Antistollingsteam S-team

Belangrijke adviezen voor mensen die bloedverdunners gebruiken

Als u VKA’s, DOAC, LMWH of een plaatjesremmer gebruikt, dan ligt de zorg bij de medisch specialist die de medicatie heeft voorgeschreven, zolang u nog bij hem of haar onder controle bent. Daar kunt u terecht met vragen over een ingreep, bijwerkingen, bloedingen. Als u niet meer onder controle bent van de medisch specialist, wordt uw huisarts uw hoofdbehandelaar. Voor vragen over VKA’s kunt ook terecht bij de trombosedienst.

• Stop nooit zomaar met antistollingsmiddelen, welke u ook gebruikt.
• Gebruik uw antistollingsmedicatie nauwkeurig volgens voorschrift.
• Raadpleeg uw arts bij bloedingen, en breng bij VKA- gebruik ook de trombosedienst op de hoogte.
• Raadpleeg bij vragen uw behandelend specialist, huisarts, apotheker of de trombosedienst.
• Informeer uw artsen/ behandelaars en tandarts altijd over het gebruik van uw antistollingsmedicijn.
• Als u acenocoumarol, fenprocoumon of warfarine gebruikt en u wordt opgenomen in het ziekenhuis; neem het meest recente doseerschema van de trombosedienst mee en overhandig het aan de behandelend arts.
• Informeer het S-team wanneer uw bloedverdunners voor een ingreep veranderd of gestopt worden. Het s-team kan u dan opnieuw een advies geven.

Verschillende soorten bloedverdunners

• Wat zijn bloedverdunners?

  De naam bloedverdunners klopt eigenlijk niet want deze medicijnen verdunnen het bloed niet. Wel zorgen bloedverdunners (letterlijk: anti-klontermiddelen) ervoor dat het bloed minder snel stolt. Ze onderdrukken de stollingsmechanismen in het bloed zodat er minder snel bloedstolsels ontstaan.

• Wanneer gebruikt u bloedverdunners?

  Artsen schrijven bloedverdunners voor:

  • bij de hartritmestoornis boezemfibrilleren (ook wel atriumfibrilleren genoemd) om te voorkomen dat er bloedpropjes ontstaan die in de hersenen terechtkomen waardoor een herseninfarct kan ontstaan
  • bij een trombosebeen, trombosearm, trombose elders of longembolie om te voorkomen dat de trombose zich verder uitbreidt.
  • na een hart- of herseninfarct om het risico te verminderen dat er opnieuw een probleem ontstaat
  • bij een kunsthartklep of bij een biologische hartklep
  • bij arterieel vaatlijden, dotterprocedures of stentplaatsing om te voorkomen dat het bloedvat of de omleiding (bypass) weer dicht gaat zitten

• Bijwerkingen

  Als u een medicijn inneemt komt het via uw maag en darmen in uw bloed terecht. Het bloed brengt het medicijn overal in het uw lichaam, ook op de plaats waar het moet werken. Als het medicijn zijn werk heeft gedaan, verlaat de werkzame stof het lichaam weer. Daar zorgen uw lever en de nieren voor.

  Bijna alle medicijnen hebben ook een onbedoelde werking. Dit noemen we een bijwerking. In de patiëntenbijsluiter en in op deze webpagina kunt u lezen welke bijwerkingen een bloedverdunner kan veroorzaken. Dit wil niet zeggen dat deze bijwerkingen ook altijd optreden. Met de juiste dosering en zorgvuldig gebruik, treden bijwerkingen meestal niet op. Sommige bijwerkingen ontstaan doordat het lichaam moet wennen aan een nieuw geneesmiddel, probeer dit te accepteren.

• Groepen bloedverdunners

  Er zijn 4 groepen bloedverdunners. Voor een goede bloedstolling zijn bloedplaatjes, eiwitten en stollingsfactoren nodig. De verschillende bloedverdunners grijpen in op één van de onderdelen van het stollingsproces.

  Plaatjesremmers

  De plaatjesremmers zorgen ervoor dat de bloedplaatjes (trombocyten), die verantwoordelijk zijn voor het klonteren van bloed, minder goed werken. De bloedplaatjes kunnen niet goed meer samenklonteren of aan de wand van de bloedvaten hechten. Hierdoor treedt minder snel ongewenste stolling op in de vorm van trombose of embolie.

  De plaatjesremmers schrijven we voor na een hartinfarct om de kans op een tweede hartinfarct te verkleinen. Ook na een herseninfarct (beroerte) schrijven we deze middelen voor. Bij bepaalde vormen van hartkramp (instabiele angina pectoris) en bij boezemfibrilleren gebruiken we soms ook plaatjesremmers. In Nederland gebruiken we onder andere acetylsalicylzuur (Aspirine®) en carbasalaatcalcium (Ascal®) als plaatjesremmers. Carbasalaatcalcium is een vorm van acetylsalicylzuur die beter in water oplost en daarom minder bijwerkingen geeft.

  Bijwerkingen
  Er is slechts een kleine hoeveelheid acetylsalicylzuur of carbasalaatcalcium nodig om de klontering van bloedplaatjes te remmen. Daarom komen bijwerkingen weinig voor. Soms kunt u last krijgen van buikpijn of maagpijn, brandend maagzuur of misselijkheid. Bij astmapatiënten kan benauwdheid voorkomen. Neem dan contact op met uw huisarts.

  Stofnaam	In de handel als
  Acetylsalicylzuur	Acetylsalicylzuur; Acetylsalicylzuur Cardio; Acetylsalicylzuur Neuro; Accod; Alka-Seltzer®; APC®; Aspirine Protect®; Aspegic®; Aspro®; Chefarine®; Migrafin®
  Carbasalaatcalcium	Ascal®; Ascal Cardio®; Carbasalaatcalcium
  Clopidogrel	Plavix®; Iscover
  Dipyridamol	Persantin®
  Dipyridamol/Acetylsalicylzuur	Asasantin®

  Vitamine K antagonisten (VKA’s)

  Vitamine K-antagonisten zijn bloedverdunners. Ze worden ook wel coumarines genoemd. Vitamine K-antagonisten zorgen ervoor er minder stollingsfactoren aangemaakt worden en daardoor stolt het bloed minder snel. Vitamine K is nodig voor de aanmaak van diverse stollingsfactoren in de lever, zoals Factor II (protrombine), VII (7), IX (9) en X (10). Vitamine K-antagonisten werken dus vitamine K tegen.

  Het duurt een aantal dagen voordat deze medicijnen goed werken, het aantal tabletten wat geslikt moet worden verschilt per persoon. Verder wordt de werking van vitamine K-antagonisten beïnvloed door andere medicijnen, voeding en de algemene gezondheid van de patiënt. Zeker in het begin wordt het bloed regelmatig gecontroleerd via de trombosedienst om ervoor te zorgen dat dat u juist ingesteld bent. Bij deze controle wordt de INR-waarde in het bloed gemeten. Aan de hand van deze waarde kan de arts bepalen hoeveel tabletten u het beste kunt innemen. De INR-waarde schommelt, dat is normaal. Het is de bedoeling dat u binnen bepaalde waarden blijft, dit noemen we de streefwaarde. De streefwaarde is afhankelijk van de indicatie waarvoor u vitamine K-antagonisten voorgeschreven krijgt. Ligt de INR onder de streefwaarde dan is er meer kans op de vorming van een bloedstolsel. Ligt de INR boven de streefwaarde dan is er meer kans op een bloeding.
  
  Bijwerkingen
  Als u coumarines gebruikt, staat u onder regelmatige controle van de trombosedienst. Neem contact op met uw behandelend arts of met uw huisarts als u last krijgt van onverklaarbare blauwe plekken of ongewone bloedingen. Bijvoorbeeld:

  • een bloedneus
  • een wond die blijft bloeden
  • hevige of onverwachte menstruatie
  • bloed in de urine of de ontlasting
  • ophoesten of uitbraken van bloed of iets dat er uit ziet als koffiedik

  Soms komen de volgende klachten voor:

  • verstopping
  • teerachtige ontlasting
  • buikpijn
  • maagpijn
  • misselijkheid
  • huiduitslag

  De werking van coumarines kan worden versterkt door alcohol en door een aantal geneesmiddelen. De trombosedienst heeft daarover meer informatie.

  Stofnaam	In de handel als
  Acenocoumarol	Acenocoumarol
  Fenprocoumon	Marcoumar®; Fenprocoumon

  DOAC’s

  Directe Orale AntiCoagulantia (DOAC) behoren tot de nieuwe generatie antistollingsmiddelen en remmen de aanmaak van specifieke stollingseiwitten. U hoeft niet naar de trombosedienst voor controle van het bloed. DOAC’s werken snel en voeding verstoort hun werking niet.

  Om de behandeling met DOAC’s te laten slagen is het erg belangrijk dat u de tabletten strikt volgens voorschrift van uw specialist inneemt. DOAC’s werken kort en zijn dus weer snel uit uw lichaam verdwenen. Als u de tabletten vergeet in te nemen, neemt daardoor het  risico op trombose snel toe.

  Uw behandelaar controleert regelmatig uw nierfunctie omdat bij achteruitgang van de nierfunctie de dosering eventueel aangepast moet worden.

  Bijwerkingen
   Neem contact op met uw behandeld arts of met uw huisarts als u last krijgt van onverklaarbare blauwe plekken of ongewone bloedingen. Bijvoorbeeld:

  • een bloedneus
  • een wond die blijft bloeden
  • hevige of onverwachte menstruatie
  • bloed in de urine of de ontlasting
  • ophoesten of uitbraken van bloed of iets dat er uit ziet als koffiedik

  Soms komen de volgende klachten voor:

  • verstopping
  • teerachtige ontlasting
  • buikpijn
  • maagpijn
  • misselijkheid
  • huiduitslag

   

  Stofnaam	In de handel als
  Dabigatran	Pradaxa
  Apixaban	Eliques
  Edoxaban	Lixiana
  Rivaroxaban	Xarelto

  LMWH’s

  Spuitjes met laag moleculaire gewichtsheparines (LMWH’s) blokkeren stollingsfactoren en werken vrijwel direct (na ongeveer 20 minuten). De werkingsduur is kort: 12-24 uur. Ze worden vaak gegeven na een ingreep of operatie om een trombosebeen te voorkomen of ter ‘overbrugging’ bij de start of bij het tijdelijk stoppen van acenocoumarol of fenprocoumon.

  Bijwerkingen
  Op de prikplek kan pijn, een rode kleur, zwelling of een blauwe plek ontstaan. Deze klachten verdwijnen
  meestal vanzelf weer. Neem contact op met uw behandeld arts of met uw huisarts als u last krijgt van onverklaarbare blauwe plekken of ongewone bloedingen.

  Stofnaam	In de handel als
  Dalteparine	Fragmin