EN
DE
Wat is Parkinson?
De ziekte van Parkinson is een aandoening waarbij zenuwcellen versneld afsterven in een bepaald hersengebied. lees meerWat is Parkinson?
De ziekte van Parkinson is een aandoening waarbij zenuwcellen versneld afsterven in een bepaald hersengebied (de substantia nigra, oftewel de zwarte kern). Deze zenuwcellen (neuronen) produceren de chemische stof dopamine. Wanneer een bepaald percentage neuronen is afgestorven, ontstaan klachten en symptomen vanwege een tekort aan dopamine.
Kernsymptomen
- Trillen van de handen, benen, kin of tong (tremor).
- Tragere bewegingen (bradykinesie), moeite met starten van bewegingen (akinesie), ontbreken van automatische bewegingen, zoals minder knipperen met de ogen (hypokinesie).
- Stijfheid van de spieren (rigiditeit).
- Loopstoornissen en houdingsinstabiliteit (evenwichtsproblemen, voorovergebogen houding, en ‘bevriezen’ van de benen tijdens het lopen waardoor het lijkt of de voeten aan de vloer blijven plakken).
Mogelijke overige symptomen
- Verminderde reuk.
- Depressie.
- Problemen met het denken, zoals trager denken, minder flexibel zijn, moeite met uitvoeren van meerdere handelingen tegelijkertijd.
- Zogenaamde ‘autonome’ stoornissen, zoals problemen met plassen, obstipatie, verminderde of afwezige erecties bij mannen, impotentie, veel zweten, pijnklachten, een vettige huid, schommeling van de bloeddruk bij opstaan.
- Toegenomen speekselvloed.
- Slaapstoornissen, zoals moeite met in slaap vallen, toegenomen slaapbehoefte overdag, levendige dromen.
Oorzaak
Bij de ziekte van Parkinson sterven dopamine-producerende cellen in de hersenstam af. De oorzaak hiervan is nog niet bekend. Er zijn wel sterke aanwijzingen dat het gaat om een combinatie van een bepaalde erfelijke aanleg (genetische factoren) en invloeden van buitenaf (omgevingsfactoren). Bij 10 tot 15% van de parkinsonpatiënten blijkt de erfelijke aanleg een grote rol te spelen. Een erfelijke aanleg noemen we een familiaire vorm van parkinson. Als geen sprake is van erfelijke aanleg, spreken we over een sporadische vorm.
Afdeling Neurologie
De afdeling Neurologie houdt zich bezig met diagnose en behandeling van aandoeningen in de hersenen. lees meerBehandeling
De behandeling van de ziekte van Parkinson bestaat vooral uit medicijnen die het tekort aan dopamine aanvullen, of de dopamine producerende cellen stimuleren (levodopa en dopamine agonisten).
lees meerBehandeling
De behandeling van de ziekte van Parkinson bestaat vooral uit medicijnen die het tekort aan dopamine aanvullen, of de dopamine producerende cellen stimuleren (levodopa en dopamine agonisten). De neuroloog schrijft u medicijnen voor als de symptomen van parkinson van nadelige invloed zijn op uw dagelijks leven, hobby’s of werk. Tot nu toe bestaan er geen medicijnen die de ziekte van Parkinson kunnen genezen of het ziekteproces kunnen vertragen.
Behandeling van loop-, balans- en houdingsproblemen
De behandeling van loopproblemen bestaat uit medicijnen die het tekort aan dopamine goedmaken. Bij houdingsproblemen, leren we u trucs aan zodat u de houding kunt verbeteren.
Hersenoperatie
In een later stadium van de ziekte kan een hersenoperatie een behandelingsmogelijkheid zijn. In het Radboudumc vindt een eerste oriënterend gesprek plaats over de mogelijkheden van een operatie. Ook begeleiden we patiënten na een operatie. Dit doen we bijvoorbeeld door het bijstellen van stimulatie-instellingen als er tijdens een operatie hersenstimulatoren zijn geplaatst.
Paramedische disciplines
Naast medicijnen en operaties kunnen paramedische disciplines een belangrijke bijdrage leveren aan de kwaliteit van leven bij patiënten met de ziekte van Parkinson. Voorbeelden van deze disciplines zijn:
- Fysiotherapie
- Oefentherapie Cesar en Mensendieck
- Logopedie
- Ergotherapie
- Parkinsonverpleegkundige
ParkinsonNet
Op initiatief van het Radboudumc is ParkinsonNet opgericht. Dit is ontstaan in samenwerking met de Parkinson Vereniging en de Nederlandse Werkgroep voor Bewegingsstoornissen. ParkinsonNet bestaat uit regionale netwerken van zorgverleners die gespecialiseerd zijn in het behandelen en begeleiden van patiënten met de ziekte van Parkinson of parkinsonismen.
Loop-, balans- en houdingsproblemen
Loop-, balans- en houdingsproblemen vallen onder de meest vervelende problemen bij mensen met de ziekte van Parkinson. Hieronder vindt u veelvoorkomende problemen.
lees meerLoop-, balans- en houdingsproblemen
Loop-, balans- en houdingsproblemen vallen onder de meest vervelende problemen bij mensen met de ziekte van Parkinson.
-
Bevriezen van lopen is een loopprobleem dat op bepaalde momenten optreedt. Tijdens bevriezen van lopen kunt u het gevoel hebben dat uw voeten opeens vastgeplakt zitten aan de grond. Hierdoor lukt het niet om een stap te zetten, of het kan zijn dat u hele snelle stapjes op de plaats maakt. Bevriezen van lopen treedt vaak op bij het starten van lopen, bij het lopen door een deur, lopen onder tijdsdruk en tijdens het draaien. Ook angst of meerdere dingen tegelijk willen doen, kunnen belangrijke triggers zijn voor het ontstaan van bevriezen.
-
Dystonie is een loopprobleem. Door het te veel aanspannen van bepaalde spieren kan er een disbalans ontstaan. Voorbeelden hiervan zijn een afwijkende stand door een gekantelde voet, of klauwende tenen.
-
Festinatie is een loopprobleem. Als u last heeft van festinatie, loopt u steeds sneller en met steeds kleinere passen. Als de passen erg klein zijn, kan festinatie uiteindelijk overgaan in het bevriezen van lopen. Vaak helt uw bovenlichaam hierbij teveel naar voren.
-
Mensen met parkinson kunnen last hebben van balansproblemen. Als ze uit balans worden gebracht zijn bijvoorbeeld de balanscorrigerende stappen te klein of afwezig.
-
De ziekte van Parkinson kan zorgen voor problemen met uw houding, waarbij uw romp niet in een rechte lijn staat. Zo kan uw romp zijwaarts gekanteld staan (dit noemt men het syndroom van Pisa), of naar voren gekanteld (camptocormia). Deze houdingsproblemen kunnen vervelend zijn bij het staan of lopen, maar bijvoorbeeld ook bij zittende activiteiten zoals eten. Bij een deel van de mensen met Parkinson ontstaat de houdingsproblemen doordat er een gestoorde waarneming is van de houding. Dat betekent dat uw brein zegt dat u rechtstaat, maar dat is niet het geval.
Jong en parkinson
Als mensen op jonge leeftijd de ziekte van Parkinson krijgen, dan hebben zij andere vragen dan wanneer mensen het op latere leeftijd krijgen. Binnen ons expertisecentrum leveren we zorg aan mensen die op jonge leeftijd te maken hebben met de ziekte van Parkinson.
lees meer
Arbeidsgerichte zorg voor mensen met parkinson
Als u de diagnose ziekte van Parkinson of parkinsonisme krijgt, kan dit invloed hebben op uw werksituatie.
lees meerArbeidsgerichte zorg voor mensen met parkinson
Als u de diagnose ziekte van Parkinson of parkinsonisme krijgt in de levensfase waarin u werkt, kan dit invloed hebben op uw werksituatie.
Voor deze gevolgen voor werk kunt u verwezen worden naar de klinisch arbeidsgeneeskundige die werkzaam is in het Parkinson centrum Nijmegen in het Radboudumc of naar een ergotherapeut die gespecialiseerd is in arbeid. Daarnaast kunt u deelnamen aan de training Jobgrip.
Meer informatie
Center of Excellence
Onderzoek naar en behandeling van de ziekte van Parkinson vindt plaats in het Parkinson centrum Nijmegen (ParC). ParC is sinds 2005 erkend als ‘Center of Excellence’ door de National Parkinson Foundation, een invloedrijke Amerikaanse patiëntenorganisatie. lees meerCenter of Excellence
Onderzoek naar en behandeling van de ziekte van Parkinson vindt plaats in het Parkinson centrum Nijmegen (ParC). ParC is sinds 2005 erkend als ‘Center of Excellence’ door de National Parkinson Foundation, een invloedrijke Amerikaanse patiëntenorganisatie. We hebben deze erkenning sindsdien jaarlijks ontvangen voor onze gecombineerde verdiensten op het gebied van patiëntenzorg, wetenschappelijk onderzoeken en innovatie in de gezondheidszorg.Radboudumc Expertisecentrum voor Parkinson
Dit expertisecentrum is gespecialiseerd in de behandeling en begeleiding van mensen met de ziekte van Parkinson en mensen met een parkinsonisme.
lees meerLinks
Ernst Daniel Smid heeft parkinson: ‘Door de operatie kan ik binnenkort zelfs weer optreden'
Door de ziekte van Parkinson leefde operazanger Ernst Daniel Smid ‘als een hoogbejaarde’. ‘Ik was herboren na de hersenoperatie Deep Brain Stimulation (DBS). Nu heb ik geen hulp meer nodig en kan ik weer op mijn lichaam rekenen.’
lees meerZorg voor Parkinson
Zorg voor Parkinson is een samenwerking tussen ziekenhuizen en zorgverleners in uw regio. Samen willen wij ervoor zorgen dat mensen met parkinson en hun naasten de beste zorg en begeleiding krijgen.
