Wat is het syndroom van Cushing?
Het syndroom van Cushing is een verzamelnaam voor de klachten die ontstaan als u langere tijd te veel cortisol in uw bloed heeft. Cortisol heeft invloed op de werking van al uw lichaamscellen. Het is belangrijk voor uw stofwisseling en in stresssituaties. lees meerWat is het syndroom van Cushing?
Het syndroom van Cushing is een verzamelnaam voor de klachten die ontstaan als u langere tijd te veel cortisol in uw bloed heeft. Cortisol heeft invloed op de werking van al uw lichaamscellen. Het is belangrijk voor uw stofwisseling en in stresssituaties.Oorzaak
Cushing kan veroorzaakt worden door het gebruik van glucocorticoïden. Dit zit bijvoorbeeld in dexamethason en prednison. Ook kan het syndroom veroorzaakt worden door een hypofyse- of bijniergezwel.Cushing door medicijngebruik
Het gebruik van glucocorticoïden (zoals dexamethason en prednison) komt het meest voor als oorzaak van Cushing. Deze medicijnen krijgt u soms om een andere ziekte te behandelen, zoals reuma, chronisch astma, COPD-, of na een transplantatie. Het is dan een bijwerking van het medicijn.
Cushing door een hypofyse- of bijniergezwel
Uw klachten kunnen ook komen door een hypofyse- of bijniergezwel. Dat komt in Nederland ongeveer bij 50 mensen per jaar voor. Meestal geeft een goedaardig gezwel in uw hypofyse dan te veel ACTH af. Dit zorgt ervoor dat de bijnieren te veel cortisol aanmaken. In dag geval is het de ziekte van Cushing.
Andere oorzaak
Soms ligt de oorzaak in uw bijnier. Er zit dan een goed- of kwaadaardig gezwel in uw bijnier dat te veel cortisol aanmaakt. In zeldzame gevallen is er buiten de hypofyse een gezwel dat ACTH aanmaakt.
Symptomen
U kunt last krijgen van de volgende klachten:- gewichtstoename, vooral uw buik, gezicht en nek worden dikker
- uw benen worden dunner
- blauwe plekken
- gemakkelijker bloeden
- paarsrode huidstriemen
- spierzwakte
- overbeharing
Onderzoek
Het is lastig om de ziekte van Cushing aan te tonen.
Eerste onderzoek
We doen op verschillende momenten bloed-, urine- en/of speekselonderzoek. Een van deze testen is de dexamethason suppressietest.
Vervolgonderzoek
Als u een verhoogde cortisolproductie heeft, gaan we de oorzaak achterhalen. Hiervoor doen we meerdere bloedonderzoeken. Afhankelijk van de uitslag, maken we een of meerdere scans. Bijvoorbeeld met een CT-scan van uw bijnieren, een MRI-scan van uw hypofyse of een scan van een ander deel van uw lichaam. Soms nemen we bloed af uit het vaatstelsel rond uw hypofyse.
Behandeling
De behandeling van het syndroom van Cushing is afhankelijk van de oorzaak. lees meerBehandeling
De behandeling van het syndroom van Cushing is afhankelijk van de oorzaak. Is de oorzaak een hypofysegezwel, dan adviseren we meestal een hypofyse-operatie. Ook kunnen we de hypofyse bestralen. Soms heeft u meerdere behandelingen nodig.Is de oorzaak een bijniergezwel, dan stellen we een bijnieroperatie voor.
Radboudumc Expertisecentrum voor Bijnierziekten
Het Radboudumc Expertisecentrum voor Bijnierziekten is gespecialiseerd in het onderzoeken en behandelen van patiënten met bijnierziekten.
lees meerKans op genezing ziekte van Cushing
In de tabel vindt u de remissiepercentages gemeten over de periode 1998-2011. In deze periode opereerden we 86 patiënten die de ziekte van Cushing hadden door een hormoonproducerende hypofysetumor. lees meerKans op genezing ziekte van Cushing
soort hypofysetumor | aantal patiënten met deze tumor | % patiënten dat remissie bereikte na operatie |
Tumor niet zichtbaar op MRI-scan | 20 (23,3%) | 60% |
Microtumor (kleiner dan 1 centimeter) | 35 (40,7%) | 83% |
Macrotumor, niet ingegroeid in bloedvat of zenuwen (1 centimeter of groter) | 16 (18,6%) | 94% |
Macrotumor, ingegroeid in bloedvat of zenuwen (1 centimeter of groter) | 15 (17,4%) | 40% |
In bovenstaande tabel vindt u de remissiepercentages gemeten over de periode 1998-2011. In deze periode opereerden we 86 patiënten die de ziekte van Cushing hadden door een hormoonproducerende hypofysetumor. Door de tumor te verwijderen, kan de hormoonoverproductie stoppen (remissie). Dit is voor patiënten het belangrijkste doel van de operatie. De meetperiode start in 1998, omdat toen de endoscopische operatietechniek werd ingevoerd.
Van de patiënten met een ingegroeide macrotumor, bereikte 40% remissie. Ten opzichte van de andere drie percentages in de tabel is dit relatief weinig. Dat komt omdat het bij dergelijke macrotumoren vaak niet mogelijk is om de gehele tumor te verwijderen. Deze is namelijk rondom bloedvaten en zenuwen gegroeid, waardoor totale verwijdering onacceptabele complicaties zou veroorzaken.
Over de meting
Genoemde gegevens zijn verkregen tijdens een wetenschappelijk onderzoek van het Radboudumc, gedaan in 2013, over de periode 1998-2011. Het is het meest uitgebreide onderzoek dat in Nederland gedaan is naar deze operatie bij deze groep patiënten.
Afdeling Interne Geneeskunde
Binnen Interne Geneeskunde onderzoeken en behandelen we patiënten met aandoeningen op het hele terrein van de interne geneeskunde. Denkt u daarbij aan suikerziekte, hoge bloeddruk, maagklachten, vermoeidheid, buikklachten, benauwdheid, afvallen, infectieziekten en nog vele andere klachten.
lees meer