Patiëntenzorg Aandoeningen Syndroom van Cushing

Wat is het syndroom van Cushing?

Het syndroom van Cushing is een verzamelnaam voor de klachten die ontstaan als u langere tijd te veel cortisol in uw bloed heeft. Cortisol heeft invloed op de werking van al uw lichaamscellen. Het is belangrijk voor uw stofwisseling en in stresssituaties. lees meer

Wat is het syndroom van Cushing?

Het syndroom van Cushing is een verzamelnaam voor de klachten die ontstaan als u langere tijd te veel cortisol in uw bloed heeft. Cortisol heeft invloed op de werking van al uw lichaamscellen. Het is belangrijk voor uw stofwisseling en in stresssituaties.

Oorzaak

Cushing kan veroorzaakt worden door het gebruik van glucocorticoïden. Dit zit bijvoorbeeld in dexamethason en prednison. Ook kan het syndroom veroorzaakt worden door een hypofyse- of bijniergezwel.

Cushing door medicijngebruik
Het gebruik van glucocorticoïden (zoals dexamethason en prednison) komt het meest voor als oorzaak van Cushing. Deze medicijnen krijgt u soms om een andere ziekte te behandelen, zoals reuma, chronisch astma, COPD-, of na een transplantatie. Het is dan een bijwerking van het medicijn.

Cushing door een hypofyse- of bijniergezwel
Uw klachten kunnen ook komen door een hypofyse- of bijniergezwel. Dat komt in Nederland ongeveer bij 50 mensen per jaar voor. Meestal geeft een goedaardig gezwel in uw hypofyse dan te veel ACTH af. Dit zorgt ervoor dat de bijnieren te veel cortisol aanmaken. In dag geval is het de ziekte van Cushing.

Andere oorzaak
Soms ligt de oorzaak in uw bijnier. Er zit dan een goed- of kwaadaardig gezwel in uw bijnier dat te veel cortisol aanmaakt. In zeldzame gevallen is er buiten de hypofyse een gezwel dat ACTH aanmaakt.

Symptomen

U kunt last krijgen van de volgende klachten:
  • gewichtstoename, vooral uw buik, gezicht en nek worden dikker
  • uw benen worden dunner
  • blauwe plekken
  • gemakkelijker bloeden
  • paarsrode huidstriemen
  • spierzwakte
  • overbeharing
U kunt ook hoge bloeddruk, hoog cholesterol, suikerziekte en een verhoogde kans op hart- en vaatziekten krijgen.

Onderzoek

Het is lastig om de ziekte van Cushing aan te tonen. We kunnen op verschillende momenten bloed-, urine-, en/of speekselonderzoek doen. lees meer

Onderzoek

Het is lastig om de ziekte van Cushing aan te tonen. 

Eerste onderzoek

We doen op verschillende momenten bloed-, urine- en/of speekselonderzoek. Een van deze testen is de dexamethason suppressietest.

Vervolgonderzoek

Als u een verhoogde cortisolproductie heeft, gaan we de oorzaak achterhalen. Hiervoor doen we meerdere bloedonderzoeken. Afhankelijk van de uitslag, maken we een of meerdere scans. Bijvoorbeeld met een CT-scan van uw bijnieren, een MRI-scan van uw hypofyse of een scan van een ander deel van uw lichaam. Soms nemen we bloed af uit het vaatstelsel rond uw hypofyse.


Behandeling

De behandeling van het syndroom van Cushing is afhankelijk van de oorzaak. lees meer

Behandeling

De behandeling van het syndroom van Cushing is afhankelijk van de oorzaak. Is de oorzaak een hypofysegezwel, dan adviseren we meestal een hypofyse-operatie. Ook kunnen we de hypofyse bestralen. Soms heeft u meerdere behandelingen nodig.

Is de oorzaak een bijniergezwel, dan stellen we een bijnieroperatie voor.

 


Radboudumc Expertise­centrum voor Bijnier­ziekten

Het Radboudumc Expertisecentrum voor Bijnierziekten is gespecialiseerd in het onderzoeken en behandelen van patiënten met bijnierziekten.

lees meer

Kans op genezing ziekte van Cushing

In de tabel vindt u de remissiepercentages gemeten over de periode 1998-2011. In deze periode opereerden we 86 patiënten die de ziekte van Cushing hadden door een hormoonproducerende hypofysetumor. lees meer

Kans op genezing ziekte van Cushing

soort hypofysetumor aantal patiënten met deze tumor % patiënten dat remissie bereikte na operatie 
Tumor niet zichtbaar op MRI-scan 20 (23,3%) 60%
Microtumor (kleiner dan 1 centimeter) 35 (40,7%) 83%
Macrotumor, niet ingegroeid in bloedvat of zenuwen (1 centimeter of groter) 16 (18,6%) 94%
Macrotumor, ingegroeid in bloedvat of zenuwen (1 centimeter of groter) 15 (17,4%) 40%

In bovenstaande tabel vindt u de remissiepercentages gemeten over de periode 1998-2011. In deze periode opereerden we 86 patiënten die de ziekte van Cushing hadden door een hormoonproducerende hypofysetumor. Door de tumor te verwijderen, kan de hormoonoverproductie stoppen (remissie). Dit is voor patiënten het belangrijkste doel van de operatie. De meetperiode start in 1998, omdat toen de endoscopische operatietechniek werd ingevoerd.

Van de patiënten met een ingegroeide macrotumor, bereikte 40% remissie. Ten opzichte van de andere drie percentages in de tabel is dit relatief weinig. Dat komt omdat het bij dergelijke macrotumoren vaak niet mogelijk is om de gehele tumor te verwijderen. Deze is namelijk rondom bloedvaten en zenuwen gegroeid, waardoor totale verwijdering onacceptabele complicaties zou veroorzaken.  

Over de meting
Genoemde gegevens zijn verkregen tijdens een wetenschappelijk onderzoek van het Radboudumc, gedaan in 2013, over de periode 1998-2011. Het is het meest uitgebreide onderzoek dat in Nederland gedaan is naar deze operatie bij deze groep patiënten.


Contact

Polikliniek Interne Geneeskunde

(024) 361 65 04

Afdeling Interne Geneeskunde

Binnen Interne Geneeskunde onderzoeken en behandelen we patiënten met aandoeningen op het hele terrein van de interne geneeskunde. Denkt u daarbij aan suikerziekte, hoge bloeddruk, maagklachten, vermoeidheid, buikklachten, benauwdheid, afvallen, infectieziekten en nog vele andere klachten.

lees meer

Syndroom van Cushing bij kinderen

Als uw kind het Cushing Syndroom heeft, produceert de bijnier te veel stresshormoon (cortisol). Deze overproductie noemen we ook hypercortisolisme en dit gebeurt meestal in de bijnier. lees meer
  • Medewerkers
  • Intranet