Wat is nierfalen?
Van nierfalen is sprake als er een sterk verminderde nierfunctie is. Dit wordt ook wel nierinsufficiëntie of nierschade genoemd. De nieren hebben een aantal belangrijke functies, zoals het verwijderen van afvalstoffen en vocht uit het bloed. Bij nierfalen kunnen deze functies niet allemaal meer goed uitgevoerd worden. Nierfalen kan plotseling ontstaan (acuut) of langzaam en sluipend (chronisch).Polikliniek: onze werkwijze
U wordt verwezen naar de nierfalenpoli als verwacht wordt dat u binnen 1-2 jaar nierfunctievervangende therapie nodig heeft. Omdat deze therapie ingrijpend is, is er een multidisciplinair team om u te begeleiden.
lees meerPolikliniek: onze werkwijze
U wordt verwezen naar de nierfalenpoli als verwacht wordt dat u binnen 1-2 jaar nierfunctievervangende therapie nodig heeft. Omdat deze therapie ingrijpend is, is er een multidisciplinair team om u te begeleiden.
De nierfalenpoli bevindt zich op de dialyseafdeling. Deze locatie is gekozen omdat er hier meer mogelijkheden zijn om de afspraken met de verschillende disciplines op één dagdeel te plannen en u goede voorlichting te geven over nierfunctievervangende therapieën. De dialyseafdeling is om praktische redenen een gesloten afdeling. Als u voor de deur staat, kunt u aan uw rechterzijde aanbellen, de secretaresse zal de deur voor u openen.
U wordt verzocht om minimaal 1 uur voor ieder polibezoek bloed te laten prikken (route 644, hoofdingang gebouw A, verdieping), zodat de uitslagen direct tijdens het consult besproken kunnen worden.
Behandeling van nierfalen
Helaas is het niet mogelijk om de chronische schade die in de nieren is ontstaan, te herstellen. De behandeling van nierfalen is er daarom op gericht om de functies van de nieren die aangedaan zijn, zo goed als mogelijk te corrigeren. lees meerBehandeling van nierfalen
Helaas is het niet mogelijk om de chronische schade die in de nieren is ontstaan, te herstellen. De behandeling van nierfalen is er daarom op gericht om de functies van de nieren die aangedaan zijn, zo goed als mogelijk te corrigeren. Op onderstaande afbeelding staat weergegeven welke belangrijke functies de nieren onder andere hebben.
Deze functies proberen we zo als goed mogelijk bij te sturen met medicijnen en een aangepast dieet. Wanneer medicatie en dieet niet meer voldoende zijn, is het tijd om een nierfunctievervangende therapie te starten. Over de mogelijke behandelingen leest u meer bij behandelvormen. Met uw behandelteam (verpleegkundige, nefroloog en/of physician assistant, diëtist, medisch maatschappelijk werker) kunt u bespreken welke behandeling mogelijk is en welke het beste bij u past.
Betrokken disciplines
Op de nierfalenpoli is een behandelteam betrokken om u van de juiste zorg te voorzien. Hieronder volgt een korte uitleg over welke zorgverleners betrokken zijn en wat hun functie inhoudt.-
Uw afspraak staat altijd gepland bij de nefroloog of de physician assistant.
lees meer -
De nierfalen verpleegkundige is een verpleegkundige die gespecialiseerd is in nierziekten en dialyse.
lees meer
Nierfalen verpleegkundige
De nierfalen verpleegkundige is een verpleegkundige die gespecialiseerd is in nierziekten en dialyse. Zij zal u praktische informatie geven over de verschillende vormen van nierfunctievervangende therapie en u begeleiden in de keuze van de behandelvorm die het beste bij u past.
-
Wanneer u op de nierfalen poli komt, komt u ook regelmatig bij de diëtist van de afdeling nierziekten.
lees meer
Diëtist
Wanneer u op de nierfalen poli komt, komt u ook regelmatig bij de diëtist van de afdeling nierziekten. De inhoud van de consulten zijn per persoon verschillend en afhankelijk van de verschillende dieetbeperkingen die voor u van toepassing zijn. Vooraf aan uw bezoek bij de diëtist krijgt u het verzoek om de PG-SGA via MijnRadboud in te vullen. Dit is een gedeelte van de vragenlijst die de diëtist gebruikt om uw voedingstoestand te beoordelen. Tijdens het consult neemt de diëtist samen met u de rest van de lijst door.
-
Als u aangemeld wordt bij de nierfalenpoli zal om die reden een medisch maatschappelijk werker bij u op huisbezoek komen.
lees meer
Medisch maatschappelijk werk
De gevolgen van het nierfalen beïnvloeden ook uw persoonlijke leven. Als u aangemeld wordt bij de nierfalenpoli zal om die reden een medisch maatschappelijk werker bij u op huisbezoek komen. U kunt dan spreken over wat het nierfalen doet met uw gevoelens, gedachten en wat het effect is op uw persoonlijk leven (zoals werk, studie, relatie, sociale activiteiten). Bij vervolgafspraken kan de medisch maatschappelijk werker u ondersteunen bij deze gevolgen.
4 behandelvormen
-
Voor veel mensen met een slechte nierfunctie, is niertransplantatie de beste behandeling.
lees meer
Niertransplantatie
Voor veel mensen met een slechte nierfunctie, is niertransplantatie de beste behandeling. Een niertransplantatie is een operatie waarbij we de nier van een donor in het lichaam van een nierpatiënt plaatsen. De nier kan afkomstig zijn van een levende of overleden donor. Het Radboudumc is één van de zeven universitair medische centra waar niertransplantaties uitgevoerd mogen worden. Voor sommige patiënten is een transplantatie helaas niet mogelijk, bespreek met uw nefroloog of u hiervoor in aanmerking komt.
Link https://www.radboudumc.nl/afdelingen/nierziekten/onze-aandachtsgebieden/niertransplantatie
-
Hemodialyse of Peritoneaal dialyse
lees meer
Dialyse
Hemodialyse
De meeste mensen denken bij dialyse aan de hemodialyse. Tijdens een hemodialyse worden afvalstoffen uit uw bloed gehaald door een kunstnier en wordt overtollig vocht verwijderd. Hemodialyse is een ingrijpende behandeling en gebeurt meestal drie keer per week. Een behandeling duurt meestal vier uur, daarbij komt nog de reistijd. U kunt kiezen voor hemodialyse in een centrum, dat kan in het Radboudumc of een ander ziekenhuis in de regio zijn of dialyse thuis in samenwerking met een thuiszorgorganisatie. Al deze mogelijkheden worden toegelicht op de nierfalen poli.
Hemodialyse kan middels het plaatsen van een katheter, wat een tijdelijke oplossing is, of door gebruik te maken van uw eigen bloedvaten door een operatieve ingreep, ook wel shunt of arterioveneuze fistel genaamd.
Link: https://www.nieren.nl/bibliotheek/17-hemodialyse
Peritoneaal dialyse
Bij peritoneaal dialyse werkt uw buikvlies als een filter, de behandeling vindt thuis plaats. Een ander woord voor buikvlies is peritoneum. U krijgt hierbij spoelvloeistof in de vrije buikholte. Uw buikvlies filtert vervolgens afvalstoffen en overtollig vocht uit het bloed. Die belanden in de spoelvloeistof. U krijgt bij PD een slangetje in uw buik: de peritoneale-dialysekatheter of PD-katheter. U wisselt vier keer per dag handmatig de vloeistof via dat slangetje. U kunt er ook voor kiezen uzelf voor de nacht aan te sluiten aan een machine, de machine wisselt dan de vloeistoffen gedurende de nacht. In de ochtend vangt u de gebruikte vloeistof op in een zak en u laat een zak schone vloeistof in uw buik lopen. Na het wisselen kunt u zich vrij bewegen. U heeft dan ongeveer 1,5 tot 2 liter spoelvloeistof in uw buik. Dat hangt af van uw lichaamsbouw.
Link https://www.nieren.nl/bibliotheek/16-peritoneale-dialyse/209-peritoneale-dialyse-in-het-kort
-
Een conservatieve behandeling betekent dat u, in overleg met uw nefroloog, kiest om niet te starten met dialyse.
lees meer
Conservatieve behandeling
Bij nierfalen zijn verschillende behandelingen mogelijk. Dialyse en niertransplantatie zijn ingrijpende behandelingen. Er zijn ook mensen die daar niet aan willen of kunnen beginnen. Dan is een conservatieve behandeling een mogelijkheid. De behandeling is gericht op zoveel mogelijk behoud van kwaliteit van leven zonder nierfunctievervangende therapie en op zo lang mogelijk behoud van de resterende nierfunctie. Een conservatieve behandeling houdt in:
- medicijnen om klachten te verminderen die ontstaan door nierfalen
- zoutarm eten om vochtophoping tegen te gaan, soms is ook het beperken van de hoeveelheid dranken en vloeibare voedingsmiddelen nodig (denk aan frisdranken, koffie, soep, vla en appelmoes)
- mentale en/of geestelijke begeleiding indien gewenst
Zie ook: https://www.nieren.nl/bibliotheek/9-conservatieve-behandeling/231-wat-is-conservatieve-behandeling
Vergoedingen en regelingen
Een nierziekte kan invloed hebben op heel wat aspecten van uw leven, zoals financiën, werk, opleiding of vakantie. Hier vindt u een overzicht van mogelijke vergoedingen en ondersteunende regelingen bij verschillende organisaties. lees meerDagelijks leven
Een nierziekte kan invloed hebben op uw dagelijks leven. Op deze pagina vindt u meer informatie over de lichamelijke gevolgen, leefstijl en werk/opleiding. lees meerNierteam aan huis
Het Nierteam aan Huis geeft informatie over nierschade, nierfalen, dialyse, niertransplantatie en nierdonatie bij leven. De verpleegkundig coördinator en de medisch maatschappelijk werker van de afdeling nierziekten komen bij u thuis, of een nader te bepalen plaats, om aan uw familie en naasten (vrienden, collega’s, buren) voorlichting te geven. lees meerNierteam aan huis
Het Nierteam aan Huis geeft informatie over nierschade, nierfalen, dialyse, niertransplantatie en nierdonatie bij leven. De verpleegkundig coördinator en de medisch maatschappelijk werker van de afdeling nierziekten komen bij u thuis, of een nader te bepalen plaats, om aan uw familie en naasten (vrienden, collega’s, buren) voorlichting te geven. Zo kunt u aan een grotere groep uitleg geven over uw nierziekte. De kennis over de gevolgen van nierfalen neemt enorm toe door de voorlichting, maar ook worden passende behandelingen en de gevolgen bespreekbaar.
Samen beslissen
Tijdens het gesprek met uw nefroloog moet duidelijk worden welke behandeling het beste bij u past. Samen met uw nefroloog zet u alles op een rijtje. lees meerSamen beslissen
Tijdens het gesprek met uw nefroloog moet duidelijk worden welke behandeling het beste bij u past. Samen met uw nefroloog zet u alles op een rijtje. De volgende vragen kunnen daarbij helpen:
Deze 3 vragen nodigen uw nefroloog uit om goede informatie te geven. U kunt op een open manier met elkaar praten. Wij raden aan om bij de eerste afspraken op de nierfalenpoli, indien mogelijk, altijd één van uw directe naasten mee te nemen naar de poliafspraak, zeker als er ook sprake is van een taalbarrière is het fijn dat er iemand aanwezig die de Nederlandse taal beheerst.
Om u verder bij het gesprek te helpen, vindt u hieronder 7 tips. Deze kunt u gebruiken bij een afspraak in de praktijk, het ziekenhuis en ook voor een online overleg.
Consultkaarten
Deze kaart laat de 4 verschillende behandelingen zien. De nefroloog en de nierfalenverpleegkundige in het ziekenhuis praten met u over de verschillende behandelvormen. Samen met hen maakt u een keuze welke behandeling het beste bij u past of mogelijk is.
Besluit vastleggen in nefrologisch behandelplan
Uw keuze voor nierfunctievervangende therapie wordt tijdens elk consult besproken, totdat u een weloverwogen keuze heeft gemaakt, die goed bij u past. Dit wordt door de arts of physician assistant vastgelegd in uw nefrologisch behandelplan. Zo weten andere zorgverleners ook welke keuze u gemaakt heeft. Het vastleggen van deze keuze wil niet zeggen dat de keuze definitief is, u kunt hier altijd op terugkomen en opnieuw uw overwegingen bespreken.
Informed consent
Informed consent is een Engelstalige term en betekent letterlijk “geïnformeerde toestemming”. Volgens de Wet op de Geneeskundige Behandel Overeenkomst (WGBO) moeten patiënten toestemming geven voor een medische behandeling, nadat ze goed en volledig geïnformeerd zijn over hun toestand (diagnose) en eventuele behandeling.
We moeten goed uitleggen wat de voorgestelde nierfunctievervangende therapie inhoudt, wat de risico’s en voor- en nadelen zijn, wat de gevolgen zijn als u de behandeling niet wilt en of er eventueel alternatieven zijn. Op grond van deze informatie kunt u kiezen om wel of geen toestemming te geven voor de nierfunctievervangende behandeling. Als de informatie niet goed met de patiënt zelf kan worden besproken, dan leggen we deze keuze voor aan uw wettelijke vertegenwoordiger.
De nefroloog of physician assistant vraagt gedurende het nierfalentraject ook om informed consent over een eventuele bloedtransfusie. Door nierfalen kan een bloedarmoede ontstaan, deze proberen we altijd eerst met medicijnen bij te sturen. In enkele gevallen kan een bloedtransfusie nodig zijn, wij vragen hiervoor altijd uw toestemming. Mocht u hier bezwaren tegen hebben, meldt het dan bij uw nefroloog.
Handige links bij nierfalen
Hier vindt u een overzicht van handige links en zoektermen die u kunt gebruiken. lees meerHandige links bij nierfalen
- nierfalen
- hemodialyse
- peritoneale dialyse
- transplantatie
- conservatieve behandeling
- werk, inkomen en opleiding
- voeding en dieet bij nierschade
- belasting en belastingteruggave
Bij www.nierstichting.nl kunt u bij folders voor particulieren de folders inzien en zelf bestellen.
Bij www.nierwijzer.nl kunt u kijken bij:
- onderwerpen en behandelingen (filmpjes van ervaringsdeskundigen)
- consultkaart (uitleg mogelijkheden van behandeling)
- animaties (films over behandelmogelijkheden).