Onze impact in 2019

'Doorpakken en waarmaken'

Bertine Lahuis is sinds 1 januari 2020 voorzitter van onze Raad van Bestuur. Zij blikt terug op een jaar vol beweging: '2019 was voor ons een jaar van doorpakken en waarmaken, met focus en samenhang in alles wat we doen.'

2019 gaat de boeken in als een jaar met opeenvolgende hitterecords, vele protesten op een vol Malieveld en klimaatdiscussies mede aangejaagd door de jongere generatie. Het liet duidelijk zien dat er veel om ons heen gebeurt. Zo ook in de zorg. Met de missie to have a significant impact on healthcare beweegt het Radboudumc door het voortdurend veranderende maatschappelijke landschap van de zorg, onderzoek en onderwijs. In nauwe samenwerking met ons netwerk.

De juiste weg

Een bevestiging dat dit de juiste weg is, kwam met de kamerbrief van het ministerie van VWS in de zomer van 2019. In acht punten staat daarin de rol van universitair medische centra in de Nederlandse zorg en de gezondheid van de toekomst. Het gaat bijvoorbeeld over de rol in innovatie en vernieuwing, maar ook de specifieke zorgtaak die een umc in de regio heeft. Ook wordt erin benoemd dat umc’s de coördinatie bij netwerkvorming en samenwerking op zich nemen en een rol vervullen als regionale academische motor.

Doorpakken en waarmaken, met focus en samenhang 

We zetten vaart achter onze plannen, want de ontwikkelingen en veranderingen om ons heen gaan hard. 2019 was voor ons dan ook een jaar van doorpakken en waarmaken, met focus en samenhang in alles wat we doen. Zo hielp ons Ondersteuningsteam Persoonsgerichte Zorg afdelingen verder op het gebied van persoonsgerichtheid. Ook stimuleerden we onze collega’s om te innoveren en ondersteunden ze waar nodig om hun vernieuwende ideeën in een volgende fase te brengen. Daarnaast brachten we de ‘basis op orde’. We richtten bijvoorbeeld zorgpaden in, om de zorg rondom de patiënt te organiseren in plaats van rondom de professional. Met Real-Time Demand Capacity Management (RTDC) stemden we dagelijks vraag aanbod van bedden in het hele Radboudumc op elkaar af. En we maakten keuzes in onze zorg rondom 18 samenhangende onderwerpen. Ook werkten we aan een toekomstbestendige inrichting van onze organisatie en besturing. Het valt me bij dergelijke processen en projecten altijd weer op hoeveel gedrevenheid, creativiteit en lef het Radboudumc in huis heeft. 

Onderzoek en onderwijs 

Ook in ons onderzoek en onderwijs zetten we mooie stappen. De Radboudumc Health Academy sloot  een intensief programma af waarin voor alle werkterreinen een heldere kernopdracht, missie en strategie zijn uitgewerkt. Plus een plan voor digitale onderwijsinnovatie. Begin 2019 ging een sterk aangepast masterprogramma Geneeskunde van start. Het Donders Instituut is bezocht door een externe visitatiecommissie als onderdeel van het Standard Evaluation Protocol (SEP). De eerste uitslag is zeer positief. We hadden bijeenkomsten over Open Access en delen van data en formuleerden een Open Access beleid. Tot slot was 2019 een succesvol jaar als het gaat om het binnenhalen van persoonsgebonden onderzoeksbeurzen – zoals de ERC Advanced Grant van ongeveer 2,5 miljoen euro voor onderzoekers Mihai Netea en Carl Figdor – en Horizon2020.

Preventie 

Een thema dat steeds belangrijker wordt, is preventie. Dat zagen we in 2019 duidelijk terug in onze samenwerkingen, in ons wetenschappelijk onderzoek, in ons onderwijs en natuurlijk in de zorg voor onze patiënten. Maar ook: in de zorg voor elkaar. Een voorbeeld is de nieuwe generatieregeling waarvoor we eind 2019 tekenden. Deze biedt onze ouder wordende collega’s de ruimte om goed te kunnen blijven werken tot hun AOW-gerechtigde leeftijd. Ik ben in het bijzonder blij met de solidariteitscomponent in deze regeling: als je minder gaat werken, hangt de hoeveelheid salaris die je minder krijgt af van je salarisschaal. Een ander mooi voorbeeld is ons terrein dat per 1 januari rookvrij is. En met tientallen andere Nijmeegse organisaties tekenden we een lokaal preventieakkoord met als doel de fysieke én mentale gezondheid van Nijmegenaren aanzienlijk te verbeteren.

Nieuwbouw van start 

Terwijl we ‘binnen’ doorbouwden aan onze plannen, draaiden buiten de bouwkranen op volle toeren. In april 2019 ging namelijk de nieuwbouw van start. Hiermee bouwen we letterlijk een organisatie die voorbereid is op de toekomst: minder stenen, meer technologie en een daarbij passende andere manier van werken. We verwachten dat we de nieuwbouw medio 2022 in gebruik gaan nemen.

Een bewogen jaar 

Kortom, 2019 zat vol beweging. Ook bestuurlijk was het een bewogen jaar. In maart volgde Paul Smits Leon van Halder op als voorzitter van de Raad van Bestuur. Een functie die Leon helaas vroegtijdig moest neerleggen wegens ziekte. Slechts enkele weken later, op woensdag 27 maart, overleed hij. In augustus werd Jan Smit onze decaan en vicevoorzitter. En in december namen we afscheid van Paul en werd mij het vertrouwen gegeven om de komende periode voorzitter te mogen zijn van dit prachtige en mij zeer dierbare Radboudumc. Ik heb er alle vertrouwen in dat we onze ambities waarmaken; daar hebben wij de creatieve, warme en stoere professionals voor in huis.
 
Namens de Raad van Bestuur,
dr. Bertine Lahuis
voorzitter
 

Lees ook de vooruitblik van de Raad van Bestuur naar 2020

Focus en samenhang

We versnellen de realisatie van onze strategie. Dat doen we door focus en samenhang aan te brengen in alles wat we doen, uiteraard in goede afstemming met elkaar. In 2019 hielden we onze strategie levend, verbeterden we onze procesinrichting en bedrijfsvoering (de basis op orde), werkten we aan de aanpassing van de besturing en inrichting van onze organisatie aan en we investeerden in ons leiderschap.

Uitvoering van de strategie

Het is belangrijk dat onze strategie lééft in het Radboudumc, bij alle collega's. Ook onze patiënten en hun naasten, studenten en partners moeten onze strategie ervaren in alles wat we doen. Daarom hebben we in 2019 actief een cultuur gestimuleerd die ‘persoonsgericht en innovatief’ en het samenwerken in netwerken waarmaakt. Afdelingen kregen daarbij onder andere handvatten en hulp vanuit het Ondersteuningsteam Persoonsgerichte Zorg. En mensen konden nieuwe innovatie-initiatieven ontplooien of juist bestaande, goedlopende initiatieven breder uitrollen. Ondersteuning daarvoor was mogelijk via de Eerste Hulp Bij Innovatie (EHBI), een gezamenlijk innovatieloket van verschillende afdelingen met innovatie-experts. Daarnaast zetten we onze interne campagne over de strategie voort, met inspirerende voorbeelden van ‘persoonsgericht en innovatief’. Ook ging de Raad van Bestuur in gesprek met verschillende collega’s over onze strategie; tijdens deze informele, waardevolle gesprekken konden zij aangeven wat ze nodig hebben om onze ambities waar te maken.

Basis op orde

Het is onze overtuiging dat we alleen dan de realisatie van de strategie kunnen versnellen, als onze basis op orde is. Het gaat dan vooral om proces(her)inrichting, afstemming van vraag en aanbod, bedrijfsvoering en financiële huishouding. We willen toe naar zoveel mogelijk uniformering van processen, niet alleen voor de efficiency en het ontzorgen van de organisatie, maar juist ook voor de herkenbaarheid voor onze patiënten, die vaak op meer dan één afdeling komen en ons regelmatig wijzen op het belang van die uniformering.
Met verschillende projecten besteedden we in 2019 veel aandacht aan onze logistieke processen. We brachten de basis verder op orde met een dagelijkse centrale afstemming tussen vraag en aanbod van bedden, de harmonisatie van onze poliklinieken en het ontwikkelen en toepassen van zorgpaden. Daarmee gaan we door in 2020. Ook herijken en, waar mogelijk, vereenvoudigen we dan ons financiële model.

De basis op orde betekent ook: een uitgebalanceerde, vitale personele formatieomvang. Daaraan werkten we in 2019 onder andere met de vormgeving van strategische personeelsplanning (SPP) en verschillende projecten en programma's rondom de duurzame inzetbaarheid van medewerkers.

Besturing en organisatie

Medio 2019 heeft het Radboudumc een belangrijk proces afgerond om te komen tot een nieuw zorgprofiel, en daarmee een belangrijke stap in de inrichting van onze organisatie en besturing. In goede, zorgvuldige dialoog met elkaar hebben we keuzes gemaakt. Waar kiezen we wel en juist níet voor? Wat zijn onze maatschappelijke keuzes en wat zijn de implicaties ervan? We maakten onze keuzes met focus en in samenhang, niet vanuit afdelingen maar vanuit 18 samenhangende onderwerpen:
 
De keuzes moeten leiden tot een herkenbaar profiel van onze organisatie, intern en extern: we kiezen meer voor gespecialiseerde zorg die bij een umc past, voor meer samenwerking binnen en buiten het Radboudumc en voor meer maatschappelijke verantwoordelijkheid, bijvoorbeeld door preventie. De afdelingen gaan in 2020 verder met de gemaakte keuzes. Ook gaan we gesprekken aan met externe partners, zoals verzekeraars, huisartsen, ziekenhuizen en patiënten. Samen met hen kunnen we dan blijven werken aan het vormgeven van de zorg van de toekomst

De keuze-onderwerpen zijn een belangrijk aanknopingspunt voor onze organisatie-inrichting. Willen we echt impact hebben in de gezondheidszorg dan volstaat ons huidige besturingsmodel niet meer. Daarom hebben we in 2019 volgende stappen gezet in besturing en organisatieontwikkeling. We willen de slag maken naar meer vraaggericht en waardengedreven samenwerken over de afdelingen heen. Dit had in 2019 en heeft in 2020 hoge prioriteit. In een nieuw model staan de vraag van patiënt, student en samenleving voorop, en niet ons aanbod. Een ander belangrijk uitgangspunt is dat we kunnen sturen op waarde voor patiënten, studenten, medewerkers, onderzoekswereld en maatschappij. Het antwoord op het vraagstuk voor een passende organisatie-inrichting en besturing bleek taaier dan verwacht. Het is ingrijpend, en daarom willen we niet over één nacht ijs gaan. In 2020 wordt dit verder uitgewerkt, in goed overleg met veel collega’s met verschillende perspectieven. De totale organisatie- en bestuursverandering zal enige jaren gaan duren, en geleidelijk aan vorm krijgen. Het moet klaar zijn als we de nieuwbouw in gebruik nemen, naar verwachting in januari 2022.

Leiderschap

Belangrijk voor het realiseren van onze strategie is dat onze leidinggevenden deze doorleven, voorleven en zorgen dat de strategie in het dagelijks handelen wordt ingevuld. Overal en bij iedereen. Leiderschap nemen dus, gedreven door onze ambities, werkend vanuit onze waarden en met oprechte aandacht voor elkaar.
In 2019 werd een nieuwe visie op leiderschap vastgesteld: Leiderschap in actie, kwetsbaar en duidelijk. In 2020 wordt het gewenste verbindende leiderschap verder vormgegeven, zowel van leidinggevenden als persoonlijk leiderschap van iedereen. Een van de lopende programma’s was in 2019 het Healthy Professionals programma, waaraan al ongeveer 300 collega’s deelnamen, dat we steeds verder uitbreiden en waarvan we de positieve gevolgen in beeld zullen brengen en breed zullen delen.

Bestuur

In 2019 veranderde de Raad van Bestuur van samenstelling. Bekijk hier de veranderingen en hoe ons bestuur en toezicht is georganiseerd. 

Raad van Bestuur

De Raad van Bestuur is verantwoordelijk voor het bestuur van het Radboudumc, de algemene gang van zaken van het Radboudumc en van de entiteiten die onder de verantwoordelijkheid vallen van het Radboudumc.
 
Samenstelling
Het bestuur van de Stichting Katholieke Universiteit benoemt de leden van de Raad van Bestuur voor bepaalde tijd. Het College van Bestuur benoemt de vicevoorzitter bovendien voor vier jaar tot decaan. De Raad van Bestuur bestaat op dit moment uit de volgende leden:

• dr. Bertine Lahuis, voorzitter
• prof. dr. Jan Smit, vicevoorzitter/decaan
• drs. Mark Janssen, lid met portefeuille Financiën, Bedrijfsvoering en ICT

In 2020 zal de vacature vervuld worden voor een vierde lid van de Raad van Bestuur met de portefeuille Organisatie van Zorg en Human Resources.
 
Tot 11 maart 2019 was drs. Leon van Halder voorzitter van de Raad van Bestuur. Op die datum is hij om gezondheidsredenen teruggetreden uit de Raad van Bestuur. Tot ons verdriet is hij op 27 maart 2019 overleden. Per 11 maart 2019 werd prof. dr. Paul Smits benoemd tot voorzitter van de Raad van Bestuur – daarvoor was hij vicevoorzitter en decaan. Per 31 december 2019 nam hij afscheid van de Raad van Bestuur door het bereiken van de maximale benoemingstermijn. Dr. Bertine Lahuis werd per 1 januari 2020 benoemd tot voorzitter van de Raad van Bestuur. Prof. dr. Jan Smit is per 1 augustus 2019 benoemd tot vicevoorzitter en decaan. De benoemingstermijn van CFO Cees Buren MBA RC liep op 1 juli 2019 af. In het belang van de continuïteit was hij echter gevraagd door het bestuur van de Stichting Katholieke Universiteit om langer aan te blijven als lid van de Raad van Bestuur. Hij trad op 1 april 2020 terug als lid van de Raad van Bestuur en werd opgevolgd door drs. Mark Janssen.
 
Overleg
De Raad van Bestuur overlegt minimaal iedere vier maanden met de afdelingshoofden, centrumvoorzitters en directeuren afzonderlijk. De voorzitter van de Raad van Bestuur heeft periodiek overleg met de Ondernemingsraad. De voltallige Raad van Bestuur overlegt maandelijks met het bestuur Stafconvent. De voorzitter van het Stafconvent voert periodiek bilateraal overleg met het lid van de Raad van Bestuur dat Patiëntenzorg, Kwaliteit van zorg en Patiëntveiligheid in de portefeuille heeft (Bertine Lahuis). Het overleg met de UMC-Raad wordt in eerste instantie gevoerd door de decaan, omdat dit vooral over onderwijs, opleiding en onderzoek gaat. Het overleg met de Adviesraad Verpleegkundigen & Paramedici (VAR) en met de Patiëntenadviesraad (PAR) vindt plaats met het lid van de Raad van Bestuur dat Patiëntenzorg, Kwaliteit van zorg en Patiëntveiligheid in de portefeuille heeft (Bertine Lahuis).
 
Toezicht
Het bestuur van de Stichting Katholieke Universiteit (SKU) is het toezichthoudend orgaan voor de Radboud Universiteit en het Radboudumc. Het bestuur van de SKU bestaat uit leden met ruime ervaring en deskundigheid in patiëntenzorg, onderzoek, onderwijs en financiële bedrijfsvoering. In 2019 heeft de SKU in overleg met de besturen van de Radboud Universiteit en het Radboudumc de wens uitgesproken om te ontvlechten. Vanaf september 2019 is de ontvlechting juridisch, financieel en fiscaal onderzocht. Op dit moment zijn beide instellingen nog in sterke mate met elkaar vervlochten. Apart kunnen het Radboudumc en de Radboud Universiteit slagvaardiger reageren op veranderingen in hun eigen omgevingen. Ook de huidige governance is niet meer passend. Er is een moderniseringsslag nodig waarbij beoogd wordt dat beide stichtingen ieder een eigen bestuur én een eigen raad van toezicht krijgen. In het gekozen voorkeursmodel blijft de Radboud Universiteit in de SKU en wordt beoogd om het Radboudumc onder te brengen in een nieuwe stichting. Ook al verandert hiermee de besturing en het toezicht, beide stichtingen blijven intensief samenwerken op onderzoek en onderwijs. Het streven is om eind 2020 een definitief besluit te nemen.
 
Op onze website vindt u ook:

• de nevenfuncties van de Raad van Bestuur
• een overzicht van de SKU-bestuursleden en hun nevenfuncties
• verslag van het Stichtingsbestuur

Governancecode Zorg

Het Radboudumc onderschrijft de Governancecode Zorg 2017. Deze code is op zeven principes gebaseerd, die zijn uitgewerkt in bepalingen en gedragsregels. De code moet een hulpmiddel zijn voor zorgorganisaties om hun governance zo in te richten dat die bijdraagt aan het waarborgen van goede zorg, aan het realiseren van de maatschappelijke doelstelling van zorgorganisaties en het maatschappelijk vertrouwen.
 
Het bestuur van de SKU voert als toezichthoudend orgaan regulier overleg met de Raad van Bestuur. De taken, verantwoordelijkheden en bevoegdheden van het bestuur van de SKU zijn vastgelegd in een reglement. De regels voor het bestuur en de inrichting van het Radboudumc en de relatie met de Radboud Universiteit zijn vastgelegd in een bestuursreglement en in een zogenoemde structuurregeling. Deze regeling is in 2010 voor het laatst gewijzigd.
 
Daarnaast zijn op de leden van de Raad van Bestuur van toepassing: de Regeling Kostenvergoeding Stichting Katholieke Universiteit en de Gedragscode Stichting Katholieke Universiteit. Hierin zijn ook veel bepalingen en gedragsregels opgenomen voor bestuur en toezicht die voortvloeien uit de principes van de Governancecode Zorg.
 
Andere belangrijke onderdelen van de Governancecode Zorg zijn het scheppen van randvoorwaarden en waarborgen voor een adequate invloed van belanghebbenden. Het kan daarbij gaan om in- en externe belanghebbenden. Op onze website leest u meer over de rol en samenstelling van de diverse advies- en medezeggenschapsorganen binnen het Radboudumc en de manier waarop zij in 2019 invloed uitoefenden op de besluitvorming.

Vooruitblik 2020 door de Raad van Bestuur

Als universitair medisch centrum zijn wij altijd voorbereid en toegerust op calamiteiten, rampen of een crisis. Een crisis zoals we die echter in 2020 in de wereld, Nederland en ons eigen Radboudumc voor de kiezen krijgen, is onbeschrijfelijk ingrijpend. 2020 zal grotendeels in het teken staan van de coronacrisis en het lange, intensieve herstel ervan. Hoe dat ook gaat, corona zal chronische sporen in ons Radboudumc achterlaten en we moeten leren omgaan met een ‘nieuw normaal’. Er is al veel gebeurd en er komt nog veel op ons af. Onze zorg die weer helemaal op gang komt, krijgt te maken met enorme wachtlijsten. Onze studenten moesten hun opleiding stilleggen en gaan die weer oppakken, met een achterstand. En onderzoekers moesten hun promotie of onderzoek stilleggen en moeten die weer met dezelfde kracht oppakken.
 
Wat ons opvalt in deze bizarre tijd, is hoe wendbaar en creatief onze organisatie is. We zijn ontzettend trots op alle collega’s die hun schouders eronder zetten. Iedereen gáát voor de patiënt en de persoonsgerichte zorg die zij nu meer dan ooit nodig hebben. Niet alleen in de zorg zien we dat harde werk, maar ook in bijvoorbeeld de schoonmaak, personeelszaken, inkoop en ICT. We zijn er voor onze patiënten én elkaar. We helpen elkaar waar we kunnen en bewaken elkaars gezondheid en veerkracht. Honderden zorgverleners (ook in opleiding) meldden zich aan om via onze ‘flexpool’ te helpen in de zorg. Artsen en verpleegkundigen, die in hun normale werk geen intensive care zorg doen,  behandelen en verzorgen daar nu liefdevol patiënten. Ook zijn we trots op de manier waarop we in onze regio én landelijk de zorg razendsnel en goed organiseren in deze crisis. Nijmegen laat zien een sterke regio te zijn.
 
Het geeft rust in een intens jaar als 2020 dat we een vertrouwde route blijven bevaren. De basis voor al onze activiteiten en inspanningen blijft liggen in de strategie van het Radboudumc. Onze missie is en blijft: to have a significant impact on healthcare. We willen vooroplopen in de vorming van een duurzame, innovatieve en betaalbare gezondheidszorg. Die er ook nog is voor de kinderen van onze kinderen. Dit willen we bereiken via de weg van persoonsgerichtheid en innovatie. En in nauwe samenwerking met ons netwerk. Vanuit die vertrouwde basis zullen we in 2020 – ons tempo aanpassend aan de tijd en situatie – doorpakken met verschillende plannen die bijdragen aan die strategie. Bijvoorbeeld onze veranderingen in besturing en organisatie-inrichting, het doorvoeren van de gemaakte keuzes in onze zorg of het verbeteren van de patiëntenflow. En het doorbouwen aan ons academisch medisch netwerk en aan de samenwerking in de regio. Want we geloven in de kracht van samenwerken in netwerken, zowel in zorg als in onderzoek en onderwijs. Dat dit terecht is, laten we juist in deze coronacrisis zien. Samenwerken werkt.
 
De uitdagingen waar we in het begin van het jaar voor stonden, zijn anders geworden in inhoud en prioriteit. Denk aan de steeds verdergaande digitalisering en regionalisering, en de verschuivingen in zorg die daardoor ontstaan. Of de voortdurende druk op de arbeidsmarkt, waarbinnen we de kwaliteit van onze zorg én opleiding moeten blijven bewaken. Ook het aantal opleidingsplaatsen was een punt van zorg. Net als de toenemende personele kosten en veranderingen in geldstromen. Het verkrijgen van subsidies voor ons wetenschappelijk onderzoek bijvoorbeeld, vereist veel werk van onze onderzoekers.
 
2020 wordt een intens jaar, met veel onzekerheid. Maar met ontzettend veel vertrouwen in de toewijding en kracht van collega’s, afdelingen en het Radboudumc als geheel, zien wij 2020 tegemoet.
 
Dr. Bertine Lahuis, voorzitter
Prof. dr. Jan Smit, vicevoorzitter en decaan
Drs. Mark Janssen, CFO
 
Raad van Bestuur,
Radboudumc

Lees ook de terugblik van Bertine Lahuis op 2019