Leerervaringen

Linda de Haas over het scholen van nieuwe verpleegkundigen

'Een tijdje terug werd ik als verpleegkundig specialist gevraagd om binnen de afdeling Verloskunde van het Amalia Kinderziekenhuis een scholing te geven voor nieuwe medewerkers. Tot nu toe bestond deze scholingsdag uit 8 uur scholing waarin veelal informatie werd gezonden, maar door de kleine aantallen was er wel veel ruimte was voor responsie.' 

Tijdrovend en overweldigend

De scholing zou regelmatig moeten plaatsvinden doordat er vaker nieuwe verpleegkundigen zijn op onze afdeling. 'Dit vond ik niet alleen voor mijzelf tijdrovend, maar ook voor de nieuwe verpleegkundigen. Daarnaast leek mij zoveel informatie op een dag redelijk overweldigend voor de soms net afgestudeerde verpleegkundigen. Om die reden ben ik gaan nadenken of we niet digitaal iets zouden kunnen ontwikkelen, zoals een e-learning waarin alle noodzakelijke kennis aan bod kwam.' Op dat moment kwam Linda ook via een teamleider van de afdeling in contact met Rosanne Abbink. Zij is werkzaam als IC-verpleegkundige en heeft daarnaast Nurses Know How binnen het Radboudumc opgezet. 

Nurses Know How

'We hebben de scholingsdag omgezet naar Nurses Know How. Dit is een kennistool waarmee we nieuwe verpleegkundigen wekelijks een reeks meerkeuzevragen sturen. Het invullen van de vragen duurt wekelijks +/- 1 uur. Aan iedere vraag is een kennisflits gekoppeld met uitleg, een foto of een filmpje.'

Uitdagende vragen voor het hele team

Momenteel werken we aan meer vernieuwde/uitdagende vragen voor heel het verpleegkundig team, dus ook de collega’s die al langere tijd bij ons werken. Als Verpleegkundig specialist lever ik de protocollen en inhoud aan, waarna Rosanne het in het programma bouwt. 

Evaluatie

'Inmiddels is de eerste evaluatie met de nieuwe verpleegkundigen achter de rug en zijn zij tevreden over deze kennistool in het algemeen (Cijfer 7,7). Een verpleegkundige geeft aan: “Ik ben tevreden op de manier hoe dit programma werkt. Het is duidelijk en geeft je weer een reminder over de kennis van de afdeling. Ik vind het interessante vragen, waar ik veel van geleerd heb.” ‘Natuurlijk zijn er verbeterpunten, maar over het algemeen is iedereen enthousiast en gaan wij zeker door met deze methode binnen onze afdeling!’ vertelt Linda de Haas. 

Céline van Kalmthout over leren & ontwikkelen

We spraken Céline van Kalmthout over hoe zij leert en zich ontwikkelt in haar werk. Céline is doktersassistent en sinds kort ook urotherapeut bij het Amalia kinderziekenhuis.

• Hoe geef jij invulling aan ontwikkeling tijdens je werk?

  Ik vind het belangrijk om te kijken naar vernieuwingen, wat zijn de knelpunten en hoe kunnen we dingen verbeteren. Zo zijn we bijvoorbeeld begonnen met een nieuw systeem rondom het meten en wegen van patiënten en het stukje coördinatie hieromheen. Er zijn heel veel verschillende specialismes binnen het Amalia Kinderziekenhuis. Ik ben zelf aandachtsvelder op het gebied van de Kinderendocrinologie. Hierin vind ik het bijvoorbeeld belangrijk dat collega’s goed op de hoogte zijn van het belang van het meegeven van bepaalde laboratoriumformulieren en het instrueren van patiënten.

  Daarnaast gaan we binnenkort werken met een vernieuwde H2-ademtest. Deze test kan een lactose-intolerantie bij kinderen aantonen. Met de vernieuwde H2-ademtest kunnen de metingen straks moderner en sneller worden uitgevoerd. Ik vind het daarbij ontzettend leuk om mee te denken wat de voordelen zijn om te werken met nieuwe apparatuur. Hiervoor ben ik samen met mijn collega ook in contact geweest met de leverancier. Hierbij vind ik het belangrijk om ook eventuele knelpunten aan het licht te stellen, om uiteindelijk zo goed mogelijke zorg aan patiënten te kunnen leveren. 

• Hoe ben je op het idee gekomen om de opleiding tot urotherapeut te doen?

  Ik ondersteun naast andere spreekuren ook de Kinderurologie. Tijdens het ondersteunen van dit  spreekuur ben ik in contact gekomen met een verpleegkundig specialist urologie. Ik heb haar verteld, dat ik toentertijd logopediste was en eigenlijk altijd wel opensta voor vernieuwingen. Een van de urologen die veel promotieonderzoek heeft gedaan en dit nog steeds doet, heeft mij toen benaderd of ik het leuk zou vinden om een opleiding te volgen tot urotherapeut aan de Hogeschool van Utrecht. Als ik deze opleiding zou afronden, zou ik ook deel kunnen nemen als urotherapeut voor onderzoek naar de effectiviteit van het SENSU-apparaat.

  Ik werd meteen enthousiast, maar vond het tegelijkertijd ook spannend want ik had nog helemaal geen tot weinig kennis van de anatomie van de blaas en de darmen. Ik heb daarom eerst een aantal keer meegelopen op de polikliniek om te kijken wat ik ervan vond. Ik realiseerde me toen dat dit specialisme heel veel omvat, zeker ook omdat we hier met derdelijns patiënten werken.

  Wat mij over de streep heeft getrokken? Ik heb veel discipline en ik vond dat ik deze kans op z’n minst moest aanpakken, dan heb ik het in ieder geval maar geprobeerd!

• Welke van de zes tips over leren en ontwikkelen spreekt jou het meeste aan?

  Ik vind alle 6 tips belangrijk, maar nummer één spreekt mij het meeste aan: 'Richt je op wat jij belangrijk vindt.' Waar hecht ik de meeste waarde aan? Voor mij is dat de vraag; hoe word ik een betere urotherapeut? Vanuit die vraag probeer ik mijzelf verder te ontwikkelen.

  Ook nummer twee: 'start een experiment of uitdaging', vind ik een goede tip. Laatst waren er twee collega’s met vakantie waardoor ik meer op mezelf was aangewezen. Praktische vragen die ik anders even snel bij hen gecheckt zou hebben, ging ik nu zelf uitzoeken. Uiteindelijk is dat heel leerzaam geweest.

• Hoe ervaar je ‘leren en ontwikkelen’ in jouw team?

  Ik word heel goed begeleid. Voordat we patiënten zien hebben we altijd een uitgebreide voorbespreking. Ik kan en durf hen alles te vragen, dat geeft mij een veilig gevoel en hierdoor kan ik uiteindelijk nog beter worden in mijn werk. Er is ook veel ruimte voor reflectie; niet alleen vanuit de arts op mij, maar ook andersom. Laatst vroeg de arts bijvoorbeeld aan mìj of ik nog een idee had van andere vragen die zij nog aan de patiënt had kunnen stellen. Fijn dat we op die manier samen kunnen blijven leren.

• Welke tips zou je aan je collega’s willen meegeven op het gebied van leren en ontwikkelen?

  Blijf in contact met je collega’s, wie weet opent het ergens een deur. Stel jezelf proactief op en laat zien dat je graag wilt leren en jezelf wilt ontwikkelen.

Ervaring Moniek kinderverpleeg­kundige

‘Met een paar collega’s vroegen we ons af hoe we persoonsgerichte zorg nog meer in de praktijk konden brengen. Als klein experiment bedachten we de vraag: “hoe kan ik jouw dag tot een topdag maken?” Ik stelde deze vraag aan een meisje van een jaar of 6 die bij ons was opgenomen. Ze was rustig aan het kleuren en antwoordde: ‘niks, want alles is goed’. Maar toen ik later terugkwam met een paracetamol smelttablet begon ze hard te huilen. Aan die smelttablet zal het niet liggen, dacht ik nog. Die worden vaak voorgeschreven op vraag van het kind. Maar toen ik doorvroeg bleek dat juist wel het probleem, ze werd misselijk van het gevoel in haar mond.’ Dit is één van de ervaringen van Moniek. 

Moniek werkt als kinderverpleegkundige en kwaliteitsfunctionaris bij het Amalia kinderziekenhuis. Ze is een voorstander van persoonsgerichte zorg en dit soort (leer)ervaringen helpen haar de zorg nog persoonsgerichter te maken. De vraag ‘hoe kan ik jouw dag tot een topdag maken?’ heeft in deze situatie niet direct geleid tot meer persoonsgerichte zorg. Wel merkt Moniek dat zo’n vraag kan helpen om een stap terug te doen en open te staan voor wat je ziet. 

Moniek vertelt: ‘Je denkt dat je je bewust bent van de aannames die je doet, maar dat is niet altijd zo. Iets wat persoonsgericht lijkt, hoeft het dus niet altijd te zijn. Zoals in dit geval met de smelttablet. Je hebt jezelf vaak een werkwijze eigen gemaakt, waar je op terugvalt als er tijdsdruk is. Op dat moment liggen de prioriteiten soms anders en raken nieuwe uitdagingen, zoals het leveren van persoonsgerichte zorg, meer naar de achtergrond. Zo’n vraag waarmee wij hebben geëxperimenteerd kan helpen om open te staan voor andere oplossingen en leermomenten.’

Stapsgewijs naar verbetering van kwaliteit van zorg Eerste ervaringen met de poster voor Evidence Based Practice

De afgelopen twee jaar (2022-2024) hebben we gewerkt aan de oprichting van de verpleegkundige werkgroep ‘Kwaliteit’ voor de medium-care (MC) kinderafdelingen. Eén van de belangrijkste focuspunten is het verbeteren van de kwaliteit van zorg op basis van Evidence Based Practice (EBP). Hierbij staat het verbeteren van de leercultuur centraal. Daarnaast zijn we aangesloten bij het Platform Zorg, het centrumbrede kwaliteitsorgaan van het Amalia Kinderziekenhuis, en het afdelingsspecifieke KAMV van de MC kinderafdeling om verpleegkundigen van de MC te vertegenwoordigen tijdens het bespreken van stukken aangaande kwaliteit.

Eén van onze doelstellingen is om de eerste stappen te zetten rondom het verbeteren van een EBP-cultuur. Om dit te behalen hebben we in het afgelopen jaar de EBP-poster als hulpmiddel ingezet. We hebben gedurende de dagelijkse zorg momenten gecreeërd waarin we kinderverpleegkundigen op een laagdrempelige manier stimuleerden om praktijkvoorbeelden te benoemen waarin de kwaliteit van zorg mogelijk verbeterd kon worden. Vervolgens is met behulp van de EBP-poster gekeken hoe de zorg verbeterd kon worden en welke stappen hiervoor nodig waren. Een voorbeeld was het verbeteren van de tijdige voorbereiding van het ontslag van een kind. Hieruit kwamen concrete acties voort, zoals het ontwikkelen van een ‘Smart-phrase’ in Epic en het creeëren van een overzichtelijke plek waar zowel het kind en zijn ouders als de verpleegkundige de voorlopige ontslagdatum kon inzien. Bovendien werd dit onderwerp ook uitgeroepen tot ‘focus van de week’. Dat betekende dat alle verpleegkundigen in die week gezamelijk de focus legden op het verbeteren van het onslagproces. Tot slot is dit onderwerp besproken in ‘Keek op de Week’, een overlegmoment tussen verpleegkundigen en afdelingsartsen om de samenwerking te evalueren. Dat heeft geresulteerd in de opzet van een multidisciplinaire werkgroep genaamd ‘Ontslag’. De EBP-poster werd ook gebruikt om werkgroepen te stimuleren meer op basis van EBP te werken. De werkgroep ‘Lijnen’ heeft dit vervolgens vrijwel zelfstandig opgepakt en geïmplementeerd. Deze initiatieven hebben bijgedragen aan een versterkte betrokkenheid van de verpleegkundigen om tot kwaliteitsverbetering te komen en ze hebben een belangrijk fundament gelegd voor een EBP-cultuur.

Onze ervaring is dan ook dat de EBP-poster zeer helpend is om gemakkelijk en stapsgewijs op systematische wijze een kwaliteitsverbetering te realiseren. Het is mooi om te zien dat deze poster ook collega’s die wat meer afstand hebben tot het werken op basis van EBP kan enthousiasmeren en inspireren om ermee aan de slag te gaan. Het is dan ook een prachtig voorbeeld van een laagdrempelig en toegankelijk hulpmiddel om in samenwerking met alle disciplines binnen het verpleegkundig zorgdomein te komen tot de beste zorg.

Mirte Schooten (coördinator werkgroepen en tevens regieverpleegkundige kinderafdeling F2B) en Simone Roosenboom (verpleegkundige en klinisch gezondheidswetenschapper in opleiding afdeling neonatologie). De EBP-poster is ontwikkeld vanuit het IMPROVE!-project¹.

Benieuwd naar meer informatie over het IMPROVE!-project en het creëren van een leercultuur voor Evidence-Based Quality Improvement? Lees het artikel hier!

Bekijk de poster hier.