Open Science

Levenscyclus en taakgroep

De Radboud Universiteit en ons onderzoeksinstituut (Radboudumc Research Institute for Medical Innovation) zien Open Science als de norm in 2030.

Dit betekent veel meer dan het publiceren van alle papers in Open Access tijdschriften. Open Science gaat over het vergroten van de impact in het wetenschappelijke en maatschappelijke domein door het delen van onderzoeksmaterialen en codes, het beschikbaar stellen van data voor hergebruik, het verbeteren van de reproduceerbaarheid van onderzoek en het betrekken van alle relevante stakeholders, inclusief burgers en patiënten. De taakgroep van ons onderzoeksinstituut (de Open Science Taskforce) is er om de culturele, beleidsmatige en professionele veranderingen te stimuleren om Open Science in zijn volle omvang uit te rollen.

De hele onderzoekscyclus kan open zijn. De taakgroep richt zich op vier domeinen:

• Open Access
• Open en FAIR data
• Citizen Science en publieke betrokkenheid
• Reproduceerbaarheid

(afbeelding ontworpen door Radboudumc's Jaisson Cenci)

Open Access

Open Access van publicaties biedt directe, gratis en online toegang tot wetenschappelijke publicaties zonder auteursrechtelijke beperkingen van uitgevers. Open Access vergroot de zichtbaarheid van een publicatie aanzienlijk.

Het Radboudumc onderschrijft de principes van Open Access en monitort het percentage artikelen dat in Open Access wordt gepubliceerd.

De Radboud Universiteitsbibliotheek ondersteunt Radboudumc-onderzoekers bij het Open Access publiceren van hun onderzoeksartikelen, onder andere door financiële deals met wetenschappelijke tijdschriften, het gratis beschikbaar stellen van de publicatie via de Radboud Repository en de publicatiediensten van Radboud University Press. Er wordt ook advies gegeven over Open Access licenties en hoe uitgevers van dubieuze kwaliteit te vermijden. Bezoek de website van de Radboud Universiteit voor alle beschikbare ondersteuning rondom Open Access. Benieuwd hoe en waar je jouw onderzoek kunt publiceren? Bezoek dan deze pagina.

Meer informatie is te vinden op de algemene website over Open Access.

Citizen Science en publieke betrokkenheid

Citizen Science verwijst naar de deelname van leken of niet-professionele wetenschappers aan wetenschappelijk onderzoek. Hun deelname kan plaatsvinden op verschillende gebieden, op verschillende niveaus en in verschillende onderzoeksfasen.

Citizen Science op het gebied van ecologie, biodiversiteit, astronomie en klimaatwetenschap omvat vaak het verzamelen van gegevens door middel van milieumonitoring. Dat wil zeggen, vrijwilligers worden gevraagd om waarnemingen van lokale wilde dieren te registreren (bijv. De Nationale Tuinvogeltelling), veranderingen in de luchtkwaliteit of weerpatronen te volgen (bijv. Curieuze Neuzen), of sterrenstelsels te classificeren op basis van telescoopbeelden (bijv. Galaxy Zoo).

De opkomst van internet en mobiele technologie stelt mensen in staat om vanuit de hele wereld deel te nemen aan wetenschappelijke projecten, waardoor het gemakkelijker wordt om overal vandaan een bijdrage te leveren. Deze betrokkenheid maakt het mogelijk om op grote schaal gegevens te verzamelen die anders moeilijk of duur te realiseren zouden zijn.

Hoewel er op gebieden als geneeskunde, gezondheid en sociale wetenschappen al monitoringactiviteiten plaatsvinden (bijvoorbeeld via eHealth-apps), kan 'citizen science for health' verder gaan dan alleen het verzamelen van gegevens. Op deze gebieden kunnen leken ook samenwerken met professionele wetenschappers bij activiteiten zoals het formuleren van onderzoeksvragen, het ontwerpen van geschikte werving- en gegevensverzamelingsmethoden, het verzamelen van informatie, het uitvoeren van experimenten, het analyseren van gegevens en het helpen bij het verspreiden van bevindingen op een manier die een breder publiek effectief bereikt.

Deze actieve betrokkenheid stelt burgerwetenschappers in staat om bij te dragen aan meerdere fasen van het onderzoeksproces, waardoor een meer inclusieve en allesomvattende benadering van wetenschappelijk onderzoek mogelijk wordt. De voordelen van burgerwetenschap zijn onder andere hun empowerment, verhoogde wetenschappelijke geletterdheid onder de deelnemers en betrokkenheid bij de gemeenschap. Het democratiseert ook de wetenschap door het toegankelijk te maken voor een bredere populatie.

Er wordt geadviseerd om te werken volgens de 10 principes van citizen science.

Reproduceerbaarheid

Repliceerbaarheid en reproduceerbaarheid worden steeds meer erkend als essentieel voor wetenschappelijke vooruitgang en integriteit.

Open science praktijken spelen een essentiële rol bij het ondersteunen van deze concepten. Repliceerbaarheid (of de mate waarin het ontwerp, de uitvoering, de analyse en de rapportage van een onderzoek een derde partij in staat stellen om het onderzoek te herhalen en de bevindingen te beoordelen) is sterk afhankelijk van de openheid van bijvoorbeeld onderzoeksprotocollen, methoden en gegevens. We kunnen geen onderzoek repliceren als we onvoldoende informatie hebben over het oorspronkelijke onderzoek.

Openheid in de wetenschap is daarom een essentiële factor voor repliceerbaarheid. Replicatie maakt op zijn beurt een beoordeling van de reproduceerbaarheid mogelijk (of de mate waarin de resultaten van het oorspronkelijke onderzoek overeenkomen met die van replicatiestudies - zie de figuur hieronder). Uiteindelijk verhoogt reproduceerbaarheid ons vertrouwen in onderzoeksbevindingen en bevordert het de geloofwaardigheid en betrouwbaarheid van de wetenschap, en open wetenschapspraktijken zijn essentieel om dit doel te bereiken.

Meer informatie over lopende EU-projecten op het gebied van reproduceerbaarheid is te vinden op:

• iRISE
• TIER2
• OSIRIS