Leukopenie

Leukopenie is een tekort aan witte bloedlichaampjes (leukocyten) in uw bloed. Witte bloedlichaampjes zorgen voor afweer tegen infecties. Bacteriën of ziekten die voor de gezonde mens weinig gevaar opleveren, kunnen bij u –omdat u wat kwetsbaarder bent- tot heftige reacties leiden met hoge koorts. Ongeveer tussen de 10e en de 15e dag na het starten van de kuur hebt u de minste witte bloedlichaampjes. Dit heet een dipperiode. Voor de Lomustine hebt u 4 tot 6 weken na start de minste witte bloedlichaampjes. Daar kunt niets tegen doen. Er is wel een aantal maatregelen dat u kunt nemen om de kans op infecties in zo’n periode zoveel mogelijk tegen te gaan. Een infectie is onder andere te herkennen aan een lichaamstemperatuur van 38,5 ºC of hoger, soms met koude rillingen.
 
Afhankelijk van de plaats waar de infectie zit, kunnen dan de volgende klachten ontstaan:
  • slijm ophoesten
  • pijn bij het plassen
  • troebele urine
  • vaker plassen
  • pijnlijke plekken in de mond of pijn bij het slikken
  • buikpijn
  • diarree
  • een ontstoken wondje

Advies

  • Als u een van bovengenoemde klachten heeft meet dan uw temperatuur.
  • Als u een van bovengenoemde klachten heeft en/of een temperatuur van 38,5 °C of hoger, neem dan contact op met uw behandelend arts.
 Volg in ieder geval de volgende adviezen op:
  • Zorg voor een goede lichaamshygiëne (ga een keertje vaker onder de douche of in bad).
  • Controleer eventuele wondjes op ontstekingsverschijnselen: roodheid, warmte, zwelling en pijn.
  • Een goede mondverzorging is belangrijk (zie hiervoor de informatie over de mondholte).
  • Houd een normale dagbesteding aan, maar probeer uzelf tegen infecties van buitenaf te beschermen. Ga niet op bezoek bij verkouden, zieke mensen. Bij ziekte in uw eigen gezin: goed handen wassen en oppassen met zoenen.
  • Niet zwemmen in een natuurbad in verband met verhoogde kans op infecties.
  • Uw voeding kan ook een infectiebron zijn, houd rekening met wat u eet tijdens een periode van verminderde weerstand. Let goed op de hygiëne tijdens de bereiding van verse ingrediënten en tijdens het eten van de maaltijd. Houd de kans op voedselvergiftiging zo klein mogelijk (wees bijv. voorzichtig met al klaargemaakte huzarensalade en snacks ‘uit de muur’). Eet geen rauwe eieren en/of rauw vlees.
  • Het uitoefenen van bepaalde beroepsmatige werkzaamheden kan bij een aantal behandelingen verhoogde risico's met zich meebrengen (bijvoorbeeld boerenbedrijf). Uw arts bespreekt dit met u.
ga naar hoofdinhoud
Patiëntenzorg Behandelingen PCV chemotherapie bij een hersentumor

Wat is een PCV kuur?

De PCV chemotherapie is specifiek bedoeld voor de behandeling van hersentumoren. Het doel van deze chemotherapie is het stoppen van de groei van de tumor. lees meer

Wat is een PCV kuur?

Patiënten met een laaggradig glioom worden doorgaans behandeld met een periode van 6 weken bestraling gevolgd door chemotherapie. De PCV chemotherapie is specifiek bedoeld voor de behandeling van hersentumoren. Het doel van deze chemotherapie is het stoppen van de groei van de tumor.

Chemotherapie met het PCV schema bestaat uit 3 middelen. De behandeling met de 3 middelen wordt in 6 weken gegeven. Deze 6 weken (42 dagen) wordt één kuur genoemd.  De behandeling bestaat in principe uit 6 kuren, tijdens elke kuur krijgt u deze 3 medicijnen toegediend.
  • CCNU (Lomustine of Belustine®) op dag 1. Dit zijn capsules die u via de mond inneemt.
  • Procarbazine (Natulan®), op dag 8 tot en met dag 21. Dit zijn capsules die u  via de mond inneemt.
  • Vincristine (Oncovin), op dag 8 en 29. Dit is een infuus, die via een ader in uw arm gegeven wordt op de dagbehandeling.
De kuur begint op de dag dat u met de Lomustine (of CNNU) begint.

Controle

De chemotherapie wordt gegeven door de verpleegkundig specialist of de oncoloog die u gedurende de kuren regelmatig zal controleren. Voor elke kuur nemen we bloed af voor controle op de bijwerkingen van de chemotherapie Als zich bijwerkingen voordoen, kan het nodig zijn de chemotherapie aan te passen of te stoppen. Na elke 2 kuren wordt het effect van de chemotherapie beoordeeld. Er wordt een MRI-scan gemaakt en de oncoloog en neuroloog beoordelen uw lichamelijke conditie. Afhankelijk van de resultaten bespreken zij met u of de behandeling in deze vorm verder gaat.

Beschermende maatregelen

Uit onderzoek blijkt dat cytostatica schadelijk kunnen zijn voor gezonde mensen. Omdat u thuis slechts gedurende korte tijd in aanraking komt met cytostatica, zijn de risico’s voor uw omgeving heel klein. Toch vinden wij het belangrijk om u op een aantal zaken te wijzen.

lees meer

Beschermende maatregelen

Resten van deze chemotherapie kunnen tot maximaal 4 dagen na de kuur in het lichaam aanwezig zijn. Binnen die tijd worden ze afgebroken en verlaten in kleine hoeveelheden uw lichaam via de uitscheidingsproducten urine, ontlasting, wondvocht, transpiratie en braaksel.
Uit onderzoek blijkt dat cytostatica schadelijk kunnen zijn voor gezonde mensen. Omdat u thuis slechts gedurende korte tijd in aanraking komt met cytostatica, zijn de risico’s voor uw omgeving heel klein. Toch vinden wij het belangrijk om u op een aantal zaken te wijzen. U vindt deze adviezen op een aparte pagina.

Beschermende maatregelen bij de PCV chemotherapie:

  Procarbazine Lomustine Vincristine
Beschermende maatregelen 2 dagen na inname capsules 4 dagen na inname capsules 2 dagen na  infuus

Bijwerkingen

Als bijwerking van Procarbazine, Lomustine en Vincristine, kunnen optreden:
  • misselijkheid en/of braken
  • grieperig gevoel
  • vermoeidheid
  • tintelingen of een doof gevoel in handen en/of voeten
  • veranderingen in bloedbeeld
Lees meer

Bijwerkingen

Bij het toedienen van chemotherapie (en dus ook van de Procarbazine, Lomustine en Vincristine) kunnen bijwerkingen ontstaan. U kunt geen, enkele of meerdere van deze bijwerkingen ervaren.

Hieronder staat per middel de bijwerkingen aangegeven. De kans dat u echt kaal wordt door de chemotherapie is klein. Wel kan het haar dunner worden.
  Procarbazine Lomustine Vincristine
Bijwerkingen Bloedafwijkingen
vermoeidheid
Misselijkheid/Braken		 Bloedafwijkingen
 
Misselijk/braken		 Gevoelsstoornissen in de voeten en/of handen
Haaruitval

Bijwerkingen en adviezen bij het gebruik van PCV chemotherapie

  • Door de behandeling kan de aanmaak van nieuwe bloedcellen door het beenmerg verminderen.

    lees meer

    Bloedarmoede

    Beenmerg

    Door de behandeling kan de aanmaak van nieuwe bloedcellen door het beenmerg verminderen. Dan treedt een tekort aan verschillende bloedcellen op. Meestal merkt u daar weinig of niets van, maar het is wel belangrijk te weten op welke signalen of veranderingen u moet letten.

    Bloedarmoede

    Bloedarmoede is een tekort aan rode bloedcellen (erytrocyten) en wordt ook wel anemie genoemd.
     
    U hebt een verhoogde kans op:
    • kortademigheid en vermoeidheid, zelfs als u maar heel weinig hebt gedaan
    • het zwart voor de ogen zien bij opstaan uit bed of stoel
    • bleekheid, lusteloosheid
    • duizeligheid, hoofdpijn
    • niet goed kunnen slapen of niet goed kunnen concentreren
    • hartklachten of hartkloppingen
    • koud gevoel, transpireren

    Advies

    U kunt hier zelf niets aan doen, ook niet door anders te gaan eten dan u gewend bent. Daarom is het raadzaam om bij bovengenoemde klachten contact op te nemen met uw behandelend arts.
     

  • Trombocytopenie

    Trombocytopenie is een tekort aan bloedplaatjes (trombocyten) in het bloed. Bloedplaatjes spelen een belangrijke rol bij de bloedstolling. Door een daling van het aantal bloedplaatjes is het bloed dunner en stolt het minder snel.
     
    U hebt een verhoogde kans op:
    • een neusbloeding die langer aanhoudt
    • blauwe plekken
    • bloed bij plassen
    • bloed bij hoesten
    • bloedend tandvlees
    • puntvormige bloedinkjes in de huid
    • bloed bij braken
    • bloed in de ontlasting
    • bij vrouwen kan de menstruatie anders zijn
    In uitzonderlijke gevallen treden er spontane bloedingen op.

    Advies

    Als u een van bovengenoemde klachten heeft, neem dan contact op met uw behandelend arts.
    En let vooral goed op de volgende adviezen:
    • Pas op met stoten (blauwe plekken) en krab geen wondjes open.
    • Als u een wondje heeft, druk dit dan een tijdje stevig dicht (bijv. met een steriel gaasje).
    • Gebruik geen scherpe voorwerpen (elektrisch scheren is beter dan met een mesje).
    • Probeer de ontlasting soepel te houden door veel te drinken. Veel betekent dat u per dag 1½ tot 2 liter moet drinken; dit zijn 16 kopjes of 14 bekers per dag. 
    • Gebruik bij het tandenpoetsen een zachte borstel.
    • Neem de temperatuur op onder de arm of met een oorthermometer.
    • De menstruatie zal over het algemeen heviger zijn, maar kan door de chemotherapie ook wegblijven.

  • Grieperig gevoel, spierpijn

    Door de behandeling kunt u een grieperig gevoel krijgen, met verschijnselen van:
    • algehele malaise
    • koorts
    • hoofdpijn
    • verminderde eetlust
    • spierpijn en pijn in de botten
    Het grieperig gevoel is meestal van korte duur. Het begint enige uren na de toediening van de medicijnen, houdt een tot twee dagen aan en verdwijnt meestal weer spontaan.

    Advies

    • Neem de temperatuur op wanneer u zich niet goed voelt of last heeft van koude rillingen. Een temperatuur van 38,5 ºC of meer of een aanhoudende lichte temperatuurverhoging (een halve dag 38 ºC of meer) kunnen wijzen op een bijkomende infectie. Neem in dat geval contact op met uw behandelend arts. Neem de temperatuur op voordat u paracetamol (of een andere koortswerend middel) heeft ingenomen.
    • Gebruik ter bestrijding van hoofdpijn, spierpijn en pijn in de botten 500 mg tot 1000 mg paracetamol (maximaal 4 maal daags 1000 mg).
    • Wanneer de griepverschijnselen in de dagen na de behandeling erger worden of niet verbeteren, moet u contact opnemen met uw behandelend arts.

  • Misselijkheid en braken

    Door de behandeling kunt u last krijgen van misselijkheid en braken.
    U kunt de volgende klachten krijgen:
    • kokhalzen en braken
    • weinig of geen eetlust
    • maagklachten, zoals een vol gevoel of pijn
    • buikpijn of -krampen, opgezette buik, rommelingen in de buik
    • dorst
    Medicijnen kunnen misselijkheid en braken verminderen of voorkomen. Het is belangrijk dat u de medicijnen altijd inneemt zoals u met uw behandelend arts heeft besproken. Houdt u aan de vaste tijden om de medicijnen in te nemen, ook als u niet misselijk bent.

    Advies

    • Gebruik vaker een kleine maaltijd.
    • Pas de maaltijden aan, neem geen producten die de misselijkheid vergroten.
    • Drink veel, tenminste 2 liter per dag, dit zijn 16 kopjes of 14 bekers per dag.
    Het is raadzaam om contact op te nemen met uw behandelend arts bij de volgende klachten:
    • Ernstig en aanhoudend braken gedurende 24 uur of langer.
    • Als u niet voldoende kunt drinken, minder dan 1½ liter per dag (dat zijn 12 kopjes of 10 bekers).
    • Als u tekenen van uitdroging vertoont; dit merkt u aan een droge mond, droge huid, weinig of niet meer kunnen plassen en een donkere kleur urine.

  • Vermoeidheid

    Door de behandeling kunt u last krijgen van vermoeidheid. U zult misschien voortdurend een gevoel van uitputting hebben en lichamelijk en/of geestelijke inspanning zal meer moeite kosten.

    De meest voorkomende klachten zijn:
    • een (groot) gebrek aan energie, u denkt niets meer te kunnen
    • prikkelbaarheid
    • emotionele labiliteit, stemmingswisselingen
    • gebrek aan belangstelling voor de omgeving
    • slaperigheid en lusteloosheid
    De vermoeidheidsklachten kunnen na de behandeling nog lang aanhouden, soms enkele maanden, soms zelfs jaren. De vermoeidheid kan veroorzaakt worden door lichamelijke, psychische en emotionele omstandigheden.

    Advies

    • Blijf lichamelijk actief, beweeg zoveel mogelijk, want als u minder doet, gaat uw conditie achteruit.
    • Uw energie is kostbaar, ga er zorgvuldig mee om.
    • Bepaal zelf waaraan u energie wilt besteden.
    • Wees duidelijk over wat u wel en niet kunt en wilt doen.
    • Vraag zo nodig hulp van familie of vrienden of schakel de thuiszorg in.
    • Zorg dat u goed slaapt, houd u aan vaste tijden om naar bed te gaan en op te staan.
    • Doe op tijd leuke en ontspannende dingen.

  • Zenuwstelsel - perifeer

    Als zenuwencellen zijn beschadigd, zullen prikkelingsverschijnselen optreden. Deze klachten zijn het ergst meteen na de behandeling, maar ze verminderen in de weken daarna. Het kan ook zijn dat de klachten pas enkele dagen na de behandeling beginnen. Ze verdwijnen meestal binnen enkele maanden; soms zijn blijvend.
     
    De volgende klachten kunnen zich voordoen:
    • minder gevoel in handen en/of voeten, vingers en/of tenen
    • tintelingen in handen en/of voeten, vingers en/of tenen
    • een branderig of juist slapend gevoel in handen en/of voeten, vingers en/of tenen
    • minder kracht in armen of benen
    • pijnklachten van handen, voeten en huid bij koude omstandigheden

    Advies

    • U kunt zelf weinig aan doen om deze bijwerkingen tegen te gaan, eventueel contact met kou vermijden zoals kou uit de koelkast of buiten.
    • Het is belangrijk dat u de klachten meldt aan uw behandelend arts. Als het nodig is, past de behandelend arts de behandeling aan.
    • Na het stoppen van de chemotherapie verminderen deze klachten meestal weer.

Wanneer en hoe contact opnemen?

Sommige gezondheidsklachten vragen om direct contact met uw arts. Het niet tijdig behandelen kan leiden tot risicovolle situaties. lees meer

Wanneer en hoe contact opnemen?

Sommige gezondheidsklachten vragen om direct contact met uw arts. Het niet tijdig behandelen kan leiden tot risicovolle situaties. Wij vragen u in ieder geval direct contact op te nemen met de afdeling Medische Oncologie via (024) 361 88 00 (24 uur per dag).

Bij de volgende klachten:
  • Koorts en/of koude rillingen. Koorts is als u een lichaamstemperatuur heeft van 38.5C of meer, of langer dan een halve dag 38.5C .
  • Rode onderhuidse bloedinkjes en/of bloedingen die niet spontaan stoppen (bijvoorbeeld een bloedneus).
  • Extreme vermoeidheid.
  • Combinatie van waterdunne diarree en braken of diarree langer dan 24 uur.
  • Benauwdheid.
In deze gevallen moet er hoogstwaarschijnlijk bloed afgenomen worden in het ziekenhuis, zodat aan de hand van de uitslagen de therapie bepaald kan worden. In sommige gevallen is een ziekenhuisopname noodzakelijk.

Als u meer of nieuwe klachten krijgt van bijvoorbeeld epilepsie, krachtsverlies, moeite met lopen en/of praten, duizeligheid, hoofdpijn of slecht zien, dan is het verstandig contact op te nemen met de verpleegkundig specialist neuro-oncologie via telefoonnummer 06 15 87 63 99.

Schema PCV chemotherapie

lees meer

Schema PCV chemotherapie

1 kuur = 6 weken (42 dagen)
Schema overige medicatie die wordt toegediend tijdens de PCV chemotherapie
            
 Dag 1    
Lomustine slikt u alleen op dag 1. De medicijnen worden geleverd in capsules van 40 mg  en 20 mg*.
Dosis Lomustine dag 1:    1 x daags………… mg  

Dag 8 en dag 29
Vincristine krijgt u op de dagbehandeling van de afdeling medische oncologie via een infuus.

Dag 8 t/m dag 21
Procarbazine slikt u gedurende 2 weken. De medicijnen worden geleverd in capsules van 50 mg  en 25 mg *. 
Dosis Procarbazine dag 8 t/m 21:    1 x daags………… mg  

Inname tabletten tegen de misselijkheid:
  • Op dag 1 neemt u 30 minuten voor Lomustine , 8 mg ondansetron in. Zonodig mag u die dag bij misselijkheid nogmaals 8 mg ondansetron nemen
  • Op dag 2 en 3  en 4 mag u zonodig 2 dd 8 mg ondansetron nemen.
  • Op dag 3 en 4 mag u daarbij nog zonodig 3 dd 10 mg metoclopramide nemen.
  • Op dag 8 en 9 neemt u 30 minuten voor de Procarbazine, 8 mg ondansetron in. Zonodig mag u bij misselijkheid  nog 8 mg ondansetron herhalen
  • Indien de misselijkheid niet onder controle is mag u daarbij nog 3 maal per dag 10 mg metoclopramide nemen.
  • Op dag 10-21 mag u zonodig 2 dd 8 mg ondansetron  nemen, dus niet meer standaard.
De metoclopramide kunt u het beste 30 minuten voor de maaltijd innemen
Dag:
 		 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21
 
Datum:		                                          
Lomustine X                                        
Vincristine infuus               X                          
Procarbazine               X X X X X X X X X X X X X X
Op polikliniek
bloedprikken en controle		 X             X                          
 
 
Dag:
 		 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42
 
Datum:		                                          
Lomustine                                          
Vincristine infuus               X                          
Procarbazine                                          
Op polikliniek
bloedprikken en controle		               X                          

Richtlijnen voor het innemen van Lomustine en Procarbazine capsules

lees meer

Richtlijnen voor het innemen van Lomustine en Procarbazine capsules

  • Tijdens het gebruik van Procarbazine is er een kans op bloeddrukstijging bij het gebruik van bepaalde voedingswaren. Ook kan er een intolerantie voor alcohol ontstaan. Het advies is om geen alcohol te gebruiken gedurende de periode dat u Procarbazine inneemt. Met name  bier en rode wijn kunnen voor bloeddrukstijging zorgen.
  • We adviseren om vooral vers vlees, verse groente en vers fruit te eten.
  • Lomustine capsules heel doorslikken zonder te kauwen. Lomustine wordt bij voorkeur ’s avonds ingenomen voor het slapen gaan of 3 uur na de maaltijd.
  • Procarbazine capsules heel doorslikken zonder te kauwen met een half glas water rechtop zittend of staand innemen. Er is geen voorkeur voor een tijd waarop u deze capsules moet innemen.
  • Lomustine en Procarbazine moeten bewaard worden op kamertemperatuur op een veilige plaats buiten het bereik van kinderen.
  • Als u een dosis vergeten bent in te nemen, mag u niet op eigen initiatief de vergeten dosis Lomustine en Procarbazine inhalen.
  • Advies van de arts is noodzakelijk bij braken vlak na de inname van Lomustine en Procarbazine. Als de capsules zichtbaar zijn, mag u de voorgeschreven dosis herhalen. Als de capsules niet zichtbaar zijn, mag de voorgeschreven dosis niet opnieuw ingenomen worden.
  • Breng overgebleven medicatie terug naar het ziekenhuis.

Hersentumor

Gezwellen (tumoren) in de hersenen kunnen goed- of kwaadaardig zijn. Ze kunnen ontstaan in het hersenweefsel zelf of vanuit de hersenvliezen. lees meer
  • Medewerkers
  • Intranet