Uitleg voor kinderen

Wat merk je van een niersteen?

Wanneer een niersteen vast komt te zitten in je nier of urineleider, dan kan er soms te weinig of helemaal geen plas vanuit je nier naar je blaas stromen. Hierdoor blaast de nier zicht op.  De plas die dan niet goed kan wegstromen uit je nier kan zorgen voor een vervelend gevoel in je zij of rug. Sommige kinderen zijn daarbij ook misselijk, moeten spugen of hebben koorts.

Dit vervelende gevoel in je zij of rug noemen we koliekpijn. Als je last hebt van dit gevoel dan kun je vaak niet stil zitten of liggen. Je kunt geen houding vinden waardoor het gevoel minder wordt.

Het kan ook zijn dat helemaal niets voelt van de niersteen, maar dat je plas ineens wat rood-oranje van kleur is. Dan zit er een klein beetje bloed in je plas. Nierstenen zijn namelijk vaak niet rond, maar hebben vaak een aantal puntige uitsteeksels. Met deze uitsteeksels maak de niersteen dan een soort van schaafwondje aan de binnenkant van je nier of urineleider waardoor bloed in je plas komt.

Een niersteen kan zich ook helemaal vanuit de nier, via de urineleider naar de blaas verplaatsen zonder dat je er iets van voelt. Een steentje in de blaas kan ervoor zorgen dat je een naar gevoel hebt onder in je buik, plasser en/of zaadballetjes. Ook kan het zijn dat je steeds kleine beetjes moet plassen of je steeds het gevoel hebt dat je moet plassen, ook als je net naar de wc bent geweest.

Als je een steentje uit plast dan merk je daar meestal niet zoveel van.

Behandeling

Om te onderzoeken of je een niersteen hebt moeten er foto’s van de binnenkant van je nieren, urineleiders en blaas gemaakt worden. Hiermee kan gekeken worden waar de niersteen zit, of er één of meerdere steentjes zitten en hoe groot de steen of steentjes zijn.

Deze foto’s worden gemaakt met een echo, een röntgenfoto of een CT-scan. Welke foto’s er gemaakt moeten worden bepaalt je dokter of verpleegkundig specialist. Al deze foto’s worden gemaakt op de röntgenafdeling.

Niet alle nierstenen hoeven verwijderd te worden. Kleine nierstenen plas je vaak uit zonder dat je hier al teveel last van hebt. Nierstenen die groter zijn dan 1 cm of nierstenen waar jij last van hebt worden met behulp van een operatie weggehaald. Dit gebeurt onder narcose; een diepe slaap door medicijnen die via mondkapje of een infuus gegeven worden. Je voelt hier dus niets van.

Welke operatie er nodig is om de niersteen weg te halen wordt met jou en je ouders besproken.  Er zijn 3 manieren om nierstenen te verwijderen:

1. Niersteenvergruizing door ESWL (Extracorporeal Shock Wave Lithotripsy)
2. Ureterorenoscopie (URS)
3. Percutane nefrolitholapaxie (PNL)

Niersteensvergruizer

Het vergruizen van nierstenen wordt gedaan met een speciale machine die vanaf de buitenkant een niersteen in kleine stukje kan laten breken. De machine zendt schokgolven (geluidsgolven met grote kracht) uit die met een echo apparaat naar de niersteen worden toegezonden. Deze schokgolven zorgen voor een soort mini aardbeving in de niersteen waardoor deze in kleine stukjes breekt. Die kleine stukjes plas je dan uit. Het uitplassen van alle stukjes niersteen kan een paar dagen duren. Omdat we graag willen weten welke mineralen en zouten in de niersteen zitten moet je de stukjes niersteen opvangen. Dit doe je door over een zeefje plassen. De stukjes blijven dan achter in het zeefje.  De opgevangen steentjes mag je de volgende controle meenemen naar het ziekenhuis en worden dan naar het laboratorium gestuurd voor onderzoek.

Ureterorenoscopie

Bij een ureterorenoscopie (URS) wordt een dun slangetje met een kleine camera (de ureterorenoscoop) via je plasser in je blaas en urineleider of nier gebracht.

Als het slangetje op de plek van de niersteen is, kan de niersteen gepakt worden. Als de niersteen groter is dan kan de niersteen eerst met een laserstraal in kleinere stukjes gebroken worden zodat hierna de kleine stukjes niersteen weggehaald kunnen worden. 

Percutane nefrolitholapaxie

Soms lukt het niet om via je plasbuis en urineleider de niersteen weg te halen omdat de niersteen dieper in de nier zit of de niersteen te groot is. Dan wordt een percutane nefrolitholapaxie (PNL) gedaan. Bij een PNL wordt de niersteen via een klein sneetje in je rug en nier verwijderd. Via dit sneetje kan de niersteen weggehaald worden.

Onderzoeken

Om te zorgen dat je geen nieuwe niersteen krijgt moet er onderzocht worden waarom je een niersteen hebt gekregen. Daarom heb je een afspraak bij kindernefroloog of verpleegkundig specialist kindernefrologie op de polikliniek. Samen gaan we dan op zoek naar de reden waarom je een niersteen hebt gekregen.

Tijdens deze afspraak stellen we veel vragen aan jou en je ouders. Bijvoorbeeld over hoeveel je drinkt, wat je eet en of er andere familieleden zijn die nierstenen hebben. Daarnaast is onderzoek van je plas en bloed nodig. Bij deze onderzoeken kijken we of bepaalde stoffen te veel of te weinig in je plas en bloed voorkomen waardoor bij jou gemakkelijker nierstenen kunnen groeien.

Plas onderzoeken

Om te weten te komen hoeveel mineralen en zouten je uitplast is het nodig in iedere geval één hele dag al je plas op te sparen in een speciale fles (bokaal). Op welke manier je alle plas moet sparen hoor je in het ziekenhuis. Na het sparen mag de bokaal in het ziekenhuis worden ingeleverd en zal op het laboratorium gemeten worden hoeveel mineralen en zouten er in je plas zitten.

Bloedonderzoek

Het afnemen van bloed gebeurt na de controle. Soms is een bloedafname niet meer nodig omdat in een ander ziekenhuis of op de operatiekamer al bloed is afgenomen.

Als je al geopereerd bent door de kinderuroloog of je een niersteen hebt uitgeplast dan wordt dit steentje ook in het laboratorium onderzocht.