EN
DE
Over botontkalking (osteoporose) door hormoontherapie
Bij anti-hormonale therapie wordt het risico op het ontstaan van botontkalking (osteoporose) groter, waardoor eerder botbreuken kunnen ontstaan.
lees meerOver botontkalking (osteoporose) door hormoontherapie
Bij anti-hormonale therapie wordt het risico op het ontstaan van botontkalking (osteoporose) groter, waardoor eerder botbreuken kunnen ontstaan.
Het is belangrijk dat onze botten gezond en stevig blijven. Ze geven ons lichaam steun en zorgen voor de vorming van bloedcellen. Sterke botten zijn belangrijk om alle gewone dagelijkse dingen te kunnen doen, zoals rechtop zitten, tillen of lekker bewegen. Uw botten vernieuwen zichzelf steeds opnieuw. Calcium (kalk) is daarbij een belangrijk bouwstof. Als er meer botweefsel wordt afgebroken dan wordt aangemaakt, dan wordt de botdichtheid minder. Dit betekent dat de natuurlijke gaatjes in het bot groter. De botten zijn dan minder sterk en kunnen sneller breken. We noemen dit osteoporose, in de volksmond ook wel botontkalking genoemd.
Prostaatkanker en osteoporose
Het mannelijk geslachtshormoon (testosteron) regelt een groot aantal lichaamsfuncties. Het speelt een belangrijke rol bij de groei van prostaatkankercellen. Anti-hormonale therapie gaat de groei van deze cellen tegen. Anti-hormonale therapie is er in de vorm van tabletten en/of injecties. Het kan op 2 manieren worden ingezet:
- Aanvullend (adjuvant): De behandeling duurt half jaar tot 2 jaar. Dit is afhankelijk van het stadium en de agressiviteit van de tumor. De behandeling kan ook gecombineerd worden met bijvoorbeeld radiotherapie (bestraling).
- Palliatief (klachten verlichtend): Anti-hormonale therapie kan ook gegeven worden om de ziekte te remmen en klachten te verlichten. Deze behandeling onderdrukt het ziekteproces, zodat een actief en aangenaam leven mogelijk blijft.
Risicofactoren
-
Calcium is een belangrijke bouwstof voor de botten. Het is heel belangrijk dat u hiervan genoeg via uw voeding binnenkrijgt. Ook vitamine D is het belangrijk. Vitamine D zorgt er namelijk voor dat uw lichaam calcium goed opneemt. Vitamine D krijgt u binnen via uw eten en drinken, maar vooral via de zont.
Roken en alcohol verminderen de botdichtheid en botsterkte. Alcohol zorgt er namelijk voor dat de snelheid van botafbraak wordt verhoogd. Daarnaast kan bij het gebruik van alcohol het risico om te vallen – en dus om een bot te breken – toenemen.
-
Met bewegen en gezonde voeding helpt u uw botten sterk te houden. Door lopen, rennen, springen, dansen en traplopen wordt het bot sterker.
-
Het is normaal dat vanaf 35 jaar de natuurlijke gaatjes groter worden. De botdichtheid wordt langzaam minder. Osteoporose komt vaker voor bij vrouwen dan bij mannen.
-
Komt er osteoporose in uw familie voor? Dan heeft u hier zelf ook een grotere kans op.
-
Als u na uw 50e jaar een bot gebroken heeft, is de kans dat u nog een keer een bot breekt dubbel zo groot.
-
Weegt u minder dan 60 kg of is uw BMI (body mass index) lager dan 24 en bent 65 jaar of ouder? Dan heeft u meer kans op osteoporose. U kunt uw BMI berekenen op deze website.
Onderzoek naar botdichtheid
Met een DEXA-scan wordt de botdichtheid gemeten van uw heup en de onderste 4 ruggenwervels.
lees meerOnderzoek naar botdichtheid
Als de anti-hormonale behandeling langer duurt dan 24 maanden, of als er risicofactoren zijn en de behandeling langer dan 6 maanden duurt, dan is het verstandig om van te voren een DEXA-scan (botdichtheidsmeting) te laten doen. Uw arts of verpleegkundige bespreekt dit met u. Of u mag het ook zelf voorstellen.
Met een DEXA-scan wordt de botdichtheid gemeten van uw heup en de onderste 4 ruggenwervels. Het is een soort röntgenfoto, maar er is zeer weinig röntgenstraling voor nodig. De scan doet meestal geen pijn en duurt ongeveer 10 minuten. Ook wordt uw wervelkolom gescand om eventuele ingezakte ruggenwervels op te sporen. De uitslag van het onderzoek wordt meegenomen in het behandelplan.
Uitslag
De uitslag van de DEXA-scan geeft de botdichtheid aan met een de T-socre. Hoe lager de T-score, hoe lager de botdichtheid. Er zijn 3 uitkomsten mogelijk:
- Normale botdichtheid (T groter dan –1.0): behandeling voor osteoporose is niet nodig. Zorg dat u genoeg beweegt en voldoende calcium en vitamine D binnenkrijgt. Het is soms nodig om het onderzoek te herhalen tijdens de behandeling met anti-hormonale therapie.
- Osteopenie (T tussen –1.0 en –2.5): Soms is het nodig dat u start met medicijnen die de botafbraak remmen. Zorg dat u genoeg beweegt en voldoende calcium en vitamine D binnenkrijgt.
- Osteoporose (T kleiner dan –2.5) Als u osteoporose heeft, adviseren we u om te starten met medicijnen die de afbraak van bot remmen. Zorg dat u genoeg beweegt en voldoende calcium en vitamine D binnenkrijgt. Zo kunnen de medicijnen zo goed mogelijk werken en verkleint u de kans op botbreuken in de toekomst.
Medicijnen tegen botontkalking
Als u osteoporose heeft, adviseren we u om te starten met medicijnen die de afbraak van bot remmen. Dit zijn bisfosfonaten of denosumab.
lees meerMedicijnen tegen botontkalking
Bisfosfonaten
De medicijnen die gegeven worden tegen de afbraak van bot, zijn bisfosfonaten. Tijdens de behandeling krijgt u iedere week tabletten alendroninezuur, risedroninezuur of een jaarlijks een infuus met zoledroninezuur. Bisfosfonaten zorgen ervoor dat er minder bot wordt afgebroken. De tabletten moeten op een specifieke manier worden ingenomen. Het is heel belangrijk dat u zich precies aan de instructie houdt. Alleen dan werken de medicijn. Ook verkleint het de kans op bijwerkingen. Neem altijd contact op met uw arts of verpleegkundige als u denkt dat u last heeft van bijwerkingen.
Denosumab
Behandeling met densomumab is ook mogelijk bij mannen die anti-hormonale therapie krijgen. Denosumab moet 1 keer per half jaar (eventueel door uzelf) onder de huid worden ingespoten. Het zorgt ervoor dat minder botafbraakcellen uitgroeien tot volwassen afbraakcellen en er dus minder bot wordt afgeborken (alleen volwassen cellen kunnen bot afbreken). Denosumab injecties werken 6 maanden.
Bijwerkingen
Botversterkende middelen kunnen een vervelende bijwerking hebben zoals kaaknecrose. Kaaknecrose houdt in dat het kaakbot afbreekt door een ontsteking, pijnklachten of loszittende tanden. Daarom is het belangrijk dat u voor de behandeling uw tandarts uw gebit laat controleren.
Als u tijdens de behandeling met botversterkende middelen problemen heeft met uw gebit, neem dan contact op met uw arts of verpleegkundige. Het kan zijn dat u even moet stoppen met deze medicijnen.
Wat kunt u zelf doen om uw botten sterk te houden?
Met gezonde voeding, voldoende bewegen, niet roken en heel matig alcoholgebruik, houdt u uw botten sterk.
lees meer