Basisvaardigheden Liggen, zitten, lopen en staan
Na de operatie mag u meestal niet helemaal steunen op het geopereerde been, omdat de opbouw van de kom uit botsnippers bestaat (BIG). De chirurg bepaalt hoeveel u het geopereerde been mag belasten. Dit heeft gevolgen voor de leefregels.
lees meerBasisvaardigheden Liggen, zitten, lopen en staan
Na de operatie mag u meestal niet helemaal steunen op het geopereerde been, omdat de opbouw van de kom uit botsnippers bestaat (BIG). De chirurg bepaalt hoeveel u het geopereerde been mag belasten. Er zijn verschillende opties:
- 50% belast
- 100% belast
De mate waarin u uw been mag belasten heeft ook gevolgen voor de leefregels waaraan u zich moet houden.
Tijdelijke leefregels
- De eerste 6 weken mag u alleen bukken met het geopereerde been naar achteren geplaatst.
- Zolang de heup niet volledig belast mag worden moet u bij het opstaan en gaan zitten altijd het geopereerde been naar voren plaatsen.
Blijvende leefregels
- Het maken van een gecombineerde beweging in de geopereerde heup van meer dan 90° buigen, het naar binnen bewegen en het naar binnen draaien moet u vermijden. Handelingen zoals het wassen van uw voeten en aan- en uittrekken van uw schoenen moet u uitvoeren tussen uw knieën met het geopereerde been naar buiten gedraaid.
- Het is belangrijk dat u comfortabel, binnen de mogelijkheden, beweegt zonder de bewegingen te forceren.
Liggen
- U mag uw been niet gestrekt optillen.
Zitten
- Ga bij voorkeur zitten op een (hoge) rechte stoel met armleuningen.
- Zolang de heup niet volledig belast mag worden moet u bij het opstaan en gaan zitten altijd het geopereerde been naar voren plaatsen.
Lopen
- Na de operatie mag u de geopereerde heup 10% of 50% belasten. Tot aan de eerste policontrole, 6 weken na de operatie, moet u met 2 krukken blijven lopen. Als u na de policontrole de heup (van de chirurg) volledig mag belasten kan het gebruik van de krukken afgebouwd worden, van een 3-puntsgang via een 2-puntsgang naar lopen zonder krukken. De fysiotherapeut begeleid u hierbij. Lopen met 1 kruk wordt afgeraden in verband met de kans op een asymmetrisch looppatroon.
- Maak een paar keer per dag een korte wandeling. Dit bevordert het genezingsproces, stimuleert de bloedsomloop en verbetert uw conditie.
- Draaien: draai langzaam om, houd uw benen en romp boven elkaar en stap steeds met uw voeten mee.
Bukken
- De eerste 6 weken mag u alleen bukken met het geopereerde been naar achteren geplaatst. Steun eventueel met de hand aan uw geopereerde zijde op een stevige stoel of tafel. Met uw vrije hand kunt u nu zonder problemen iets van de vloer oprapen.
Traplopen
Lees onderstaande instructies goed en en bekijk het filmpje over traplopen.
Trap op:
- Ga zo dicht mogelijk bij de trapleuning staan.
- Houd met één hand de trapleuning vast en neem beide krukken in de andere hand.
- Steun volledig op de kruk en de trapleuning en plaats als eerste het goede been op de volgende trede.
- Plaats er vervolgens het geopereerde been en de kruk bij.
Trap af:
- Houd met één hand de trapleuning vast en neem de beide krukken in de andere hand.
- Plaats de kruk op de volgende trede.
- Zet ook het geopereerde been op die trede.
- Steun nu volledig op de kruk en de trapleuning en zet het goede been erbij.
Adviezen bij activiteiten
-
Let goed op bij natte vloeren, voorkom struikelen en zorg dat belangrijke spullen binnen handbereik zijn.
lees meer
Algemene adviezen
- Bij een gladde of vochtige vloer is het verstandig dat u schoenen draagt. Let goed op tijdens het lopen krukken op een vochtige vloer.
- Om struikelen of vallen te voorkomen haalt u loshangende snoeren, vloerkleedjes en andere voorwerpen waarover u kunt struikelen weg.
- Richt kasten en laden die u dagelijks gebruikt zo in dat de belangrijkste voorwerpen binnen handbereik zijn.
-
Kleed u zittend aan en uit. Een hoge toiletpot maakt het zitten en opstaan van het toilet makkelijker. Het is belangrijk dat u geen zware voorwerpen of tassen draagt.
lees meer
Persoonlijke verzorging en huishouden
Wassen en afdrogen
- Op de vloer van douche en bad kunt u een antislipmat leggen.
- Ga als het mogelijk is tijdens het wassen op een (douche)kruk of stoel zitten.
- Om gemakkelijker in bad te stappen kunt u een stoel gebruiken die iets hoger is dan de rand van het bad. Schuif de stoel tegen het bad, ga erop zitten, breng uw benen over de rand van de badkuip en ga vervolgens in het bad staan of op een badplank zitten.
- Bij het wassen en afdrogen van uw voeten kunt u uw armen ‘verlengen’ met bijvoorbeeld een spons of borstel op een steel, een steel met een was handje eromheen of een grote handdoek die u bij de uiteinden vasthoudt en om uw voeten slaat.
- Maak eventueel gebruik van zeep aan een touwtje of doucheschuim.
Aan- en uitkleden
- Kleed u zittend aan en uit.
- Om het aan- en uittrekken van uw broek, sokken en schoenen makkelijker te maken, kunt u gebruik maken van handige hulpmiddelen zoals een lange schoenlepel, kousen- of pantyaantrekker of een ‘helping hand’.
Toiletbezoek
Een hoge toiletpot maakt het gaan zitten op, en opstaan van het toilet makkelijker. Bij de thuiszorgwinkel kunt u een toiletverhoger huren.Huishouden
Draag geen zware voorwerpen of tassen.
-
Bij wandelen en fietsen is er een aantal zaken waar u rekening mee moet houden.
lees meer -
U kunt starten met autorijden als u veilig zonder loophulpmiddelen kunt lopen en u zich veilig genoeg voelt om met de auto aan het verkeer deel te nemen.
lees meer
Autorijden
U kunt starten met autorijden als u veilig zonder loophulpmiddelen kunt lopen en u zich veilig genoeg voelt om met de auto aan het verkeer deel te nemen.
Zorg er voor dat u bij het in- en uitstappen uw heup niet verder buigt dan 90° graden.
U kunt het beste instappen op de volgende manier:- plaats de stoelleuning iets naar achter
- schuif de stoel helemaal naar achter
- ga met uw rug naar de auto staan
- houd u aan de portierstijlen vast
- plaats het geopereerde been iets naar voren en ga rustig zitten
- til met uw handen uw geopereerde been in de auto terwijl u draait. Als u een plastic tas op de zitting legt kunt u makkelijker draaien
- zet wanneer u zit de stoel in de goede stand
- schuif de stoel helemaal achteruit
- draai uw benen en romp samen buiten de auto
- plaats uw geopereerde been iets naar voren
- ga staan en steun daarbij op de stoel en het dashboard of de portierstijl
-
U kunt weer gaan sporten als u de geopereerde heup volledig mag belasten, niet meer met krukken loopt en de coördinatie het toelaat.
lees meer
Sporten
U kunt weer gaan sporten als u de geopereerde heup volledig mag belasten, niet meer met krukken loopt en de coördinatie het toelaat. We adviseren sporten als fietsen, wandelen en zwemmen. Sporten is in principe gunstig voor de levensduur van uw heupprothese, maar schokbelasting moet vermeden worden. Ook tijdens het sporten moet u rekening houden met de leefregels. -
In de eerste periode na de operatie mag er niet te veel druk op uw bekken komen. Voor individuele adviezen en specifieke vragen over vrijen kunt contact opnemen met uw arts of fysiotherapeut.