Longen

Patiëntenzorg Behandelingen Bètablokkers bij (kinderen met) een hemangioom

Wat is propranolol?

Propranolol wordt gebruik bij de behandeling van hemangiomen. Het middel heeft een positieve werking in de groeifase van hemangiomen. lees meer

Voorlezen

Wat is propranolol?

Propranolol is een bètablokker. Bètablokkers blokkeren de bètareceptoren in het lichaam. Bètareceptoren zitten in ons hart, longen maar ook in andere organen zoals onze lever en hersenen. Bij inspanning en stress worden de bètareceptoren via adrenaline gestimuleerd, waardoor onder andere het hart sneller gaat kloppen en de bloeddruk hoger wordt. Door het geven van een bètablokker remmen de bètareceptoren en wordt bijvoorbeeld de hartslag en de bloeddruk lager.

Propranolol wordt gebruikt bij de behandeling van hemangiomen, met name de hemangiomen die problemen opleveren. Omdat hemangiomen na het eerste levensjaar spontaan kleiner worden en geleidelijk verminderen soms met restafwijkingen is maar voor een deel van de hemangiomenpropranolol behandeling nodig.

Propranolol werkt met name in de groeifase van hemangiomen. Het is niet bekend waardoor dit precies komt. Mogelijk werkt propranolol door het samenknijpen van kleine bloedvaatjes en/of remt het de groei van deze bloedvaatjes.

Contact

Polikliniek Dermatologie
ma t/m vrij van 8.00-17.00 uur

Bij spoed buiten kantooruren, in het weekend en op feestdagen hoort u een antwoordapparaat met informatie over de bereikbaarheid.
(024) 361 32 80

Voor de behandeling

Tijdens het eerste poliklinische consult bij de dermatoloog, arts of chirurg bepalen we of we uw kind behandelen met propranolol. Daarna maken we een afspraak voor de start van propranolol tijdens een opname van 3 nachten of tijdens 3 dagopnames waarbij uw kind 2 tot 3 uur in het ziekenhuis blijft.

De behandeling

Propranolol wordt gegeven in de vorm van een drankje. U geeft uw kind een aantal milliliter voor of tijdens de voeding. Bij kleine hemangiomen is het soms ook mogelijk om met timolol te smeren. We behandelen kinderen tijdens de periode dat het hemangioom kan groeien.

lees meer

Voorlezen

De behandeling

Op de eerste dag van de behandeling vindt een lichamelijk onderzoek plaats en maakt de arts een hartfilmpje om een hartziekte uit te sluiten. Zo nodig onderzoeken we het bloed van uw kind en maken we een hart-echo. Vervolgens starten we met een lage hoeveelheid propranolol. Deze hoeveelheid bouwen we op in 2 vervolgstappen (tijdens 2 dagopnames of tijdens 1 opname van 3 nachten) tot een dosis van ongeveer 2,0 - 2,5 mg per kg lichaamsgewicht, verdeeld over 2 doseringen per dag (’s ochtends en einde van de middag). Er moet minimaal 9 uur tussen de doseringen zitten. Tijdens de (dag)opname controleren we na elke ophoging de bloeddruk en hartslag via een monitor (tijdens rust/slaap).

Propranolol drankje

Propranolol wordt gegeven in de vorm van een drankje (propranolol drank 1 mg/ml; Fagron®). U geeft uw kind een aantal milliliter voor of tijdens de voeding. Om de kans op hypoglycemie (laag bloedsuiker) te verkleinen kunt u de propranolol-drank tijdens of direct na de voeding geven met een doseerspuitje direct in de mond van uw kind. U mag propranolol verdunnen met een klein beetje (baby)melk of appel- of sinaasappelsap. U mag het middel niet in een volle ﬂes doen.

Voor kinderen ≤ 5 kg mag het worden gemengd met één theelepel (ca. 5 ml) melk.
Voor kinderen > 5 kg mag het gemengd worden met een eetlepel (ca. 15 ml) melk of vruchtensap. Dit mengsel wordt dan in de zuigfles aan het kind gegeven. Het mengsel moet u binnen 2 uur gebruiken.

Lotion (timolol)

Naast behandeling met propranolol (drankje) kan de behandeling met bètablokkers ook plaatsvinden door te smeren timolol (timolol lotion 0,5% tweemaal daags maximaal 1-2 druppels) op de huid te smeren. In deze concentratie (0,5%) bestaan in Nederland alleen maar timolol oogdruppels. Deze oogdruppels brengt u dan óp het hemangioom en niet op het oog. Het eﬀect van timolol is vergelijkbaar als bij propranolol, maar werkt alleen oppervlakkig. Timolol is daarom alleen geschikt voor kleine, oppervlakkige hemangiomen en niet voor hemangiomen die complicaties geven.

Bij grote en dikkere hemangiomen is timolol niet geschikt, omdat dan te veel timolol wordt gebruikt waardoor de stof in het bloed komt met dezelfde bijwerkingen als propranolol-drank. Propranolol-drank werkt beter en heeft bij grotere en dikkere hemangiomen of hemangiomen die complicaties geven de voorkeur. Voor kleine oppervlakkige hemangiomen heeft timolol een redelijk eﬀect, nauwelijks bijwerkingen en is het een eenvoudige optie om de groei te remmen van het hemangioom zonder dat er allerlei controles hoeven plaats te vinden. Uw arts zal deze optie bij uw kind overwegen en op basis van te verwachten groei kiezen voor timolol of propranolol.

Duur van de behandeling

We behandelen het hemangioom van kinderen tijdens de groeifase van het hemangioom, ongeveer tot de leeftijd van 12 tot 18 maanden. Dit is afhankelijk van het type hemangioom en de problemen die het hemangioom geeft of gaf. In sommige gevallen kan propranolol ook nog langer worden gegeven.

Tijdens de behandeling

Propranolol drank 1 mg/ml wordt vergoed door uw zorgverzekeraar. U mag in één keer stoppen met propranolol als uw kind te weinig voedsel inneemt, veel spuugt of longklachten heeft. lees meer

Voorlezen

Tijdens de behandeling

Verkrijgbaarheid propranolol drank

Propranolol drank 1 mg/ml wordt vergoed door uw zorgverzekeraar. Eventueel kunt u de drank bestellen via de Radboud apotheek. De Radboud apotheek stuurt u de drank per post. Dit duurt ongeveer 3 werkdagen. Houd daar rekening mee. Het is verstandig om al te bestellen, als u het op één na laatste flesje propranolol opent. De flesjes kunnen kapot vallen, wees voorzichtig.

Vaccinatie tijdens behandeling

Tijdens de propranolol behandeling kunnen de vaccinaties bij het consultatiebureau gewoon volgens schema plaatsvinden.

Afbouw en stop propranolol

U mag in één keer stoppen met propranolol als uw kind te weinig voedsel inneemt, veel spuugt of longklachten heeft. Vaak wordt aan het einde van de behandeling gekozen voor geleidelijk afbouw, om te kijken of het hemangioom niet opnieuw gaat groeien. Overleg met de behandelend arts als u de propranolol wilt afbouwen.

Mogelijke bijwerkingen

Bètablokkers kunnen een aantal bijwerkingen veroorzaken. Het is belangrijk om hier van op de hoogte te zijn.

Door propranolol klopt het hart van uw kind bij inspanning en stress iets minder snel. Hierdoor kan de bloeddruk wat lager worden. Uw kind heeft hier waarschijnlijk geen last van.

lees meer

Voorlezen

Hart en bloedvaten

Door propranolol klopt het hart van uw kind bij inspanning en stress iets minder snel. Hierdoor kan de bloeddruk wat lager worden. Uw kind heeft hier waarschijnlijk geen last van. De propranolol geven we aan de hand van een opbouwschema, bij ophoging van de dosis controleren we tijdens de dagopname (of korte opname) altijd de bloeddruk en de hartslag.
Vaak krijgen kinderen tijdens de behandeling met dit middel koudere handen en voeten.
Het is belangrijk dat uw kind regelmatig voeding binnenkrijgt. Bij te weinig voeding kan uw kind last krijgen van een lage bloedsuiker.

lees meer

Voorlezen

Lage bloedsuiker (hypoglycemie)
In de lever zitten ook bèta-receptoren. Deze zorgen bij stimulatie dat de lever bij stress, inspanning of vasten, extra glucose (suiker) gaat produceren om de bloedsuikerspiegel op peil te houden. Propranolol vertraagt deze reactie, met name bij kinderen jonger dan 3 maanden. Bij een normale voeding is dit geen probleem. Uw kind moet dus regelmatig iets eten. Wanneer uw kind te weinig voeding binnenkrijgt, veel spuugt of diarree heeft, kunt u tijdelijk met de propranolol stoppen. Neem in dat geval contact op met uw behandeld arts, huisarts of kinderarts.
Hoe herkent u een lage bloedsuiker?
Als een zuigeling of kind last heeft van een lage bloedsuiker, voelt hij of zij zich niet lekker. Dit kunt u merken doordat uw kind geprikkeld is, zweet, bleek ziet en uiteindelijk minder alert is of zelfs last heeft van stuipen en flauwvallen. Uw huisarts kan in zo’n geval een bloedsuiker bepalen. Ook kunt u uw kind voeding of ORS geven en kijken of de klachten verbeteren. U moet dan tijdelijk stoppen met de propranolol en voeding blijven aanbieden op de normale tijden. Maak uw kind eventueel wakker voor de voeding. Bij klachten die wijzen op een lage bloedsuiker raden we u aan altijd contact op te nemen met de behandelend arts, huisarts of kinderarts. Ook als uw kind goed reageert op de voeding en/of ORS.
Als uw kind aanleg heeft voor astma kan propranolol nadelige effecten hebben. Met name als uw kind verkouden is kan hij of zij gaan piepen of kortademig worden.

lees meer
Uw kind kan last hebben van reflux (teruglopen van de voeding), misselijkheid, minder eetlust, diarree of obstipatie.
Sommige kinderen kunnen rustiger of vermoeider zijn, minder drinken of meer dromen (nachtelijke onrust). Dit zijn meestal geen redenen om met de medicijnen te stoppen.