Behandeling Fotodynamische therapie (PDT) bij (voorstadia van) huidkanker

Voorbereiding

Ontschilferen

In sommige gevallen is het nodig uw huid voor te behandelen zodat er geen korstjes of schilfers op zitten. Als dit het geval is ontvangt u hierover instructie van uw behandelaar

U kunt op 2 manieren ontschilferen: met zalf of afplakpleisters. Uw behandelaar kijkt welke methode het beste is voor u en schrijft de zalf of pleisters voor.

• Zalf. Uw behandelaar kan een ontschilferzalf met salicylzuur voorschrijven. Die zorgt ervoor dat de schilfers verweken en verdwijnen. Een week voor de behandeling begint u hiermee te smeren. Op de dag van de behandeling zelf smeert u niets op de huid.
• Afplakpleisters. Voor sommige plekjes schrijft uw behandelaar een afdekkende pleister voor. Die pleister brengt u een week voor de behandeling aan en kan dag en nacht blijven zitten. U kunt met deze pleister gewoon douchen. Krijgt u 2 keer een behandeling van hetzelfde huidgebied? Dan moet u ook in de periode tussen de 2 behandelingen zo’n pleister plakken.

Ontharen

Soms is het nodig om de haren bij de te behandelen plek af te scheren. Uw behandelaar bespreekt dit met u. Als dit nodig is, kunt u dit het beste een dag voor de  behandeling thuis doen.

Overige voorbereiding

• Neem 's avonds voor de behandeling, bij het ontbijt en 1 uur voor de behandeling 2 paracetamol (zonder codeïne) van 500 mg in.
• De behandelde plek mag 24 uur na het opbrengen van de crème niet met zon of fel licht in aanraking komen. Zorg daarom dat u donkere kleding bij u heeft om de behandelde plek te bedekken. Zit de plek op uw hoofd? Neem dan een donkere pet of hoed mee.
• Krijgt u een behandeling van de huid dicht bij uw ogen? Neem dan een zonnebril mee voor na de behandeling.
• Neem zelf uw lunchpakketje mee.

De behandeling

Aanbrengen van de crème

De verpleegkundige zal de lichtgevoeligmakende crème aanbrengen op het te behandelen gebied. Uw huid wordt afgedekt met plastic folie en een verband, zodat er geen licht bij komt tijden het inwerken van de crème. Vervolgens moet de crème 3 uur intrekken. Als de te behandelen plek(ken) in uw gezicht of op uw handen zitten, dekken we deze af met speciale pleisters of katoenen handschoenen tegen het licht. Het is belangrijk dat er tijdens het intrekken van de crème geen kunst- of daglicht bij de ingesmeerde huid komt en dat deze niet te veel afkoelt of te warm wordt. Tijdens de inwerktijd blijft u op onze afdeling. De verpleegkundige brengt u naar de nazorgruimte op kamer 7. Neemt u bijvoorbeeld een boek/tijdschrift of uw laptop mee om de wachttijd door te komen. 

Belichting

Na minimaal 3 uur verwijdert de verpleegkundige het verband, de folie en de overtollige crème en reinigt de plek met warm water. Hierna belichten we uw huid ongeveer 9 minuten met rood licht. Per belichtingssessie wordt een huidgebied van ongeveer 10x20 cm behandeld. Dit kan warm of gevoelig zijn. Meteen na de belichtingen mag u weer naar huis.

Pijnmedicatie

Soms is paracetamol niet toereikend. U kunt dan samen met uw arts zoeken naar een andere methode om de pijn tijdens de behandeling te verlichten. De pijn treedt meestal in de eerste minuten van de behandeling op. Na de belichting zal deze pijn snel afnemen en kan de behandelde huid nog een aantal dagen schrijnen. U kunt de huid invetten met onderhoudszalf of coldpacks gebruiken om de plekken te koelen. 

Duur van de behandeling

De totale duur van de behandeling is afhankelijk van de aandoening, de uitgebreidheid en de plaats op uw lichaam. Per belichtingssessie kunnen we een huidgebied van ongeveer 10 x 20 cm behandelen. Meestal zijn 1 of 2 behandelingen per plek voldoende, waarbij vaak minimaal 1 week en hooguit 2 weken tussen de behandelingen zit. Per behandeling bent u 4 uur op de PDT-dagbehandeling. Op de dag van behandeling biedt de verpleegkundige u wat te drinken aan. Neem zelf uw lunchpakketje mee.

Voorbereiding

Ontschilferen

In sommige gevallen is het nodig uw huid voor te behandelen, zodat hier geen korstjes of schilfers op zitten. Als dit het geval is ontvangt u hierover instructie van uw behandelaar.

U kunt op 2 manieren ontschilferen: met zalf of afplakpleisters. Uw behandelaar kijkt of voorbehandeling nodig is, welke methode het beste is voor u, en schrijft de zalf of pleisters voor.

• Zalf. Uw behandelaar kan een ontschilferzalf met salicylzuur voorschrijven. Die zorgt ervoor dat de schilfers verweken en verdwijnen. Een week voor de behandeling begint u hiermee te smeren. Op de dag van de behandeling zelf smeert u niets op de huid.
• Afplakpleisters. Voor sommige plekjes schrijft uw behandelaar een afdekkende pleister voor. Die pleister brengt u een week voor de behandeling aan en kan dag en nacht blijven zitten. U kunt met deze pleister gewoon douchen. Krijgt u 2 keer een behandeling van hetzelfde huidgebied? Dan moet u ook in de periode tussen de 2 behandelingen zo’n pleister plakken.

Ontharen

Soms is het nodig om de haren bij de te behandelen plek af te scheren. Uw behandelaar bespreekt dit met u. Als dit nodig is, kunt u dit het beste één dag voor de behandeling thuis doen.

Overige voorbereiding

• De behandelde plek mag 24 uur na het aanbrengen van de crème niet met zon of fel licht in aanraking komen. Zorg daarom dat u donkere kleding bij u heeft om de behandelde plek te bedekken. Zit de plek op uw hoofd? Neem dan een donkere pet of hoed mee.
• Krijgt u een behandeling van de huid dicht bij uw ogen? Neem dan een zonnebril mee voor na de behandeling.

Geschikte dag

De behandeling is geschikt op (zonnige) dagen dat de temperatuur minimaal 10 graden is. De behandeling is niet geschikt op dagen dat het veel regent of als er veel regen wordt verwacht. Twijfelt u of uw dag van behandeling met daglicht geschikt is, neem dan contact op met (024) 361 32 80.

De behandeling

Op de dag van behandeling brengt de verpleegkundige een zonnebrandcrème aan op alle te behandelen gebieden. Na intrekken van de crème wordt als het nodig is het oppervlakkige deel van de aangedane huid verwijderd door deze voorzichtig en vrijwel pijnloos weg te schaven. Tien minuten na het intrekken van de zonnebrandcrème wordt de Metvix crème op de plek(ken) aangebracht. De crème dekken we niet af. De rest van uw lichaam, dat aan zonlicht wordt blootgesteld, kunt u thuis zelf insmeren met een zonnebrandcrème.

Belangrijk is dat u binnen 30 minuten na het aanbrengen van de crème naar buiten gaat om de ingesmeerde huid aan het daglicht bloot te stellen. U kunt met fiets, maar u mag ook in de auto naar huis toe gaan. Als u met het openbaar vervoer reist, houd dan rekening met de tijdspanne van 30 minuten.

Uiterlijk binnen 30 minuten na het aanbrengen van de crème dient u naar buiten te gaan. Neem eventueel iets te eten en drinken mee. De behandeling start op het moment dat u de plekken continu 2 uur aan het daglicht blootstelt. U kunt zitten, lopen of staan. Wissel dit gerust af. Als de plekken te gevoelig worden, kunt u in lichte schaduw gaan staan of zitten. Bij (mot)regen kan een afdakje van dienst zijn om te schuilen. Een niet al te diep balkon is ook geschikt. Belangrijk daarbij is dat u steeds in het daglicht zit.

Na de behandeling

Na 2 uur verwijdert u met een zakdoek of gaasje de resterende crème. Was daarna uw gezicht met gewoon kraanwater. Smeer uw huid vervolgens in met een onderhoudscrème (meestal is dit cetomacrogolcrème). De behandelde plek mag 24 uur na het opbrengen van de crème niet met zon of fel licht in aanraking komen. Draag beschermende kleding, bijvoorbeeld een hoofddeksel.

De dagen na de behandeling kunnen de behandelde plekken rood en branderig aanvoelen. Na een paar dagen kan er korstvorming optreden. Dit vermindert geleidelijk in de volgende dagen. Meestal is de korstvorming tussen dag 3 en dag 10 verdwenen. Na gemiddeld 10 tot 14 dagen is de huid vaak genezen. Gebruik dagelijks een vette onderhoudszalf om de plekken te verzachten, te verkoelen en soepel te houden.

Vermijd tijdens 2 weken na de behandeling het verweken van de huid met water, bijvoorbeeld bij langdurig baden of zwemmen. Vermijd tot 3 maanden na de behandeling langdurige blootstelling aan zonlicht. Gebruik een zonnebrandcrème met hoge beschermingsfactor of hoofddeksel ter bescherming van de huid. Vermijd de zonnebank of gezichtsbruiner.

Aandachtspunten rondom behandeling

Het is belangrijk om binnen 30 minuten na het aanbrengen van de crème naar buiten te gaan voor blootstelling aan daglicht.

• Langer buiten blijven dan maximaal 2 uur, kan forse huidreacties zoals roodheid, verbrande huid en branderige pijn geven. Zorg dus dat u niet langer dan 2 uur blootgesteld wordt aan daglicht.
• Vroegtijdig stoppen met de belichting geeft onvoldoende resultaat.
• Een pauze van maximaal 5 minuten is toegestaan.
• Heeft u vragen? Neem contact op met (024) 361 32 80 en volg het doorkiesmenu.

Voorkom nieuwe plekken

De meeste huidaandoeningen die we met PDT behandelen, ontstaan onder andere onder invloed van zonlicht. Om het ontstaan van nieuwe plekken te voorkomen is het belangrijk dat u zich de rest van uw leven goed beschermt tegen zonlicht. 

Meer informatie

• Informatie van de Nederlandse Vereniging voor Dermatologie en Venereologie over 'Zonlicht en de huid'.