Behandeling EX-utero Intra-partum Therapie (EXIT)

Wanneer een EXIT-procedure?

Er zijn verschillende aanwijzingen om te kiezen voor een EXIT-procedure. Een aantal voorbeelden hiervan zijn onder andere:

• Aangeboren afwijking of zwelling in het hoofd-hals gebied van het kind;
• Een andere aandoening waardoor het kind onvoldoende mogelijkheid om zelfstandig te ademen na de geboorte;
• Het met spoed verwijderen van een ballon in de luchtpijp bij een kind met hernia diafragmatica (CHD) met een FETO-behandeling. 

 

Voor de behandeling

De dag van de operatie

Op de dag van de keizersnede moet je nuchter zijn. Dit betekent dat je 4 tot 6 uur voor de operatie niets meer mag eten of drinken. Op de afdeling krijg je een operatiehemd aan. De verpleegkundige brengt een infuus aan. Kort voor de operatie brengt een verpleegkundige jou naar de operatieafdeling. Je mag een partner meenemen. Je mag geen sieraden, haarspelden, contactlenzen of make-up dragen. Een partner mag ook geen sieraden dragen.

Narcose

Voordat de keizersnede en EXIT-procedure begint word je onder narcose gebracht. Een ruggenprik is bij een EXIT-procedure niet mogelijk. We geven jou narcose zodat de baarmoeder zo ontspannen mogelijk blijft. Op die manier weten we zeker dat de placenta niet los laat en jouw kind via de navelstreng zuurstof krijgt. De medicijnen voor de narcose geven we via het infuus. Via dit infuus krijg je ook eenmalig antibiotica. Soms krijg je vooraf wat zuurstof via een kapje of slangetje in uw neus. Terwijl je slaapt wordt een blaaskatheter geplaatst en krijgt je een buisje in je luchtpijp voor de beademing. Tijdens de operatie word je goed in de gaten gehouden door de anesthesioloog. De conditie van het kind wordt ook bewaakt, met behulp van echo. Tijdens de operatie voel je geen pijn. Je ontwaakt als de operatie klaar is en de baby geboren is.

Goed om te weten

De EXIT-procedure is een bijzondere en zeer specialistische operatie. Daarom zijn er altijd veel mensen in de operatieruimte. Voor de start van de operatie wordt alles goed doorgesproken in een briefing.

Tijdens de behandeling

Wat kun je verwachten?

Bijna altijd maakt de gynaecoloog een 'bikinisnede'. Dit is een horizontale snede van 10 of 15 centimeter vlak boven het schaambeen, ongeveer rond de haargrens. Na de snede in de huid snijdt de gynaecoloog het vet onder de huid en een laag verstevigend bindweefsel boven de buikspieren door.

De lange buikspieren lopen van de ribbenboog naar beneden. Die schuift de arts opzij, en vervolgens opent de gynaecoloog de buikholte. De blaas ligt voor een deel over baarmoeder heen. De blaas wordt losgemaakt van de baarmoeder en naar beneden geschoven. Daarna maakt de gynaecoloog een dwarse snede in de baarmoeder.

Geboorte

Tijdens de EXIT-procedure wordt het kind eerst half geboren (met hoofd en hals). De placenta en navelstreng blijven in de baarmoeder. Vervolgens zorgt de gespecialiseerde gynaecoloog of kinderarts ervoor dat de ademweg van het kind vrij wordt gemaakt. Hierna wordt het kind helemaal geboren en knippen we de navelstreng door.

Na het doorknippen van de navelstreng krijg je via het infuus een medicijn om de baarmoeder te laten samentrekken en de placenta geboren te laten worden. Daarna hecht de gynaecoloog de baarmoeder en de verschillende lagen van de buik. Deze hechtingen zijn oplosbaar en hoeven niet verwijderd te worden.

Wie mag er bij een keizersnede aanwezig zijn?

In tegenstelling tot bij een normale keizersnede is het niet mogelijk dat de partner in de operatiekamer aanwezig is in verband met de narcose. Jouw partner kan in de ruimte naast de operatiekamer, bij de kinderartsen verblijven. Daar kan hij of zij aanwezig zijn bij de eerste opvang van jouw kind.

Na de behandeling

Kind

Na de EXIT-procedure wordt jouw kind direct overgedragen aan de kinderartsen (neonatologen). De kinderartsen zorgen ervoor dat het goed gaat met jouw kind en leggen hem of haar dan in de couveuse. Daarna wordt jouw kind opgenomen op de neonatale intensive care unit (NICU) en er vinden als het nodig is onderzoeken en behandelingen plaats.
 

Moeder

Als u wakker wordt uit de narcose, mag uw partner direct bij u zijn. Ook zorgen we voor een paar foto’s van uw kindje.
 
Na een keizersnede controleren we regelmatig uw bloeddruk, polsslag, bloedverlies en hoeveel u plast. Via het infuus krijgt u vocht toegediend. U krijgt één keer per dag een injectie onder de huid van uw buik of bovenbeen met een bloedverdunnend middel. Dit doen we om trombose te voorkomen.
 
Vaak nemen we de dag na de operatie bloed af om te kijken of u bloedarmoede heeft. Als dat zo is, praat de arts met u over een bloedtransfusie of het gebruik van ijzertabletten. De blaaskatheter die de urine afvoert, geeft soms een onaangenaam gevoel. Meestal verwijdert de verpleegkundige de katheter de dag na de operatie.
 
Kort na de keizersnede kunt u pijn aan de wond hebben en soms pijnlijke naweeën. Hiervoor krijgt u pijnstillers. Uw buik kan pijn doen, niet alleen rond het litteken maar ook hoger, tot aan de navel.
 
Na de keizersnede kunt u starten met  kolven. U kunt de melk dan met een flesje geven, indien de toestand van uw kind het toelaat. 
 
De eerste dagen bent u vaak nog slap en wat duizelig als u opstaat; dat wordt daarna steeds minder. Na één of twee dagen beginnen uw darmen weer te werken. Uw buik is vaak nog opgezet en u kunt pijnlijke krampen hebben. De dag na de operatie begint u meestal met eten. Dit hangt ervan af of u misselijk bent en of uw darmen weer werken.
 
Als er geen medische reden is om langer te blijven, mag u de derde dag na de keizersnede naar huis.

Risico's van de behandeling

Elke operatie brengt risico's met zich mee, ook een keizersnede in combinatie met een EXIT-procedure. De meest voorkomende complicatie van een EXIT-procedure is bloedverlies. Dit komt doordat vrouwen bij een EXIT-procedure dieper in narcose worden gebracht. Deze diepe narcose zorgt ervoor dat de baarmoeder ontspannen blijft. Een ontspannen baarmoeder is nodig om de bloedvoorziening via de placenta naar jouw kind toe intact te houden. Doordat de baarmoeder niet meteen kan samentrekken treedt er bloedverlies op. Nadat het kind geboren is worden er wel medicijnen gegeven om de baarmoeder te laten samentrekken en de placenta geboren te laten worden. Dit duurt wel langer dan normaal. Daarom is er bijna altijd meer bloedverlies dan bij een normale keizersnede. 
 
Daarnaast zijn er nog complicaties die kunnen optreden vanwege de keizersnede. Ernstige complicaties zijn gelukkig zeldzaam. De meest voorkomende complicaties zijn:

• Blaasontsteking;
• Nabloeding in de buik;
• Bloeduitstorting in de operatiewond;
• Infectie;
• Trombose;
• Beschadiging van de blaas;
• Darmen die niet goed op gang komen (ileus).

De volgende bevalling

Wilt u na een keizersnede weer zwanger worden? Dan adviseren we om een jaar te wachten. Dan kan het litteken in de baarmoeder goed genezen. Soms is bij een volgende bevalling weer een keizersnede nodig. Dit hangt van de reden van de keizersnede. U kunt dit met uw arts bespreken bij de nacontrole. Na een keizersnede, moet u om medische redenen bij vervolgzwangerschappen altijd in het ziekenhuis bevallen.
 

Verwerken

Iedere vrouw beleeft een keizersnede op haar eigen manier. Sommige vrouwen zijn teleurgesteld dat ze geen normale bevalling hebben gehad, omdat ze door de narcose de geboorte van hun kind niet bewust mee hebben gemaakt. Andere vrouwen hebben moeite om aan hun kind te wennen. We raden u aan om over deze gevoelens te praten met uw partner of met vrienden/familie. Of bij een volgende zwangerschap met uw gynaecoloog, verloskundige of huisarts. Sommige vrouwen helpt het om met andere vrouwen te praten die hetzelfde hebben meegemaakt. U kunt hiervoor contact opnemen met de Vereniging Keizersnede Ouders.