Behandeling Darmvaginaplastiek

Tijdens de operatie

Tijdens de operatie verwijdert de plastisch chirurg de zaadballen en brengt een urinekatheter in.

De kop van de penis wordt omgevormd tot een clitoris en de plasbuis ingekort. De chirurg maakt een nieuwe plasbuisopening. Tussen deze plasbuisopening en de anus, maken we een holte voor de nieuwe vagina.

In de tussentijd maakt de maag-darm-chirurg een snee onder uw navel. Via deze snee brengen we een kijkbuisje in waardoor we uw buikholte vullen met gas. Dit gas zorgt voor ruimte in uw buikholte, zodat de chirurg er goed bij kan. Vervolgens brengen we via deze snee ook een camera in. We maken nog 2 extra sneden waardoor we hulpmiddelen voor de operatie kunnen inbrengen.Vervolgens maakt de chirurg een stuk van 15 cm darm los. Dit stukje darm plaatsen we met bloedvaten en al in de bekkenbodem.

Als de penis lang genoeg is, wordt de huid van de penis naar binnen geplaatst en vastgemaakt aan het losgemaakte stuk darm. Dan bestaat de binnenkant van de nieuwe vagina dus uit huid van de penis en het losgemaakte stuk darm. Als de penis korter is, bestaat de binnenkant van de vagina alleen uit darm. De darm is dan zichtbaar rond de ingang van de vagina.

Na de operatie

Na de operatie komt de plastisch chirurg bij u langs om te vertellen hoe de operatie is gegaan. De verpleegkundigen houden in de gaten hoe het met u gaat. Zij vragen of u pijn heeft en geven u medicatie hiervoor. Geef gerust aan als u ondanks de medicatie nog veel pijn heeft.

• Drinken

  Het is belangrijk om goed te drinken na de operatie om verstopping van de darmen te voorkomen. Zeker in combinatie met het gebruik van pijnstillers. Als de ontlasting niet goed op gang komt, krijgt u hier medicijnen voor.

• Katheter, spoelen en dilateren

  Op dag 5 verwijdert de arts of physician assistant de katheter. We leggen uit hoe u de vagina kunt spoelen. Aan de buitenkant spoelt u de wond elke keer nadat u naar het toilet bent geweest, totdat de wond dicht is. U mag naar huis als u goed kunt plassen. Pas als u terugkomt op de polikliniek voor uw eerste controle begint u met dilateren.

• Bewegen

  De eerste dag na de operatie mag u rusten op bed, de dagen daarna gaat u stap voor stap wat meer bewegen. U mag zowel op uw rug als zij liggen. Op uw zij is het handig om een kussen tussen de knieën te leggen.

• Naar huis

  Als het dilateren goed gaat en u 2x goed spontaan heeft geplast nadat de katheter eruit is, mag u op de 5e dag na de operatie naar huis. U krijgt een flesje Betadine, 2 blaasspuiten en 2 spoelkatheters mee naar huis om de nieuwe vagina mee te spoelen. U kunt deze spuiten en katheters meerdere keren gebruiken door ze tussendoor te reinigen met water. Wanneer u wilt, kunt u overstappen op een vaginale douche voor het spoelen. Deze kunt u bij de drogist kopen. 

• Vragen

  Als u weer thuis bent en u heeft vragen heeft die te maken hebben met uw operatie, kunt u contact opnemen via:

  • Polikliniek Plastische Chirurgie (overdag)
  • (024) 361 11 11 (’s avonds en in het weekend)
    Dit is het algemene nummer van het Radboudumc. De telefonist kan u doorverbinden met de physician assistant of dienstdoende plastisch chirurg.
  • Een vraag stellen via mijnRadboud.

• Controle

  Na de operatie komt u drie keer terug op de poli voor controle: 2 weken na de operatie en 3 en 6 maanden erna. Bij de controle na 3 maanden maakt de medisch fotograaf een foto van de vagina om het resultaat van de operatie vast te leggen in uw medisch dossier.

Complicaties

Tijdens of na de operatie kunnen er onbedoelde medische problemen (complicaties) ontstaan. Het verschilt per persoon hoe groot de kans op complicaties is. Ook kan het te maken hebben met uw gezondheid vóór de operatie.

• Ontlasting in de buikholte

  Op de plek waar het stuk darm verwijderd is, moeten de darmen weer aan elkaar groeien. Soms geneest dit niet goed en lekt er ontlasting in de buikholte. Hierdoor krijgt u 2 tot 3 dagen na de operatie buikpijn en koorts. U moet dan met spoed opnieuw geopereerd worden om de lekkage te verhelpen. Bij een ernstige lekkage of wanneer er gaatje in de endeldarm zit wat niet goed geneest, is soms tijdelijk een stoma nodig. De stoma blijft dan minstens 3 maanden zitten.

• Pijn

  Na de operatie kunt u pijn hebben. Paracetamol helpt vaak goed. Maar pijnstillers helpen niet tegen de pijn rondom de clitoris. Dit is namelijk zenuwpijn en deze begint ongeveer een maand na de operatie en duurt ongeveer 3 maanden.

   

• (Na)bloeding

  Als u een bloeding heeft, gebeurt dit meestal meteen na de operatie. Als het een ernstige bloeding is, moet u soms nog een keer geopereerd worden om de bloeding te stoppen.                                                                                                                                                       

• Gaatje in de darm

  Er kan een gaatje ontstaan in uw endeldarm. Als we dit tijdens de operatie merken, doen we hier meteen iets aan. Als we het na de operatie ontdekken, kijken we wat dan de beste oplossing is. Een klein gaatje geneest meestal vanzelf. Maar als u lange tijd last heeft van het gaatje in de endeldarm, moet u nog een operatie ondergaan.

• Afstervend weefsel

  Als huid niet goed doorbloed wordt, sterft het af. Dit gebeurt soms bij de binnenste schaamlippen. Als dit tijdens de operatie al zichtbaar wordt, verbeteren we de doorbloeding meteen. Als het pas na de operatie zichtbaar is, valt het afgestorven weefsel er vanzelf af en herstelt het lichaam rondom die plek meestal vanzelf. Maar soms is toch nog een hersteloperatie nodig. Rokers hebben meer kans op deze complicatie.

• Wonden die open gaan

  Wonden kunnen open gaan na de operatie. Bijvoorbeeld als hechtingen te vroeg loslaten of oplossen. Opnieuw hechten is niet mogelijk. Verzorg de wond daarom goed. Uw lichaam herstelt dit vanzelf.

• Infectie

  Hoewel er schoon (steriel) wordt gewerkt, is er altijd een kans dat er bacteriën in de operatiewond komen. Ook thuis kan dit gebeuren. Daarom is het belangrijk dat u de wonden goed verzorgt. Als de huid rond de wond warm en rood wordt, als er viezigheid uit de wond komt of als u koorts krijgt, heeft u mogelijk een wondinfectie. Neem dan contact op met de polikliniek Plastisch Chirurgie.

• Wild vlees

  Na de operatie kan wild vlees ontstaan rondom de wond. Dit komt vaak voor. Het is niet gevaarlijk, maar u kunt door het wild vlees, wel vocht of bloed verliezen uit de wond. Dit kan onaangenaam ruiken en pijn doen. We kunnen dit eenvoudig behandelen en letten hierop tijdens de controles.

• Moeilijk plassen

  Nadat we de katheter verwijderd hebben, kan het plassen moeilijk gaan. U krijgt dan tijdelijk een nieuwe katheter.

• Vernauwde plasbuis

  Een aantal weken of maanden na de operatie kan de uitgang van de plasbuis smaller worden (vernauwde plasbuis). Daardoor kan plassen moeilijk gaan: de straal wordt slapper en u moet harder persen. Een vernauwde plasbuis behandelen we door deze een aantal weken of maanden regelmatig op te rekken. Soms is ook een operatie nodig.

• Geen gevoel/orgasme

  Het is niet zeker of u gevoel in hele de vagina en clitoris zult hebben en of u een orgasme kunt krijgen. 

Wondgenezing

• Wanneer u na de operatie naar huis gaat, heeft u nog hechtingen. Deze lossen binnen enkele weken tot maanden vanzelf op.
• Tijdens het dilateren kunnen hechtingen soms loslaten en kan de wond wat open gaan staan. Dit komt doordat dit gebied vaak vochtig is en onder spanning staat. De wonden die ontstaan, groeien binnen enkele weken vanzelf dicht. Het is belangrijk om uw wonden goed te verzorgen. Spoel het wondgebied 2 maal per dag met een lauwe douche schoon. Tijdens de wondgenezing worden er eiwitten aangemaakt. Dit geeft een geel laagje op de wonden. Dit is geen pus, maar bevordert het genezen van de wond. Probeer dit dus niet weg te spoelen.
• Zolang u wonden heeft, lekt er wondvocht met soms wat (oud) bloed. Dit stopt vanzelf, zodra de wonden zijn genezen. U kunt een maandverband dragen om dit op te vangen. Verwissel dit verband regelmatig. Als het kan, laat dan het wondgebied aan de lucht drogen.
• Er kunnen kleine stukjes huid van de schaamlippen en/of vagina afsterven. Dit kan een onaangename geur geven. Het lichaam stoot de dode huidcellen af, waarna wonden ontstaan die genezen. Houd het gebied goed schoon. Als de hoeveelheid van het afgestoten weefsel niet toeneemt en/of u geen koorts erbij krijgt, hoeft u hiervoor niet extra naar de poli te komen.  
• Ook als er wonden zijn ontstaan, is het belangrijk dat u in beweging blijft en doorgaat met dilateren.
• Kies stevige banken en stoelen uit om op te gaan zitten, dit bevordert het herstel. Het gaan zitten is vaak even gevoelig, maar dit trekt daarna weg. Let erop dat u goed op beide zitbotjes gaat zitten.
• Het is normaal om af en toe een stekende pijn te voelen in het wondgebied, met name rondom de clitoris. Dit is een teken van herstel en ook dat de zenuw het nog doet. Dit kan zeker tot enkele maanden na de operatie voorkomen.

Activiteiten

• Vanaf het moment dat u thuis bent, raden we aan om elke dag een klein stukje te wandelen en dit langzaam uit te breiden.
• Een week na de operatie mag u weer lichte huishoudelijke activiteiten oppakken. Maar vermijd zwaar tillen en intensieve huishoudelijke taken tijdens de eerste 4 tot 6 weken.
• Zolang u open wonden heeft mag u niet zwemmen, in bad of naar de sauna.
• Fietsen is de eerste weken onprettig. U voelt zelf aan wanneer dit weer kan.
• We raden af om in de eerste maanden seks te hebben, omdat de wond tijd nodig heeft om te genezen. Dit geldt ook als u geen pijn voelt. Het is belangrijk om eerst zelf uw veranderde lichaam te ontdekken en zelf een orgasme proberen te krijgen, voordat u iemand anders toelaat.

Spoelen en dilateren

• Dilateren na een darmvaginaplastiek

  U start pas met dilateren wanneer u terugkomt op de polikliniek voor uw eerste controle, 2 weken na de operatie. Neem uw dilatatieset dan mee. 

  Door het dilateren houdt u de overgang tussen de huid en de darm soepel. U start met maat 1 of 2 en maakt daarmee een ‘roerende’ beweging. Het weefsel van de darm hoeft u niet te dilateren, omdat dit deel zo groot blijft als het is. 

  2 keer per dag

  Het eerste jaar na de operatie moet u de overgang van de huid naar de darm 2 keer per dag 30 minuten dilateren. In de meeste gevallen hoeft u daarna niet meer te dilateren.

• Spoelen

  Spoel de vagina na het dilateren goed schoon. Tijdens uw ziekenhuisverblijf leren we u hoe u dit kunt doen.  

  Aan de buitenkant spoelen (wond spoelen)
  Zolang de operatiewonden nog niet zijn genezen, spoelt u het gebied rondom de vagina na elk toiletbezoek aan de buitenkant. Dep na het spoelen het gebied droog met een schone handdoek.

  Aan de binnenkant spoelen (vagina spoelen)

  • Niet spoelen: als u amandelolie als glijmiddel gebruikt bij het dilateren, hoeft u na het dilateren niet uit te spoelen. Wel moet u het normale spoelschema aanhouden.
  • Wel spoelen: als u glijmiddel op waterbasis gebruikt bij het dilateren moet u wel uitspoelen. Op de dagen dat u volgens het spoelschema toch al moet spoelen,
    hoeft u dit alleen na het dilateren te doen. U hoeft dan niet extra te spoelen.
  • Spoelen met betadine: direct na de operatie spoelt u met een Betadine-oplossing. Hiervoor mengt u 2 druppels Betadine met 100 ml kraanwater. Daarna vult u de spuit met de Betadine-oplossing en draait u de katheter op de spuit. Breng de katheter zo diep mogelijk in de vagina en druk de spuit leeg. Herhaal dit totdat het water schoon (helder) terugkomt. U kunt dit staand of liggend doen.
    Zodra de Betadine op is (na 3-4 weken), kunt u doorgaan met spoelen met kraanwater. In het schema vindt u hoe vaak u moet spoelen.

• Schema voor spoelen en dilateren na de operatie

  Spoelen na dilateren		Dilateren
  Week 1-6	2x per dag	Eerste 12 maanden 2x per dag 30 minuten
  Week 7-8	1x per 2 dagen
  Week 9-10	1x per 3 dagen	Hierna op indicatie
  Week 11-12	1x per 4 dagen
  Week 13-14	1x per 5 dagen
  Hierna	1x per 1-2 weken

   

• Voorbereiding

  Maak er een dagelijkse routine van en blijf positief

  Het eerste jaar moet u de nieuwe vagina 2 keer per dag dilateren om hem open te houden. Daarna moet u dit de rest van uw leven onderhouden. Hoe vaak het dan nodig is, verschilt per persoon. Sommige mensen zien hier tegenop. We adviseren daarom om dilateren te zien als een dagelijkse routine, zoals tandenpoetsen. U doet het voor een goed resultaat. Het dilateren gaat gemakkelijker als u zich ontspant. Probeer reëel te zijn in uw verwachtingen en gun uzelf de tijd voor een optimaal herstel.

  Ontspannen omgeving

  Zorg voor een comfortabele, ontspannen omgeving met een prettige temperatuur waar u niet gestoord wordt. Leg alle materialen die u nodig heeft van tevoren klaar. 

  Checklist voor tijdens het dilateren

  • Dilatatieset
  • Glijmiddel op waterbasis of amandelolie
  • Kussens om uw benen te ondersteunen tijdens het dilateren.
  • Spiegel zodat u kunt zien hoe u moet dilateren
  • Paracetamol
  • Desinfecterende handzeep
  • Handdoeken  

  Tijd

  Neem voldoende tijd om te dilateren, een half uur per keer.  

  Naar het toilet

  Ga vóór het dilateren naar het toilet. Het dilateren gaat namelijk gemakkelijker als uw blaas en darm leeg zijn, omdat u dan beter kunt ontspannen.

  Houding tijdens het dilateren

  • Ga op uw rug liggen met kussens onder uw hoofd en schouders, zodat u eigenlijk half zit.
  • Het is belangrijk dat uw hoofd kan rusten tegen de kussens. Als uw hoofd is opgetild, zijn uw buikspieren aangespannen en kunt u uw bekkenbodemspier niet goed ontspannen.
  • Til uw bekken op van het bed, kantel het door uw buik- en bilspieren aan te spannen, leg het bekken weer neer en ontspan. U zult merken dat uw onderrug nu vlakker op het bed ligt.
  • Trek uw benen iets op en laat ze rustig naar buiten vallen. Leg eventueel kussens of een opgerold badlaken aan de buitenzijde van uw knieën waar uw benen ontspannen op kunnen rusten.
  • Plaats een spiegel tussen uw benen ter hoogte van de knieën. Adem vervolgens eerst een aantal keer rustig diep in door de neus en uit door de mond. 

• Stappenplan

  Nadat u naar het toilet geweest bent en alle benodigdheden bij de hand heeft, gaat u in de juiste houding liggen. Ontspan en breng met uw vinger wat glijmiddel aan rondom de vaginaopening.

  • Ga met uw aandacht naar uw ademhaling. Haal rustig adem vanuit de buik, zodat uw bekkenbodemspieren ontspannen.
  • Smeer de dilatator-maat waarmee u start in met glijmiddel of amandelolie. Plaats de dilatator schuin tegen de ingang van de vagina. Laat uw hoofd op het kussen rusten en haal diep adem.
  • Duw de dilatator zachtjes naar binnen en draai hem daarbij een stukje linksom en rechtsom. Als het moeizaam gaat, probeer dan bewust uw bekkenbodemspieren te ontspannen. Als het daarna nog steeds moeizaam gaat, kunt u kort licht persen. Dat geeft iets meer ruimte. Maar let op: pers niet hard of lang, want dan werkt het juist niet.
  • Als u ergens spanning voelt, probeer deze spanning dan los te laten voordat u verder gaat. Adem weer een paar keer rustig en diep in en uit, en probeer bij iedere inademing wat dieper te komen.
  • Gaat het dilateren makkelijk? Verwijder dan de dilatator na een paar minuten en breng een grotere maat in. Volg dezelfde stappen totdat er voor uw gevoel geen grotere maat meer past. Blijf vervolgens drukken op de dilatator en breng hem zo diep mogelijk in. In totaal dilateert u 30 minuten per keer. 

• Problemen met dilateren

  • Moeite met dilateren. Sommige mensen vinden het dilateren lastig of hebben (veel) pijn tijdens het dilateren. Het is belangrijk dat u het wel blijft doen: u kunt beter met een kleinere maat dilateren, dan helemaal niet.  
  • Afspraak. Blijft het dilateren moeilijk ondanks alle tips, neem dan contact met ons op. We kunnen een afspraak bij de bekkenfysiotherapeut of physician assistant voor u maken om u te helpen met adviezen en instructies.
  • Bloed tijdens het dilateren. De eerste weken na de operatie kan er bloed vrijkomen bij het dilateren. U kunt dan toch doorgaan met dilateren, ook als er nog wonden aan de buitenkant van de vagina ontstaan. Druk dan niet zo hard dat het bloeden erger wordt.  

• Dilatatieset schoonmaken

  Maak de dilatatieset na afloop goed schoon met water en desinfecterende zeep. Spoel alle delen goed af en maak ze droog met een schone handdoek of keukenpapier.

Ontlasten

Het is nooit goed om te persen maar zeker niet de eerste weken na de operatie, omdat u daarmee druk uitoefent op de operatiewond. Daarom is het belangrijk om de ontlasting soepel te houden: drink voldoende (minimaal 1,5 liter per dag) en zorg dat u vezelrijk eet. Als dit onvoldoende helpt, kunt u via de huisarts een recept voor extra vezels krijgen. Het kan prettig zijn om tijdens ontlasten met een schone, droge washand enige tegendruk te geven tegen de schaamlippen. De volgende tips kunnen helpen:

• Zorg dat uw voeten plat op de grond staan als u op het toilet zit.
• Zit met een bolle onderrug. Als dit niet lukt omdat u een verhoogd toilet hebt, plaats dan een klein krukje onder de voeten.
• Probeer zo min mogelijk te persen. Komt de ontlasting moeilijk, adem dan een paar keer diep in en uit terwijl u de rug afwisselend hol en bol maakt en blijf vervolgens weer rustig zitten met een bolle onderrug.
• Neem de tijd om de darmen rustig te legen.
• Veeg de billen altijd achterlangs af, veeg vanaf de anus omhoog naar de rugzijde.  

Plassen

De plasstraal kan in het begin sproeiend zijn en/of wat meer naar voren gericht. Dit verbetert wanneer het operatiegebied genezen is en de zwellingen afnemen.

Soms kost het moeite om het plassen op gang te krijgen of lukt het niet om goed uit te plassen. De volgende tips kunnen helpen:

• Ga altijd op het toilet zitten in plaats van erboven te hangen.
• Zorg dat de voeten plat op de grond staan.
• Ga rechtop zitten met het bekken iets voorover gekanteld (holle onderrug).
• Ontspan de buik- en de bekkenbodemspieren: adem rustig diep in en blaas de lucht door getuite lippen rustig naar buiten (of probeer fluitend uit te blazen).
• Laat eventueel een kraan lopen. Bij veel mensen denkt het lichaam dat het moet plassen als zij water horen stromen.
• Probeer niet te persen. Door hard te persen, drukt u de plasbuis juist meer dicht.
• Neem de tijd om goed uit te plassen.
• Schommel na het plassen de blaas goed leeg door het bekken een paar keer voor- en achterover te kantelen (onderrug hol en bol maken).
• Als plassen pijnlijk is doordat de urine langs de wonden loopt, giet dan tijdens het plassen water langs de vagina.