Hoe werkt een cochleair implantaat?
Gewone hoorapparaten maken geluiden harder. Bij ernstige beschadiging van uw slakkenhuis helpt geluidsversterking niet. Een cochleair implantaat (CI) versterkt het geluid niet, maar zet het om in elektrische signalen die worden doorgegeven aan de gehoorzenuw. Hierdoor kunt u weer geluiden waarnemen. lees meerHoe werkt een cochleair implantaat?
Wat is een CI?
Gewone hoorapparaten maken geluiden harder. Als u een ernstige beschadiging hebt aan uw slakkenhuis, leidt deze ‘gewone’ geluidsversterking niet tot verbetering van de geluidswaarneming. Een cochleair implantaat (CI) versterkt het geluid niet, maar zet het om in elektrische signalen die in het slakkenhuis worden doorgegeven aan de gehoorzenuw. Hierdoor kunt u als uw slakkenhuis defect is, toch weer geluiden waarnemen. Deze geluidswaarneming is echter anders dan die van normaal horenden. Een cochleair implantaat verandert, net als een gewoon hoortoestel, niets aan de doofheid zelf.De werking
Een microfoontje vangt de geluiden op. Het signaal gaat via een snoertje naar de spraakprocessor. De spraakprocessor is een microcomputer die de opgevangen geluiden omzet in een elektrische code. Deze code verzendt de zendspoel via radiogolven naar de ontvanger. De microfoon, processor en zendspoel zitten aan de buitenkant van het hoofd van uw kind. De ontvanger is het begin van het inwendige deel onder de huid. Het buitenste en het binnenste gedeelte van de CI zijn dus draadloos met elkaar verbonden. Een magneetje in de zendspoel en de ontvanger zorgt ervoor dat de zendspoel op de goede plaats op het hoofd blijft zitten.Contact
Hearing & Implants
bereikbaar op maandag t/m vrijdag 08.00 – 17.00 uur
(024) 361 35 06
contactformulier
mijnRadboud uw persoonlijke patiëntendossier
Bij de centrale inschrijfbalie kunt u mijnRadboud activeren. Dit is uw persoonlijke medische dossier dat u online kunt inzien. Met mijnRadboud kunt u bijvoorbeeld afspraken maken of uitslagen inzien.
lees meerVerwijsprocedure
Wilt u iemand doorverwijzen voor een hoorimplantaat? Dan kunt u terecht bij Hearing & Implants. lees meerVerwijsprocedure
Wilt u iemand doorverwijzen voor een hoorimplantaat? Dan kunt u terecht bij Hearing & Implants.Verwijzing BI, MEI en Oorschelpzorg
Voor verwijzingen voor een botimplantaat (BI), middenoorimplantaat (MEI) of oorschelpzorg geldt de verwijsprocedure Keel-Neus-Oorheelkunde.Verwijzing Cochleaire Implantatie
Verwijsbrieven voor cochleaire implantatie voor volwassenen en kinderen kunt u richten aan:Radboudumc
Huispost 383
Hearing & Implants, secretariaat
Postbus 9101, 6500 HB Nijmegen
NB: Bent u als verwijzer geen arts (maar bijvoorbeeld audioloog), dan ontvangen wij graag naast uw verwijsbrief ook een verwijzing van een (huis)arts.
Bij spoed
-
Neem contact op met uw eigen huisarts. Uw huisarts zal vervolgens contact opnemen met de dienstdoende KNO-arts in het Radboudumc.
-
Via het secretariaat kunt u contact opnemen met de dienstdoende audioloog/afregelaar.
-
Via het secretariaat kunt u een afspraak maken met het Servicepunt CI. Afhankelijk van het probleem plannen we een telefonisch consult of een technische controle met u.
MRI onderzoek met een hoorimplantaat
Indien u met een cochleair implantaat, een actief middenoorimplantaat of een transcutaan beengeleidingshoortoestel heeft, mag u niet zonder meer in een MRI scanner. lees meerNaar uw afspraak
Bezoekadres
Radboudumc hoofdingang
Geert Grooteplein Zuid 10
6525 GA Nijmegen
Routebeschrijving
Vergoedingen en onderdelen die u zelf moet aanschaffen
Voor de CI-zorg gelden drie tarieven: één voor de operatie, één voor de omruil van de processor en één voor tussentijdse bezoeken na het eerste jaar.
lees meerVergoedingen en onderdelen die u zelf moet aanschaffen
Voor de CI zorg gelden drie tarieven: één voor de operatie, één voor de omruil van de processor en één voor tussentijdse bezoeken na het eerste jaar. Hierdoor worden nagenoeg alle kosten verbonden aan cochleaire implantatie vergoed door uw zorgverzekeraar. Afhankelijk van uw polisvoorwaarden zult u wel een eigen bijdrage moeten leveren. Voor meer informatie hierover verwijzen wij u naar kostenvanzorg
- Het tarief voor de operatie dekt ook de kosten van de spraakprocessor en van de revalidatie in het eerste jaar.
- Met het tarief voor de omruil kunnen wij u elke 5 jaar een nieuwe processor geven. Een aantal onderdelen zoals snoertjes en microfoons die tussentijds defect raken worden vervangen vanuit het tarief voor de operatie of voor de omruil. Voor een aantal onderdelen (o.a. de oplaadbare accu’s) geldt dat deze na de garantieperiode niet vergoed worden en door uzelf gekocht moeten worden. Deze onderdelen kunt u rechtstreeks bij uw CI fabrikant bestellen. Ook reiskosten en de aanschaf van wegwerpbatterijen (zoals bij normale hoortoestellen) zijn voor eigen rekening.
- Bezoekt u ons audiologisch centrum na het eerste jaar tussentijds, dus niet vanwege de vervanging van de processor elke 5 jaar, dan ontvangt uw zorgverzekering daarvoor een aparte rekening.
Cochleaire implantatie bij kinderen
Als uw kind een ernstige vorm van slechthorendheid of doofheid heeft, of de slechthorendheid van uw kind zeer snel toeneemt, kunt u terecht bij het CI-team voor kinderen. lees meerHet CI-traject
Vooronderzoek cochleair implantaat
Tijdens het vooronderzoek kijken we of een cochleair implantaat (CI) de juiste oplossing is voor uw gehoorprobleem. Het vooronderzoek bestaat uit verschillende fases. lees meerDe ingreep
In een gesprek met de KNO-arts die u zal opereren, krijgt u uitleg over de ingreep. lees meerRevalidatie en begeleiding
Een paar weken na de operatie begint u met revalideren. Dit is een intensief proces waarbij we ook uw omgeving betrekken. lees meerHoe draagt u een CI?
Een CI bestaat uit 2 delen: het implantaat zelf en de spraakprocessor. Het implantaat draagt u onder uw hoofdhuid. De spraakprocessor draagt u uitwendig. lees meerHoe draagt u een CI?
Een cochleair implantaat bestaat uit 2 delen: het implantaat zelf en de spraakprocessor. De chirurg brengt het implantaat via een operatie in onder uw hoofdhuid, schuin achter/boven de oorschelp. Het implantaat is zo groot als ongeveer 2 euro’s naast elkaar. Het is een ontvangertje waaraan een aantal elektroden verbonden is. Deze elektroden worden in het slakkenhuis geschoven. Na implantatie groeit de wond dicht. De spraakprocessor, een apparaat dat te vergelijken is met een hoortoestel en/of oorhanger, draagt u uitwendig. Het uitwendige deel bestaat uit een oorhanger en een zendspoel. In de oorhanger zit een microfoon en een spraakprocessor. De zendspoel wordt met een magneet op uw hoofd bevestigd. Bij jonge kinderen wordt er een apart batterijgedeelte gegeven dat op het lichaam gedragen kan worden. Op die manier blijft de oorhanger klein.Mogelijkheden met CI veelgestelde vragen
over een cochleair implantaat
-
Nee, geen enkele CI-gebruiker die vóór de operatie gehoord heeft, vindt dat geluiden via het CI systeem weer helemaal normaal klinken. Sommigen zeggen dat het geluid erg mechanisch klinkt, anderen vergelijken het geluid met een radio die slecht is afgestemd. Heel lage tonen, zoals de grondtoon van de stem, komen via de CI niet door. Het is wel bijna altijd mogelijk te horen dat er iemand aan het praten is, maar niet iedereen kan zonder liplezen (spraakafzien) spraak verstaan.
-
Nee, het geluid klinkt anders. Dat komt omdat de spraakprocessor het geluid bewerkt en omdat de gehoorzenuw maar heel weinig verschillende toonhoogtes kan onderscheiden via een CI. Voor het luisteren naar spraak in stilte kunnen de meeste gebruikers ongeveer acht toonhoogtes onderscheiden. Bovendien stimuleert een CI de gehoorzenuw aan het begin van het slakkenhuis. Daarom ervaren gebruikers het geluid in het begin vaak als hoger of scherper.
-
De zachtste geluiden die u waar kunt nemen zijn ongeveer 25 dB. Dat is het geluid van een fluisterstem.
-
In het begin lijken alle spraakklanken erg op elkaar of hoort u allerlei losse piepjes in plaats van het stemgeluid. Training en ervaring leren u verschillen tussen klanken waar te nemen. Verdere training moet er dan toe leiden dat u de nieuwe woorden onthoudt en dat u de spraak na verloop van tijd kunt verstaan. Als u lang doof bent of al heel jong doof bent geworden, zal het resultaat gemiddeld genomen minder goed zijn. Dit geldt ook bij bepaalde oorzaken van doofheid. Jammer genoeg kunnen we voor de operatie niet goed voorspellen hoe goed u met uw CI spraak zult verstaan.
-
Ja, dit komt vooral voor in de eerste periode van de revalidatie, als de juiste instelling van de CI nog niet gevonden is. Het verschil tussen de zachtste geluiden waarnemen en het geluid waarnemen als te hard is maar erg klein. We stellen de spraakprocessor daar zo goed mogelijk op af. Meestal zijn geluiden na deze afregeling niet meer onaangenaam hard. Soms blijft de klank van bepaalde geluiden niet prettig.
-
Meer dan de helft van de volwassenen met een CI die op latere leeftijd doof zijn geworden kan eenvoudige telefoongesprekken voeren. Voor anderen is dat niet mogelijk, omdat zij afhankelijk zijn van het liplezen. Meestal kunt u toch in beperkte mate de telefoon gebruiken. U kunt de telefoon horen rinkelen, het verschil horen tussen een bezettoon, een kiestoon of een stem die praat. In de training besteden we aandacht aan het leren herkennen via de telefoon van een specifiek aantal woorden en uitingen, zoals ‘nee’, ‘jawel’, ‘nog een keer’, ‘weet ik niet’ en ‘stop’. Als u deze woorden van elkaar kunt onderscheiden, is het mogelijk om met bekenden via de telefoon een boodschap door te geven.
-
U zult moeten wennen en trainen om de nieuwe geluidswaarneming met liplezen te combineren. Na deze training kunt u gemakkelijker liplezen en is het minder vermoeiend.
-
Velen lukt het om in bekende situaties woorden en delen van zinnen te verstaan of zelfs gesprekken te volgen. Spraak verstaan in rumoer is meestal niet haalbaar, bijvoorbeeld in een groepsgesprek. Dit is vergelijkbaar met een gewoon hoortoestel aan één oor.
-
De spraakprocessor (de oorhanger) is zo ontworpen dat spraak zo goed mogelijk wordt weergegeven. Het is vaak moeilijker om naar muziek te luisteren en ervan te genieten. Eenvoudige muziek, met een enkel instrument of een sterk ritme, is vaak redelijk te herkennen. Vaak ervaren CI-gebruikers de muziek dan als aangenaam. Bij complexe muziek met veel verschillende instrumenten is dat anders. Muziek kan dan chaotisch en onaangenaam klinken. Slechts enkele CI-gebruikers vinden complexe muziek prettig.
-
U kunt als CI-gebruiker veel last hebben van achtergrondlawaai. Als het mogelijk is, kunt u daarom het beste achtergrondgeluiden zo veel mogelijk dempen. Bijvoorbeeld door het aanbrengen van zachte materialen; gordijnen of vloerkleden. Goed licht op de mond van de spreker is ook belangrijk. Sommige CI-systemen hebben richtinggevoelige microfoons waarmee storende geluiden van achteren en opzij zachter worden gemaakt. Zo kunt u degene die u aankijkt beter horen. Op de meeste CI-systemen kunt u een draagbaar microfoontje aansluiten, waar uw gesprekspartner in kan praten. Dit is geen makkelijke oplossing. Een leerling kan in de klas de leerkracht beter verstaan door het gebruik van soloapparatuur. De microfoon van de soloapparatuur vangt het geluid vlakbij de mond van de leerkracht op en zendt het via een radiozendertje naar de leerling.
-
Als door een technisch defect of een ongeval het implantaat in uw hoofd niet meer werkt, is bijna altijd herimplantatie mogelijk aan hetzelfde oor. Het geluid kan met het nieuwe implantaat anders klinken dan voorheen waardoor u soms opnieuw een hoorrevalidatie nodig hebt. Vaak is na gewenning het horen even goed als vóór de herimplantatie.
-
Nee dat hoeft niet per sé, maar normaal gesproken draagt men de spraakprocessor ’s nachts niet. De meeste mensen willen dan stilte om te slapen. Ook is het onprettig om op één kant te slapen.
-
Bij een aantal sporten is het gebruik van een CI ongemakkelijk. Dit is vergelijkbaar met andere prothesen zoals brillen en gewone hoortoestellen. Vechtsporten zoals karate, boksen en judo raden we af.
-
Wanneer de wond van de operatie geheeld is, kunt u rustig zwemmen, douchen of haren wassen als u de oorhanger af doet. U kunt dan natuurlijk geen geluiden waarnemen. Als u gekozen hebt voor een (spat)waterdicht systeem, mag u hiermee wel zwemmen en douchen. Bijna alle processors kunnen tegen een enkel spatje regen, als u het maar snel afdroogt. Duiken raden we af, ook als u de processor afdoet.
-
Wij hanteren geen maximum leeftijd maar baseren ons advies mede op uw vitaliteit. Om dit te kunnen beoordelen, betrekken we soms een geriater bij het proces. De geriater kijkt in hoeverre het intensieve revalidatietraject voor u haalbaar is.
Servicepunt CI
Heeft u problemen met of klachten over uw cochleair implantaat? U kunt hier terecht voor probleemoplossing en het stellen van vragen. lees meerOnze nieuwsbrief
De nieuwsbrief HOORT! wordt vanaf 2019 niet meer uitgegeven. Eerdere uitgaven zijn nog wel te lezen. lees meerPatiëntenvereniging OPCI
OPCI behartigt de belangen, geeft voorlichting en draagt zorg voor lotgenotencontact voor mensen met een cochleair implantaat en voor mensen die een cochleair implantaat overwegen. naar de websiteHearing & Implants
U kunt bij Hearing & Implants terecht wanneer een normaal hoortoestel u niet meer voldoende spraakverstaan oplevert. lees meerAudiologisch Centrum
In het universitair Audiologisch Centrum (AC) onderzoeken en behandelen we gehoorproblemen en/of spraak- en taalproblemen.
lees meerAfdeling Keel-, Neus- en Oorheelkunde
De afdeling KNO van het Radboudumc biedt patiëntenzorg op het gebied van oorchirurgie, neus- en aangezichtschirurgie en hoofd-halschirurgie. Daarnaast doen we wetenschappelijk onderzoek en geven we onderwijs aan studenten Geneeskunde en KNO-artsen in opleiding.
lees meer