Behandeling Cochleaire implantatie (CI)

MRI onderzoek met een hoorimplantaat

Indien u met een cochleair implantaat, een actief middenoorimplantaat of een transcutaan beengeleidingshoortoestel heeft, mag u niet zonder meer in een MRI scanner. Op basis van het merk en type implantaat kan bepaald worden of u in een MRI scanner mag en welke voorzorgsmaatregelen hiervoor getroffen moeten worden. Een titanium implantaat ten behoeve van een beengeleidingshoortoestel is overigens volledig MRI-compatibel.
In principe bent u en de radioloog of de radiolaborant op de hoogte van welk merk er sprake is; Advanced Bionics, Cochlear, Med-El of Oticon. Met behulp van onderstaande hotline telefoonnummers kan onder kantooruren nagevraagd worden welke voorzorgsmaatregelen bij dit type implantaat getroffen moeten worden. Buiten kantooruren kan deze informatie worden ingewonnen via de link van de fabrikant. Indien er dan nog onduidelijkheden bestaan kan door de radioloog of radiolaborant uiteraard met ons CI-team contact worden gezocht.
 
De contactgegevens van de fabrikanten zijn:
 

Vergoedingen en onderdelen die u zelf moet aanschaffen

Voor de CI zorg gelden drie tarieven: één voor de operatie, één voor de omruil van de processor en één voor tussentijdse bezoeken na het eerste jaar. Hierdoor worden nagenoeg alle kosten verbonden aan cochleaire implantatie vergoed door uw zorgverzekeraar. Afhankelijk van uw polisvoorwaarden zult u wel een eigen bijdrage moeten leveren. Voor meer informatie hierover verwijzen wij u naar kostenvanzorg

• Het tarief voor de operatie dekt ook de kosten van de spraakprocessor en van de revalidatie in het eerste jaar.
• ​Met het tarief voor de omruil kunnen wij u elke 5 jaar een nieuwe processor geven. Een aantal onderdelen zoals snoertjes en microfoons die tussentijds defect raken worden vervangen vanuit het tarief voor de operatie of voor de omruil. Voor een aantal onderdelen (o.a. de oplaadbare accu’s) geldt dat deze na de garantieperiode niet vergoed worden en door uzelf gekocht moeten worden. Deze onderdelen kunt u rechtstreeks bij uw CI fabrikant bestellen. Ook reiskosten en de aanschaf van wegwerpbatterijen (zoals bij normale hoortoestellen) zijn voor eigen rekening.
• Bezoekt u ons audiologisch centrum na het eerste jaar tussentijds, dus niet vanwege de vervanging van de processor elke 5 jaar, dan ontvangt uw zorgverzekering daarvoor een aparte rekening.

Hoe draagt u een CI?

Een cochleair implantaat bestaat uit 2 delen: het implantaat zelf en de spraakprocessor. De chirurg brengt het implantaat via een operatie in onder uw hoofdhuid, schuin achter/boven de oorschelp. Het implantaat is zo groot als ongeveer 2 euro’s naast elkaar. Het is een ontvangertje waaraan een aantal elektroden verbonden is. Deze elektroden worden in het slakkenhuis geschoven. Na implantatie groeit de wond dicht. De spraakprocessor, een apparaat dat te vergelijken is met een hoortoestel en/of oorhanger, draagt u uitwendig. Het uitwendige deel bestaat uit een oorhanger en een zendspoel. In de oorhanger zit een microfoon en een spraakprocessor. De zendspoel wordt met een magneet op uw hoofd bevestigd. Bij jonge kinderen wordt er een apart batterijgedeelte gegeven dat op het lichaam gedragen kan worden. Op die manier blijft de oorhanger klein.

Mogelijkheden met CI veelgestelde vragen

over een cochleair implantaat

• Kan ik met een CI normaal horen?

  Nee, geen enkele CI-gebruiker die vóór de operatie gehoord heeft, vindt dat geluiden via het CI systeem weer helemaal normaal klinken. Sommigen zeggen dat het geluid erg mechanisch klinkt, anderen vergelijken het geluid met een radio die slecht is afgestemd. Heel lage tonen, zoals de grondtoon van de stem, komen via de CI niet door. Het is wel bijna altijd mogelijk te horen dat er iemand aan het praten is, maar niet iedereen kan zonder liplezen (spraakafzien) spraak verstaan.

• Klinkt het geluid hetzelfde als met een hoorapparaat?

  Nee, het geluid klinkt anders. Dat komt omdat de spraakprocessor het geluid bewerkt en omdat de gehoorzenuw maar heel weinig verschillende toonhoogtes kan onderscheiden via een CI. Voor het luisteren naar spraak in stilte kunnen de meeste gebruikers ongeveer acht toonhoogtes onderscheiden. Bovendien stimuleert een CI de gehoorzenuw aan het begin van het slakkenhuis. Daarom ervaren gebruikers het geluid in het begin vaak als hoger of scherper.

• Vanaf welk volume kan ik waarnemen met een CI?

  De zachtste geluiden die u waar kunt nemen zijn ongeveer 25 dB. Dat is het geluid van een fluisterstem.

• Kan ik spraak verstaan?

  In het begin lijken alle spraakklanken erg op elkaar of hoort u allerlei losse piepjes in plaats van het stemgeluid. Training en ervaring leren u verschillen tussen klanken waar te nemen. Verdere training moet er dan toe leiden dat u de nieuwe woorden onthoudt en dat u de spraak na verloop van tijd kunt verstaan. Als u lang doof bent of al heel jong doof bent geworden, zal het resultaat gemiddeld genomen minder goed zijn. Dit geldt ook bij bepaalde oorzaken van doofheid. Jammer genoeg kunnen we voor de operatie niet goed voorspellen hoe goed u met uw CI spraak zult verstaan.

• Kunnen geluiden ook onaangenaam klinken?

  Ja, dit komt vooral voor in de eerste periode van de revalidatie, als de juiste instelling van de CI nog niet gevonden is. Het verschil tussen de zachtste geluiden waarnemen en het geluid waarnemen als te hard is maar erg klein. We stellen de spraakprocessor daar zo goed mogelijk op af. Meestal zijn geluiden na deze afregeling niet meer onaangenaam hard. Soms blijft de klank van bepaalde geluiden niet prettig.

• Kan ik met een CI leren telefoneren?

  Meer dan de helft van de volwassenen met een CI die op latere leeftijd doof zijn geworden kan eenvoudige telefoongesprekken voeren. Voor anderen is dat niet mogelijk, omdat zij afhankelijk zijn van het liplezen. Meestal kunt u toch in beperkte mate de telefoon gebruiken. U kunt de telefoon horen rinkelen, het verschil horen tussen een bezettoon, een kiestoon of een stem die praat. In de training besteden we aandacht aan het leren herkennen via de telefoon van een specifiek aantal woorden en uitingen, zoals ‘nee’, ‘jawel’, ‘nog een keer’, ‘weet ik niet’ en ‘stop’. Als u deze woorden van elkaar kunt onderscheiden, is het mogelijk om met bekenden via de telefoon een boodschap door te geven.

• Helpt een CI mij bij het liplezen?

  U zult moeten wennen en trainen om de nieuwe geluidswaarneming met liplezen te combineren. Na deze training kunt u gemakkelijker liplezen en is het minder vermoeiend.

• Kan ik spraak verstaan zonder liplezen?

  Velen lukt het om in bekende situaties woorden en delen van zinnen te verstaan of zelfs gesprekken te volgen. Spraak verstaan in rumoer is meestal niet haalbaar, bijvoorbeeld in een groepsgesprek. Dit is vergelijkbaar met een gewoon hoortoestel aan één oor.

• Hoe klinkt muziek?

  De spraakprocessor (de oorhanger) is zo ontworpen dat spraak zo goed mogelijk wordt weergegeven. Het is vaak moeilijker om naar muziek te luisteren en ervan te genieten. Eenvoudige muziek, met een enkel instrument of een sterk ritme, is vaak redelijk te herkennen. Vaak ervaren CI-gebruikers de muziek dan als aangenaam. Bij complexe muziek met veel verschillende instrumenten is dat anders. Muziek kan dan chaotisch en onaangenaam klinken. Slechts enkele CI-gebruikers vinden complexe muziek prettig.

• Hoe kan ik het best in een drukke ruimte verstaan?

  U kunt als CI-gebruiker veel last hebben van achtergrondlawaai. Als het mogelijk is, kunt u daarom het beste achtergrondgeluiden zo veel mogelijk dempen. Bijvoorbeeld door het aanbrengen van zachte materialen; gordijnen of vloerkleden. Goed licht op de mond van de spreker is ook belangrijk. Sommige CI-systemen hebben richtinggevoelige microfoons waarmee storende geluiden van achteren en opzij zachter worden gemaakt. Zo kunt u degene die u aankijkt beter horen. Op de meeste CI-systemen kunt u een draagbaar microfoontje aansluiten, waar uw gesprekspartner in kan praten. Dit is geen makkelijke oplossing. Een leerling kan in de klas de leerkracht beter verstaan door het gebruik van soloapparatuur. De microfoon van de soloapparatuur vangt het geluid vlakbij de mond van de leerkracht op en zendt het via een radiozendertje naar de leerling.

• Als de CI defect is, kan ik dan een tweede operatie op hetzelfde oor krijgen?

  Als door een technisch defect of een ongeval het implantaat in uw hoofd niet meer werkt, is bijna altijd herimplantatie mogelijk aan hetzelfde oor. Het geluid kan met het nieuwe implantaat anders klinken dan voorheen waardoor u soms opnieuw een hoorrevalidatie nodig hebt. Vaak is na gewenning het horen even goed als vóór de herimplantatie.

• Moet ik de spraakprocessor ’s nachts afdoen?

  Nee dat hoeft niet per sé, maar normaal gesproken draagt men de spraakprocessor ’s nachts niet. De meeste mensen willen dan stilte om te slapen. Ook is het onprettig om op één kant te slapen.

• Kan ik sporten met een CI?

  Bij een aantal sporten is het gebruik van een CI ongemakkelijk. Dit is vergelijkbaar met andere prothesen zoals brillen en gewone hoortoestellen. Vechtsporten zoals karate, boksen en judo raden we af.

• Kan ik zwemmen of douchen met een CI?

  Wanneer de wond van de operatie geheeld is, kunt u rustig zwemmen, douchen of haren wassen als u de oorhanger af doet. U kunt dan natuurlijk geen geluiden waarnemen. Als u gekozen hebt voor een (spat)waterdicht systeem, mag u hiermee wel zwemmen en douchen. Bijna alle processors kunnen tegen een enkel spatje regen, als u het maar snel afdroogt. Duiken raden we af, ook als u de processor afdoet.

• Wat is de maximum leeftijd om voor CI in aanmerking te kunnen komen?

  Wij hanteren geen maximum leeftijd maar baseren ons advies mede op uw vitaliteit. Om dit te kunnen beoordelen, betrekken we soms een geriater bij het proces. De geriater kijkt in hoeverre het intensieve revalidatietraject voor u haalbaar is.