Behandeling Bestraling bij schaamlipkanker

Voor de behandeling

Vóór de behandeling bepalen we met een scan de juiste plaats van de bestraling. Hiervoor zijn nieuwe scans nodig. Dit kan een CT-scan zijn, PET-CT en/of of MRI-scan. Voor de scan zetten we kleine tattoopuntjes op uw huid. Deze gebruiken we bij de bestralingen om u weer in dezelfde houding neer te leggen.

Soms zijn hulpmiddelen nodig tijdens bestraling, zoals een aangepast broekje. Dit noemen we opbouwmateriaal of een bolus. 

Wanneer u met een volle blaas de CT-scan laat maken, heeft u minder last van bijwerkingen. De bestraling zelf gebeurt ook met een volle blaas. Voor de scan krijgt u een infuus met contrastvloeistof. Deze vloeistof zorgt ervoor dat bepaalde delen oplichten tijdens de scan. We markeren de littekens met een looddraadje. Bij de scan zetten we lijnen op uw huid. Die helpen ons om u telkens in dezelfde houding te leggen. Deze lijnen moeten tijdens de gehele behandelingsduur blijven staan.

Bestralingsplan

Na het maken van de scans maken we een bestralingsplan waarin we vastleggen hoe vaak we bestralen en vanuit welke richting. Meestal kunnen we 1 tot 2 weken na het maken van de CT-scan beginnen met de bestralingen.

Tijdens de behandeling

U krijgt 25 tot 36 uitwendige bestralingen op achtereenvolgende werkdagen. Eén bestraling duurt ongeveer 15 tot 20 minuten. Voor de bestraling maken we altijd een foto om te conroleren of u goed op de bestralingstafel ligt. Het is belangrijk dat u tijdens de bestralingen zo stil mogelijk blijft liggen.

Bijwerkingen

Omdat de straling niet alleen in de kwaadaardige cellen komt, maar ook in het gezonde weefsel, kunt u last hebben van bijwerkingen. De meest voorkomende bijwerkingen zijn:

• Huidirritatie: de huid wordt rood en kan na een paar weken kapot gaan.
• U kunt het gevoel hebben vaker naar de wc te moeten. 
• Branderig gevoel bij het plassen.
• Veranderingen in de ontslasting en het kan pijn doen.
• Vermoeidheid.

De verpleegkundigspecialist Radiotherapie en de arts begeleiden u hierbij. Bespreek eventuele bijwerkingen met de verpleegkundige of uw arts. 

Huidverzorging tijdens de bestralings­periode

Door de bestraling kan uw huid geïrriteerd raken. Of u wel of geen huidreactie krijgt is van veel verschillende factoren afhankelijk. Huidreactie is een vaak voorkomende bijwerking op de behandeling. Huidreacties kunt u niet voorkomen met voorzorgsmaatregelen.
Hieronder vindt u de belangrijkste adviezen. Indien u vragen heeft kunt u altijd terecht bij uw verpleegkundig consulent op de radiotherapie.

• Draag makkelijk zittende kleding. Voorkom schurende randen/naden.
• Het gebruik van milde zeep is toegestaan.
• U mag normaal douchen en baden.
• Zwemmen (buiten, chloor) en sauna mag indien de huid geen reactie vertoont.
• Eigen huidverzorgingsproducten mag u blijven gebruiken, tenzij u irritatie bemerkt.
• Deodorant (liefst zonder alcohol) is toegestaan.
• Scheer bij voorkeur elektrisch in het gezicht. Indien nooit wondjes, dan mag het ook met het mes.
• Lichaamsbeharing in bestraald gebied bij voorkeur niet ontharen.
• Bij het ontharen niet harsen en geen ontharingscrème gebruiken.
• Gebruik alleen aftershave voor een gevoelige huid in bestraald gebied.
• Zorg dat uw huid zo min mogelijk in de zon komt in verband met het risico op hypo- of hyperpigmentatie (huidverkleuringen). Zorg dat u niet verbrandt.
• Voor advies over zonnebrandcremes zie de adviezen op KWF.nl.
• Plak geen pleisters in het gebied dat bestraald wordt.
• Gebruk bij voorkeur geen sterk geparfumeerde producten/haarverf.

Indien een reactie ontstaat van de bestraalde huid, hoeft dit niet altijd pijnlijk te zijn. De huid droog houden is in dat geval een goede optie.

In geval van pijn, jeuk of andere klachten kunt u in overleg met uw verpleegkundig consulent of arts een recept krijgen voor verzachtende crème. Ook kunnen zij u mogelijk andere praktische adviezen geven.

De acute huidreactie ontstaan door bestraling, kan na de behandeling nog toenemen. Zeg het de verpleegkundige als uw huid open gaat na de bestraling.

Gemiddeld duurt het 2-4 weken voordat de huidreactie weer genezen is.

Wondverzorging bekkengebied

• Uw huid dagelijks af te spoelen met lauw water.
• Verzorg uw huid 2 tot 3 keer per dag met crème. Dit doet u door de voorgeschreven crème met een mes op het verband te smeren. Leg dit verband vervolgens op uw kapotte huid. De keuze van het verband is afhankelijk van wat de verpleegkundige met u afspreekt.
• U mag geen pleister op uw bestraalde huid plakken. Daarom houdt u zoals besproken het verband op zijn plaats met een onderbroek met pijpjes. Spoel het mes na gebruik af onder heet water en droog het af met een tissue. Het is normaal dat in het verband groengelig vocht komt. Dit zijn huidresten vermengd met crème.
• Bij vragen kunt u bellen met de verpleegkundige van de afdeling Radiotherapie.