Behandeling Bestraling bij huidkanker uitgezaaid in het hoofd-halsgebied

Na de behandeling

De reactie van de kankercellen en het gezonde weefsel op de bestraling is bij iedereen anders. Daarom controleren we deze reactie regelmatig zodat we eventueel de serie bestralingen kunnen aanpassen. Meestal maken we de gehele behandelserie af zoals we gepland hebben. Soms is het tijdens de behandeling nodig om uw bloed te controleren. Daarnaast bespreekt de radiotherapeut geregeld met u hoe u de behandeling verdraagt. U kunt dan meteen al uw vragen stellen. Bij al deze controles letten we vooral op de eventuele bijwerkingen van de bestraling. Ook na de bestraling vindt controle plaats. We kijken dan of het gewenste effect bereikt is. Of dat er misschien sprake is van (late) bijwerkingen. Na een maand of twee kunnen we bepalen of de therapie succesvol is geweest.

Huidverzorging tijdens de bestralings­periode

Door de bestraling kan uw huid geïrriteerd raken. Of u wel of geen huidreactie krijgt is van veel verschillende factoren afhankelijk. Huidreactie is een vaak voorkomende bijwerking op de behandeling. Huidreacties kunt u niet voorkomen met voorzorgsmaatregelen.
Hieronder vindt u de belangrijkste adviezen. Indien u vragen heeft kunt u altijd terecht bij uw verpleegkundig consulent op de radiotherapie.

• Draag makkelijk zittende kleding. Voorkom schurende randen/naden.
• Het gebruik van milde zeep is toegestaan.
• U mag normaal douchen en baden.
• Zwemmen (buiten, chloor) en sauna mag indien de huid geen reactie vertoont.
• Eigen huidverzorgingsproducten mag u blijven gebruiken, tenzij u irritatie bemerkt.
• Deodorant (liefst zonder alcohol) is toegestaan.
• Scheer bij voorkeur elektrisch in het gezicht. Indien nooit wondjes, dan mag het ook met het mes.
• Lichaamsbeharing in bestraald gebied bij voorkeur niet ontharen.
• Bij het ontharen niet harsen en geen ontharingscrème gebruiken.
• Gebruik alleen aftershave voor een gevoelige huid in bestraald gebied.
• Zorg dat uw huid zo min mogelijk in de zon komt in verband met het risico op hypo- of hyperpigmentatie (huidverkleuringen). Zorg dat u niet verbrandt.
• Voor advies over zonnebrandcremes zie de adviezen op KWF.nl.
• Plak geen pleisters in het gebied dat bestraald wordt.
• Gebruk bij voorkeur geen sterk geparfumeerde producten/haarverf.

Indien een reactie ontstaat van de bestraalde huid, hoeft dit niet altijd pijnlijk te zijn. De huid droog houden is in dat geval een goede optie.

In geval van pijn, jeuk of andere klachten kunt u in overleg met uw verpleegkundig consulent of arts een recept krijgen voor verzachtende crème. Ook kunnen zij u mogelijk andere praktische adviezen geven.

De acute huidreactie ontstaan door bestraling, kan na de behandeling nog toenemen. Zeg het de verpleegkundige als uw huid open gaat na de bestraling.

Gemiddeld duurt het 2-4 weken voordat de huidreactie weer genezen is.

Adviezen na bestraling Hoofd-hals gebied

De behandeling kan een aantal bijwerkingen veroorzaken. Deze nemen meestal de eerste 7 tot 10 dagen toe. Daarna treedt er pas een verbetering op.

Vermoeidheid

U voelt zich waarschijnlijk moe. Dit komt door de behandeling en ook omdat u nu toe kunt geven aan de moeheid. Het is belangrijk om overdag niet te lang achter elkaar te slapen. Laat u wekken door de wekker zodat de periodes tussen het eten en spoelen niet te lang zijn. Probeer iedere dag even naar buiten te gaan om een klein stukje te wandelen. Het is normaal dat u de eerstkomende weken moe blijft.

Pijn

Waarschijnlijk gebruikt u nu pijnstillers. Gebruik deze zoals u heeft afgesproken met uw behandelend radiotherapeut. Als de medicatie onvoldoende is, neem dan contact op met de afdeling Radiotherapie. Als u minder pijn heeft, is het belangrijk om de medicatie in stappen af te bouwen. Voor advies kunt u contact opnemen met de verpleegkundigen van de afdeling Radiotherapie.

Huid

Het kan zijn dat uw huid stuk is gegaan tijdens de bestraling. U heeft dan van de verpleegkundige informatie en materiaal voor de verzorging meegekregen. Het kan ook zijn dat uw huid stuk gaat na de bestraling. De verpleegkundige geeft u de laatste dag van de bestraling verbandmateriaal en instructies mee. Als uw huid toch stuk gaat, neem dan contact op met de verpleegkundige (024) 361 53 14. Als uw huid nog heel is, mag u uw huid 2 tot 3 keer per dag insmeren met de voorgeschreven crème. Het kan prettig zijn om de crème in de koelkast te leggen. Dit heeft een verkoelend effect bij het aanbrengen. Als uw huid genezen is, hoeft u geen verband meer te gebruiken.

Uw huid blijft kwetsbaar. Blijf daarom altijd voorzichtig met het blootstellen aan felle zon. Gebruik een hoge beschermingsfactor, bijvoorbeeld factor 30 of 40.

Slijmproductie

Uw slijmproductie neemt toe. Uw slijm is taaier en moeilijker op te hoesten dan voor de behandeling. Soms kunnen er streepjes bloed bij uw slijm zitten, dit is normaal in deze periode. Afhankelijk van de hoeveelheid slijm kunt u na 2 weken het spoelen met de zout- of sodaoplossing afbouwen.

Problemen met de stoelgang

Soms kan het krijgen van ontlasting een probleem zijn. Dit kan komen door te weinig drinken, pijnstillers, te weinig beweging of een ander voedingspatroon. Als u 3 dagen geen ontlasting heeft gehad, neem dan contact op met de verpleegkundigen van de afdeling Radiotherapie.

Gewichts- en voedingscontrole

Op de afdeling radiotherapie werd uw gewicht en voedingsintake regelmatig door de diëtiste of verpleegkundige gecontroleerd. Het is van belang dat u dit thuis ook regelmatig doet en notities maakt. De diëtist of verpleegkundige neemt telefonisch contact met u op om dit te bespreken. Als het slechter gaat met eten en drinken en u meer dan 2 kg bent afgevallen, neem dan contact met ons op. Dit geldt ook als u al langer klaar bent met de behandeling.

Controle afspraak

Het tijdstip van de eerste controleafspraak is afhankelijk van het type bestraling dat u heeft gehad. Deze afspraak kan plaatsvinden binnen 1 en 6 weken na de behandeling. Tijdens de controle is er ook ruimte om eventuele vragen te bespreken met de verpleegkundige.

Roken

U heeft een zware behandeling gehad. Als u nog niet gestopt bent met roken, dan is het verstandig dit alsnog te doen. Uw huisarts kan u hiermee verder helpen.

Wondverzorging hoofd-halsgebied

Als uw huid stuk is gegaan door de bestraling kunt u uw huid als volgt verzorgen:

• Spoel uw huid dagelijks af met lauwwarm water.
• Verzorg uw huid 2 tot 3 keer per dag met een crème. Dit doet u door de voorgeschreven crème met een mes op het verband te smeren. Leg dit verband vervolgens op uw kapotte huid. De verpleegkundige bespreekt met u welk verband u kunt gebruiken.
• U mag geen pleister op uw bestraalde huid plakken. Houdt het verband daarom op zijn plaats met een elastisch hemdje met flappen of een col van buisverband. Het hemdje met flappen knipt u door van de rol buisverband een stuk af te knippen van ongeveer 50 cm. Daarna knipt u deze op de twee scherpe vouwen en de middellijn in tot ongeveer 20 cm van de bovenkant. Trek dit over uw hoofd en maakt de flappen vast onder uw oksels.
• Spoel het mes na gebruik af onder de warme kraan en droog het af met een tissue. Groen gele afscheiding in het verband is normaal. Dit zijn huidresten vermengd met crème.
• Verander het beleid niet zonder te overleggen met de afdeling Radiotherapie.
• Neem bij koorts contact op met de afdeling Radiotherapie.