Schedel- en hersenletsel

Schedelbarst of lineaire schedelfractuur

De lichtste vorm van beschadiging van de schedel is de barst in het schedelbot. Zo'n barst kunnen we soms op een röntgenfoto van de schedel niet zien. Op een CT-scan zien we de barst wel. Een barst in de schedel zegt niets over hoe het met de hersenen gaat. Meestal hebben de hersenen geen schade en is de patiënt bij bewustzijn. Bij een schedelbarst kan een epiduraal hematoom ontstaan als een botsplinter een slagadertje van het harde hersenvlies scheurt. Daarom controleren we mensen met een schedelbarst hier regelmatig op. Een schedelbarst hoeven we niet te behandelen. Binnen korte tijd groeit het bot weer aan elkaar.

Kinderen

Bij kinderen kan door het groeien van de schedel een 'groeiende fractuur' ontstaan. Wanneer onder de schedelbarst het harde hersenvlies is gescheurd, kan tussen de botranden littekenweefsel ontstaan. Hierdoor geneest de breuk niet. Door het groeien van de schedel wordt de spleet steeds wijder. Soms is een operatie nodig om dit op te lossen.

Schedelbasisfractuur

Dit is een schedelbarst in de schedelbasis. Gaat de breuk door het dak van de oogkassen? Dan krijgt u een dik blauw oog doordat u een bloeduitstorting in uw oogkassen heeft. Meestal verdwijnt dit binnen een paar dagen. Een schedelbasisfractuur aan de voorkant van uw schedel kan in het dak van de neusholte zitten. Er kan een opening ontstaan tussen de neusholte en de inhoud van de schedel. U verliest dan hersenvocht (liquor) uit uw neus. Dit kan gevaarlijk zijn, omdat er bacteriën vanuit uw neus in het hersenvocht komen.

Hersenvliesontsteking

U kunt hierdoor een hersenvliesontsteking (meningitis) krijgen, vooral als er langer hersenvocht lekt. Als dat zo is, opereren we u. De arts maakt een luikje in de schedel, spoort het lek op en maakt het dicht met bijvoorbeeld hersenvlies. Soms kan de arts het lek via de neus dicht maken. De lekkage stopt soms vanzelf. De opening wordt dan vaak alleen gevuld door een beetje zacht littekenweefsel. Dit kan later weer opengaan waardoor u alsnog een hersenvliesontsteking of een hersenabces kunt krijgen.

Reukzenuw

Een barst door het dak van de neusholte kan ook de reukzenuw beschadigen. U kunt dan niet meer ruiken. Door een schedelbasisfractuur kan ook een oogzenuw beschadigen. U kunt daardoor blind worden aan dat oog. Een schedelbasisfractuur die aan de achterkant door het rotsbeen zit, kan uw gehoor beschadigen. Er kan hersenvocht uit uw oor lekken. Die lekkage geneest bijna altijd vanzelf. Een schedelbasisfractuur hoeven we niet te behandelen, alleen als er lang hersenvocht lekt. Als uw reuk- of oogzenuw beschadigt, kunnen we daar helaas niets aan doen.

Impressiefractuur

Hierbij is door een scherp voorwerp het schedelbot ingedrukt. De ingedrukte botsplinters kunnen de hersenvliezen en het hersenweefsel beschadigen. Meestal is er weinig schade aan de hersenen.

Open impressiefractuur

Soms is de huid ook beschadigd en liggen de hersenen bloot. Hierdoor kan een infectie ontstaan. Zo'n open impressiefractuur moeten we opereren. De arts verwijdert vuil uit de wond, en stopt het bloeden in de gekneusde hersenen. De arts maakt het gescheurde hersenvlies dicht en vervangt kapotte stukken door peesblad (fascie). Dat haalt de arts uit uw bovenbeen of hij gebruikt donorhersenvlies. Deeltjes bot plaatst de arts terug als dat kan. Zijn er stukken bot verloren gegaan? Dan heeft u een botdefect. Dit behandelen we een paar weken of maanden, omdat de huid van de wond goed genezen moet zijn. De arts maakt de wond weer open en bedekt het botdefect met een stuk kunststof (perspex dat vooraf op maat is gemaakt) of een stuk titanium.

Deuk in de schedel

Ligt een impressiefractuur niet open en is de deuk in de schedel minder diep dan de schedel? Dan hoeven we u niet te behandelen. Is de deuk ernstiger, dan moeten we botstukjes in die de hersenen beschadigen recht zetten. Doen we dat niet, dan kan er een litteken in de hersenen ontstaan waardoor u epilepsie kunt krijgen.

Hersenletsel

Hersenschudding of commotio cerebri

Dit is de lichtste vorm van hersenletsel. U verliest na een val of slag op uw hoofd kort het bewustzijn. U kunt zich het ongeluk en een tijdje ervoor niet herinneren (retrograde amnesie). Is de hersenschudding erger? Dan duren het bewustzijnsverlies en de retrograde amnesie ook langer.

Hersenkneuzing

Bij een hersenkneuzing duurt uw bewustzijnsverlies langer, is het dieper en heeft u neurologische stoornissen, zoals verlammingen. Een hersenkneuzing kan licht zijn en helemeaal herstellen, maar kan ook erger zijn met langer bewusteloosheid (coma). Meestal zijn er bij herstel neurologische restverschijnselen en invaliditeit. Een hersenkneuzing kan ook heel erg zijn. Patiënten blijven in coma en overlijden. Het bewustzijnsverlies (coma) zegt iets over de hersenbeschadiging. Dit meten we met de zogeheten Glasgow Coma Scale (GCS). U krijgt een score. Die score hangt af van of u uw ogen opent, uw armen beweegt en geluid maakt als u pijnprikkels krijgt en of u reageert als u aangesproken wordt. De minimale score is 3, de maximale 15 punten.

• er is heel ernstig hersenletsel als de GCS-score 3-8 is
• er is matig ernstig hersenletsel bij een GCS-score van 8-14
• er is lichter hersenletsel bij een score boven de 14