ga naar hoofdinhoud
Patiëntenzorg Aandoeningen Schedel- en hersenletsel

Wat is schedel- en hersenletsel?

Uw hersenen zijn een zachte massa. Ze zijn heel kwetsbaar voor geweld. Daarom beschermt de natuur ze in een harde benige doos: de schedel. Letsels aan het hoofd kunnen de schedel, de hersenen of allebei beschadigen. lees meer

Wat is schedel- en hersenletsel?

Uw hersenen zijn een zachte massa. Ze zijn heel kwetsbaar voor geweld. Daarom beschermt de natuur ze in een harde benige doos: de schedel. Letsels aan het hoofd kunnen de schedel, de hersenen of allebei beschadigen.

Schade aan de schedel

Schade aan de schedel hoeft niet altijd even erg te zijn als die van de hersenen of andersom. Bijvoorbeeld als de schedel plaatselijk door een scherp voorwerp is ingeslagen, beschadigen de hersenen alleen op die plek door ingedrukte botsplinters. Met de rest van de hersenen is alles goed. U kunt dit vergelijken met de kreukelzone van een auto. Een deel van de schade vangt het bot van de schedel op en raakt de hersenen niet. Bij een botsing kan de schedel vaak heel zijn, terwijl de hersenen erg zijn beschadigd. Dit noemen we gesloten hersenletsel.

Vaak weten we pas na een tijdje of er neurologische schade is, zoals een spraakstoornis of verlamming.

Gevolgen

De Glasgow Coma Score geeft een goed beeld van de diepte van een coma. Na ongeveer een week kunnen we dit niet meer gebruiken. Veel patiënten openen dan de ogen, soms zonder dat de toestand verbetert. Vaak weten we ook pas na een tijdje of er neurologische schade is, zoals een spraakstoornis of een verlamming.

Late gevolgen van een hersenletsel
De meeste patiënten met een Glasgow Coma Score van 13 of meer genezen meestal (bijna) helemaal. Patiënten met een score van 8 of lager kunnen geheugen- en concentratiestoornissen hebben. Ook kan hun karakter veranderen, kunnen ze neurologische uitval (bijvoorbeeld een verlamming of spraakstoornis) en epilepsie hebben. Bij heel erg letsel kan een vegetatief coma optreden. De patiënt heeft de ogen open lijkt in de omgeving te kijken, maar reageert niet op prikkels. Dit is meestal voor altijd.

Soorten schedel­letsels

  • De lichtste vorm van beschadiging van de schedel is de barst in het schedelbot.

    lees meer

    Schedelbarst of lineaire schedelfractuur

    De lichtste vorm van beschadiging van de schedel is de barst in het schedelbot. Zo'n barst kunnen we soms op een röntgenfoto van de schedel niet zien. Op een CT-scan zien we de barst wel. Een barst in de schedel zegt niets over hoe het met de hersenen gaat. Meestal hebben de hersenen geen schade en is de patiënt bij bewustzijn. Bij een schedelbarst kan een epiduraal hematoom ontstaan als een botsplinter een slagadertje van het harde hersenvlies scheurt. Daarom controleren we mensen met een schedelbarst hier regelmatig op. Een schedelbarst hoeven we niet te behandelen. Binnen korte tijd groeit het bot weer aan elkaar.

    Kinderen

    Bij kinderen kan door het groeien van de schedel een 'groeiende fractuur' ontstaan. Wanneer onder de schedelbarst het harde hersenvlies is gescheurd, kan tussen de botranden littekenweefsel ontstaan. Hierdoor geneest de breuk niet. Door het groeien van de schedel wordt de spleet steeds wijder. Soms is een operatie nodig om dit op te lossen.

  • Schedelbasisfractuur

    Dit is een schedelbarst in de schedelbasis. Gaat de breuk door het dak van de oogkassen? Dan krijgt u een dik blauw oog doordat u een bloeduitstorting in uw oogkassen heeft. Meestal verdwijnt dit binnen een paar dagen. Een schedelbasisfractuur aan de voorkant van uw schedel kan in het dak van de neusholte zitten. Er kan een opening ontstaan tussen de neusholte en de inhoud van de schedel. U verliest dan hersenvocht (liquor) uit uw neus. Dit kan gevaarlijk zijn, omdat er bacteriën vanuit uw neus in het hersenvocht komen.

    Hersenvliesontsteking

    U kunt hierdoor een hersenvliesontsteking (meningitis) krijgen, vooral als er langer hersenvocht lekt. Als dat zo is, opereren we u. De arts maakt een luikje in de schedel, spoort het lek op en maakt het dicht met bijvoorbeeld hersenvlies. Soms kan de arts het lek via de neus dicht maken. De lekkage stopt soms vanzelf. De opening wordt dan vaak alleen gevuld door een beetje zacht littekenweefsel. Dit kan later weer opengaan waardoor u alsnog een hersenvliesontsteking of een hersenabces kunt krijgen.

    Reukzenuw

    Een barst door het dak van de neusholte kan ook de reukzenuw beschadigen. U kunt dan niet meer ruiken. Door een schedelbasisfractuur kan ook een oogzenuw beschadigen. U kunt daardoor blind worden aan dat oog. Een schedelbasisfractuur die aan de achterkant door het rotsbeen zit, kan uw gehoor beschadigen. Er kan hersenvocht uit uw oor lekken. Die lekkage geneest bijna altijd vanzelf. Een schedelbasisfractuur hoeven we niet te behandelen, alleen als er lang hersenvocht lekt. Als uw reuk- of oogzenuw beschadigt, kunnen we daar helaas niets aan doen.

  • Impressiefractuur

    Hierbij is door een scherp voorwerp het schedelbot ingedrukt. De ingedrukte botsplinters kunnen de hersenvliezen en het hersenweefsel beschadigen. Meestal is er weinig schade aan de hersenen.

    Open impressiefractuur

    Soms is de huid ook beschadigd en liggen de hersenen bloot. Hierdoor kan een infectie ontstaan. Zo'n open impressiefractuur moeten we opereren. De arts verwijdert vuil uit de wond, en stopt het bloeden in de gekneusde hersenen. De arts maakt het gescheurde hersenvlies dicht en vervangt kapotte stukken door peesblad (fascie). Dat haalt de arts uit uw bovenbeen of hij gebruikt donorhersenvlies. Deeltjes bot plaatst de arts terug als dat kan. Zijn er stukken bot verloren gegaan? Dan heeft u een botdefect. Dit behandelen we een paar weken of maanden, omdat de huid van de wond goed genezen moet zijn. De arts maakt de wond weer open en bedekt het botdefect met een stuk kunststof (perspex dat vooraf op maat is gemaakt) of een stuk titanium.

    Deuk in de schedel

    Ligt een impressiefractuur niet open en is de deuk in de schedel minder diep dan de schedel? Dan hoeven we u niet te behandelen. Is de deuk ernstiger, dan moeten we botstukjes in die de hersenen beschadigen recht zetten. Doen we dat niet, dan kan er een litteken in de hersenen ontstaan waardoor u epilepsie kunt krijgen.

  • Hersenletsel

    Hersenschudding of commotio cerebri

    Dit is de lichtste vorm van hersenletsel. U verliest na een val of slag op uw hoofd kort het bewustzijn. U kunt zich het ongeluk en een tijdje ervoor niet herinneren (retrograde amnesie). Is de hersenschudding erger? Dan duren het bewustzijnsverlies en de retrograde amnesie ook langer.

    Hersenkneuzing

    Bij een hersenkneuzing duurt uw bewustzijnsverlies langer, is het dieper en heeft u neurologische stoornissen, zoals verlammingen. Een hersenkneuzing kan licht zijn en helemeaal herstellen, maar kan ook erger zijn met langer bewusteloosheid (coma). Meestal zijn er bij herstel neurologische restverschijnselen en invaliditeit. Een hersenkneuzing kan ook heel erg zijn. Patiënten blijven in coma en overlijden. Het bewustzijnsverlies (coma) zegt iets over de hersenbeschadiging. Dit meten we met de zogeheten Glasgow Coma Scale (GCS). U krijgt een score. Die score hangt af van of u uw ogen opent, uw armen beweegt en geluid maakt als u pijnprikkels krijgt en of u reageert als u aangesproken wordt. De minimale score is 3, de maximale 15 punten.
    • er is heel ernstig hersenletsel als de GCS-score 3-8 is
    • er is matig ernstig hersenletsel bij een GCS-score van 8-14
    • er is lichter hersenletsel bij een score boven de 14

Behandeling Schedel- en hersenletsel

Het doel van de behandeling is het voorkomen van secundaire beschadigingen aan de hersenen. lees meer

Contact

Afdeling Neurochirurgie

(024) 361 66 04

Afdeling Neurochirurgie

De afdeling Neurochirurgie houdt zich bezig met de chirurgische behandeling van aandoeningen aan de hersenen, hersenschedel, schedelbasis, hersenzenuwen, het ruggenmerg, de wervelkolom en het perifere zenuwstelsel.

lees meer
  • Medewerkers
  • Intranet