Wat zijn NTM?

NTM (Niet-Tuberculeuze Mycobacteriën) is de verzamelnaam voor mycobacteriën die infecties veroorzaken, anders dan de tuberculoseziekte. Inmiddels zijn dit circa 150 verschillende bacteriën waarvan de meesten vrij in onze natuur voorkomen. Bijvoorbeeld in water (zowel in leidingwater als oppervlaktewater) en de aarde.
NTM zijn niet van mens op mens overdraagbaar, u bent dus niet besmettelijk. Ziekte door NTM is relatief onbekend, maar komt steeds vaker voor als gevolg van de vergrijzing en door gerichter en beter onderzoek. Deze aandoening komt bij 10 op de 100.000 inwoners voor.

Oorzaak

Deze NTM veroorzaken longziekten waarbij vaak ernstige schade aan de long kan optreden. Omdat deze NTM in het milieu voorkomen komt iedereen met deze bacteriën in aanraking. Het is echter zeer ongebruikelijk dat deze NTM een ziekte veroorzaken bij gezonde personen.

Verminderde afweer
NTM worden aangetroffen bij patiënten met een onderliggende ziekte en dus een verminderde afweer. Dit kan zowel een lokale verminderde afweer zijn (de beschadigde long van een patiënt met COPD) als een systemische verminderde afweer (de afgenomen hoeveelheid witte bloedcellen in een patiënt met het HIV-virus). Het is niet zo dat alle patiënten met bijvoorbeeld COPD een NTM ziekte krijgen. Blijkbaar zijn er nog andere factoren die maken dat de NTM bij sommige mensen wel en sommige mensen niet ziekte zullen veroorzaken. Hier is echter nog onvoldoende over bekend.

Andere omstandigheden
Er zijn ook omstandigheden waarbij vaker een NTM ziekte gevonden wordt, bijvoorbeeld bij beschadigde longen als gevolg van een eerdere infectie (zoals tuberculose), roken, een reflux ziekte (terugloop van maagzuur in de slokdarm en uiteindelijk long), HIV, gebruik van afweeronderdrukkende medicijnen (onder ander sommige chemotherapiën) of kwaadaardige aandoeningen van het beenmerg en bloed.

Symptomen

  • hoesten, met of zonder ophoesten van sputum (slijm dat vermengd met speeksel uit de diepe luchtwegen wordt opgehoest) soms bloed ophoesten
  • koorts en nachtzweten
  • gewichtsverlies en verminderde eetlust
  • vermoeidheid
  • kortademigheid

Diagnose

Omdat NTM in het milieu voorkomen is het belangrijk na te gaan of de gevonden NTM ook echt daadwerkelijk van de patiënt afkomstig is. Hiervoor zijn criteria ontwikkeld door de Amerikaanse longartsenvereniging (American Thoracic Society, ATS). Voor het stellen van de diagnose NTM longziekte moet aan drie voorwaarden worden voldaan:

  1. De patiënt moet klachten hebben die passen bij NTM ziekte.
  2. De NTM moet tenminste twee keer aangetroffen worden in het sputum.
  3. Bij röntgen onderzoek (longfoto of CT-scan) moeten afwijkingen zichtbaar zijn die passen bij NTM ziekte.
ga naar hoofdinhoud
Patiëntenzorg Aandoeningen NTM

Wat zijn NTM?

NTM (Niet-Tuberculeuze Mycobacteriën) is de verzamelnaam voor mycobacteriën die infecties veroorzaken, anders dan de tuberculoseziekte. Inmiddels zijn dit circa 150 verschillende bacteriën waarvan de meesten vrij in onze natuur voorkomen.

lees meer

Contact

(024) 685 92 20
 contactformulier

Onderzoeken bij NTM

We kunnen verschillende onderzoeken doen. Bijvoorbeeld spierkrachtmeting, een longscan of een onderzoek van het slijm op bacteriën.

  • We kunnen uw bloed onderzoeken om te kijken of er ontstekingen actief zijn en om de verhouding zuurstof/koolstofdioxide, de pH-waarde en het hemoglobinegehalte te meten.

    lees meer

  • Sputumkweek

    Een sputumkweek doen we om te onderzoeken of er bacteriën in uw sputum zitten. Dit is zo bij een longontsteking. Door sputum 'op kweek' te zetten, onderzoeken we welke antibiotica u het beste kunt krijgen om de bacteriën te bestrijden.

Behandeling Wat kunnen we doen?

De behandeling bestaat uit verschillende onderdelen.

lees meer

Behandeling Wat kunnen we doen?

De behandeling bestaat uit verschillende onderdelen. We nemen maatregelen om de afweer in de longen te bevorderen. 

Stoppen met roken

Roken zorgt voor een toename van slijm in de longen vermindert de mogelijkheid tot het ophoesten van dit slijm. Stoppen met roken is essentieel om de groei van mycobacteriën te verminderen en de klachten af te laten nemen zodat genezing mogelijk wordt.

Slijm ophoesten

Naast de behandeling met medicijnen is het heel belangrijk dat de longen goed schoon gehouden worden. De fysiotherapeut geeft u oefeningen die ervoor zorgen dat het slijm goed uit de longen kan worden opgehoest. Soms krijgt u bepaalde neusspoelingen of vernevelingen aangeboden die dit kunnen ondersteunen. Het vernevelen van sterk zout helpt om het slijm op te kunnen hoesten en kan zelfs ook helpen de NTM kwijt te raken.

Antibiotica

Een behandeling met antibiotica is niet altijd nodig. Soms kan er worden afgewacht met alleen ondersteundende maatregelen zoals hierboven genoemd. De behandeling met antibiotica bestaat uit het innemen van (meerdere) antibiotica gedurende ruim één jaar. Soms krijgt u ook een aantal maanden antibiotica via een (tijdelijk) infuus toegediend. Deze behandeling start meestal in het ziekenhuis, maar kan daarna thuis worden voortgezet. Eventueel krijgt u daarbij ondersteuning van de thuiszorg bij het toedienen van medicatie via het infuus. De medicatie wordt telkens thuis afgeleverd voor een bepaalde periode.

Controle

Bij start van de behandeling doen we een gehoorstest. Afhankelijk van de behandeling herhalen we dit periodiek. Hartfilmpjes worden ook periodiek gemaakt.
Gedurende de behandeling controleren we of de behandeling effectief is. Tijdens gesprekken op de polikliniek bespreken we de klachten (en het afnemen ervan) met u, controleren we uw gewicht en luisteren we naar uw longen. Het sputum wordt maandelijks onderzocht op de afname van bacteriën. Ook controleren we of de medicatie geen nadelige gevolgen heeft.
 

Polikliniek Niet-Tuberculeuze Mycobacteriën (NTM)

lees meer

Radboudumc Expertise­centrum voor Tuberculose en Niet-Tuberculeuze Mycobacteriën

Voor specialistisch onderzoek en behandeling van tuberculose en niet-tuberculeuze mycobacteriën.

lees meer

Voor verwijzers

Heeft u een patiënt of patiënten met complexe mycobacteriële infectie? Neem dan contact met ons op voor advies bij het diagnosticeren van deze infectie en voor hulp bij het opstellen van behandelingsplannen.

lees meer

Voor verwijzers

Heeft u een patiënt of patiënten met complexe mycobacteriële infectie? Neem dan contact met ons op voor advies bij het diagnosticeren van deze infectie en voor hulp bij het opstellen van behandelingsplannen.

Polikliniek NTM

NTM (Niet-Tuberculeuze Mycobacteriën) is de verzamelnaam voor mycobacteriën die infecties veroorzaken, anders dan de tuberculoseziekte. Op onze polikliniek voeren we diverse onderzoeken en behandelingen uit. Dit vraagt om specifieke deskundigheid en een multidisciplinaire benadering.
Lees meer over de polikliniek NTM

Multidisciplinair overleg

Iedere 2 weken (woensdagen van 9.00 –10.00 uur) vindt er een multidisciplinair overleg plaats tussen longartsen, internist-infectiologen, arts-microbiologen en klinisch farmacologen. Tijdens dit overleg komen de behandeling van complexe mycobacteriële infecties en het onderzoek naar mycobacteriële infecties aan bod. 

  • Aanmelding via beveiligde email aan: mycobacterien@radboudumc.nl
  • Beveilig de e-mail via Outlook door “[veilig]” in onderwerp te zetten.

U ontvangt dan een link waarmee u virtueel kan deelnemen aan het overleg.

Voor spoedoverleg dat niet kan wachten op het MDO, kunt u contact opnemen met de longarts-consulent klinische tuberculose (024-685 95 10).

Lopende onderzoeken

We zijn constant bezig om de onze kennis van complexe mycobacteriële infecties te vergroten. Hiervoor hebben we diverse onderzoeken ingericht. Een overzicht van alle lopende onderzoeken vindt u hier.

Onze mensen

Bekijk het hele team
  • Medewerkers
  • Intranet