EN
DE
Wat zijn NTM?
NTM (Niet-Tuberculeuze Mycobacteriën) is de verzamelnaam voor mycobacteriën die infecties veroorzaken, anders dan de tuberculoseziekte. Inmiddels zijn dit circa 150 verschillende bacteriën waarvan de meesten vrij in onze natuur voorkomen.
lees meerWat zijn NTM?
NTM (Niet-Tuberculeuze Mycobacteriën) is de verzamelnaam voor mycobacteriën die infecties veroorzaken, anders dan de tuberculoseziekte. Inmiddels zijn dit circa 150 verschillende bacteriën waarvan de meesten vrij in onze natuur voorkomen. Bijvoorbeeld in water (zowel in leidingwater als oppervlaktewater) en de aarde.
NTM zijn niet van mens op mens overdraagbaar, u bent dus niet besmettelijk. Ziekte door NTM is relatief onbekend, maar komt steeds vaker voor als gevolg van de vergrijzing en door gerichter en beter onderzoek. Deze aandoening komt bij 10 op de 100.000 inwoners voor.
Oorzaak
Deze NTM veroorzaken longziekten waarbij vaak ernstige schade aan de long kan optreden. Omdat deze NTM in het milieu voorkomen komt iedereen met deze bacteriën in aanraking. Het is echter zeer ongebruikelijk dat deze NTM een ziekte veroorzaken bij gezonde personen.
Verminderde afweer
NTM worden aangetroffen bij patiënten met een onderliggende ziekte en dus een verminderde afweer. Dit kan zowel een lokale verminderde afweer zijn (de beschadigde long van een patiënt met COPD) als een systemische verminderde afweer (de afgenomen hoeveelheid witte bloedcellen in een patiënt met het HIV-virus). Het is niet zo dat alle patiënten met bijvoorbeeld COPD een NTM ziekte krijgen. Blijkbaar zijn er nog andere factoren die maken dat de NTM bij sommige mensen wel en sommige mensen niet ziekte zullen veroorzaken. Hier is echter nog onvoldoende over bekend.
Andere omstandigheden
Er zijn ook omstandigheden waarbij vaker een NTM ziekte gevonden wordt, bijvoorbeeld bij beschadigde longen als gevolg van een eerdere infectie (zoals tuberculose), roken, een reflux ziekte (terugloop van maagzuur in de slokdarm en uiteindelijk long), HIV, gebruik van afweeronderdrukkende medicijnen (onder ander sommige chemotherapiën) of kwaadaardige aandoeningen van het beenmerg en bloed.
Symptomen
- hoesten, met of zonder ophoesten van sputum (slijm dat vermengd met speeksel uit de diepe luchtwegen wordt opgehoest) soms bloed ophoesten
- koorts en nachtzweten
- gewichtsverlies en verminderde eetlust
- vermoeidheid
- kortademigheid
Diagnose
Omdat NTM in het milieu voorkomen is het belangrijk na te gaan of de gevonden NTM ook echt daadwerkelijk van de patiënt afkomstig is. Hiervoor zijn criteria ontwikkeld door de Amerikaanse longartsenvereniging (American Thoracic Society, ATS). Voor het stellen van de diagnose NTM longziekte moet aan drie voorwaarden worden voldaan:
- De patiënt moet klachten hebben die passen bij NTM ziekte.
- De NTM moet tenminste twee keer aangetroffen worden in het sputum.
- Bij röntgen onderzoek (longfoto of CT-scan) moeten afwijkingen zichtbaar zijn die passen bij NTM ziekte.
Onderzoeken bij NTM
We kunnen verschillende onderzoeken doen. Bijvoorbeeld spierkrachtmeting, een longscan of een onderzoek van het slijm op bacteriën.-
We kunnen uw bloed onderzoeken om te kijken of er ontstekingen actief zijn en om de verhouding zuurstof/koolstofdioxide, de pH-waarde en het hemoglobinegehalte te meten.
lees meer -
We gebruiken een CT-scan om foto's van uw longen te maken.
lees meer -
Bij een bronchoscopie bekijken we de binnenzijde van uw luchtwegen met behulp van een bronchoscoop.
lees meer -
We doen blaastesten waarbij we kijken hoeveel longinhoud u heeft en hoe snel u kunt in- en uitademen.
lees meer -
Met een 6 minuten looptest meten we hoe groot de afstand is die u lopend af kunt leggen in 6 minuten. Daarbij meten we ook het zuurstofgehalte in uw bloed en de hoogte van uw hartslag.
lees meer -
Met een longfoto kunnen we afwijkingen van uw longen zichtbaar maken.
lees meer -
Door het maken van foto's onderzoeken we uw longen en verzamelen we informatie over eventuele longafwijkingen.
lees meer -
Deze online vragenlijst die onder begeleiding ingevuld wordt brengt de ervaren ziektelast in kaart: klachten, beperkingen, kwaliteit van leven en participatieproblemen.
-
Een sputumkweek doen we om te onderzoeken of er bacteriën in uw sputum zitten.
lees meer
Behandeling Wat kunnen we doen?
De behandeling bestaat uit verschillende onderdelen. We nemen maatregelen om de afweer in de longen te bevorderen.
Stoppen met roken
Roken zorgt voor een toename van slijm in de longen vermindert de mogelijkheid tot het ophoesten van dit slijm. Stoppen met roken is essentieel om de groei van mycobacteriën te verminderen en de klachten af te laten nemen zodat genezing mogelijk wordt.
Slijm ophoesten
Naast de behandeling met medicijnen is het heel belangrijk dat de longen goed schoon gehouden worden. De fysiotherapeut geeft u oefeningen die ervoor zorgen dat het slijm goed uit de longen kan worden opgehoest. Soms krijgt u bepaalde neusspoelingen of vernevelingen aangeboden die dit kunnen ondersteunen. Het vernevelen van sterk zout helpt om het slijm op te kunnen hoesten en kan zelfs ook helpen de NTM kwijt te raken.
Antibiotica
Een behandeling met antibiotica is niet altijd nodig. Soms kan er worden afgewacht met alleen ondersteundende maatregelen zoals hierboven genoemd. De behandeling met antibiotica bestaat uit het innemen van (meerdere) antibiotica gedurende ruim één jaar. Soms krijgt u ook een aantal maanden antibiotica via een (tijdelijk) infuus toegediend. Deze behandeling start meestal in het ziekenhuis, maar kan daarna thuis worden voortgezet. Eventueel krijgt u daarbij ondersteuning van de thuiszorg bij het toedienen van medicatie via het infuus. De medicatie wordt telkens thuis afgeleverd voor een bepaalde periode.
Controle
Bij start van de behandeling doen we een gehoorstest. Afhankelijk van de behandeling herhalen we dit periodiek. Hartfilmpjes worden ook periodiek gemaakt.
Gedurende de behandeling controleren we of de behandeling effectief is. Tijdens gesprekken op de polikliniek bespreken we de klachten (en het afnemen ervan) met u, controleren we uw gewicht en luisteren we naar uw longen. Het sputum wordt maandelijks onderzocht op de afname van bacteriën. Ook controleren we of de medicatie geen nadelige gevolgen heeft.
Radboudumc Expertisecentrum voor Tuberculose en Niet-Tuberculeuze Mycobacteriën
Voor specialistisch onderzoek en behandeling van tuberculose en niet-tuberculeuze mycobacteriën.
lees meerVoor verwijzers
Heeft u een patiënt of patiënten met complexe mycobacteriële infectie? Neem dan contact met ons op voor advies bij het diagnosticeren van deze infectie en voor hulp bij het opstellen van behandelingsplannen.
lees meerVoor verwijzers
Heeft u een patiënt of patiënten met complexe mycobacteriële infectie? Neem dan contact met ons op voor advies bij het diagnosticeren van deze infectie en voor hulp bij het opstellen van behandelingsplannen.
Polikliniek NTM
NTM (Niet-Tuberculeuze Mycobacteriën) is de verzamelnaam voor mycobacteriën die infecties veroorzaken, anders dan de tuberculoseziekte. Op onze polikliniek voeren we diverse onderzoeken en behandelingen uit. Dit vraagt om specifieke deskundigheid en een multidisciplinaire benadering.
Lees meer over de polikliniek NTM
Multidisciplinair overleg
Iedere 2 weken (woensdagen van 9.00 –10.00 uur) vindt er een multidisciplinair overleg plaats tussen longartsen, internist-infectiologen, arts-microbiologen en klinisch farmacologen. Tijdens dit overleg komen de behandeling van complexe mycobacteriële infecties en het onderzoek naar mycobacteriële infecties aan bod.
- Aanmelding via beveiligde email aan: mycobacterien@radboudumc.nl
- Beveilig de e-mail via Outlook door “[veilig]” in onderwerp te zetten.
U ontvangt dan een link waarmee u virtueel kan deelnemen aan het overleg.
Voor spoedoverleg dat niet kan wachten op het MDO, kunt u contact opnemen met de longarts-consulent klinische tuberculose (024-685 95 10).
Lopende onderzoeken
We zijn constant bezig om de onze kennis van complexe mycobacteriële infecties te vergroten. Hiervoor hebben we diverse onderzoeken ingericht. Een overzicht van alle lopende onderzoeken vindt u hier.
Onze mensen
