EN
DE
Wat is een miskraam?
Een miskraam is het verlies van een vroege zwangerschap. De zwangerschap is dan niet goed. Je kan een vruchtzak hebben zonder embryo (het allereerste begin van een kind). Of er is wel een embryo, maar het hartje klopt niet.
lees meerWat is een miskraam?
Een miskraam is het verlies van een vroege zwangerschap. De zwangerschap is dan niet goed. Je kan een vruchtzak hebben zonder embryo (het allereerste begin van een kind). Of er is wel een embryo, maar het hartje klopt niet. Dit heb je op de echo gezien.
Mogelijk voelde je of merkte je al dat de zwangerschap niet goed ging. Maar het kan ook zijn dat alles goed leek te gaan en je deze uitslag niet verwachtte.
Hoe nu verder? Wat doe je met je onzekerheid en je verdriet? Wat kan je verwachten en wat kan je kiezen?
Een miskraam komt vaak voor. Zo'n 10-20% van de zwangerschappen eindigt in een miskraam, dit hangt ook af van de leeftijd van de vrouw. Naarmate je ouder wordt heb je meer kans op een miskraam. Als je weet dat je een miskraam hebt, kan je kiezen tussen afwachten, een miskraam opwekken met medicijnen of een operatie (curettage).
Geen embryo
De ontwikkeling van het embryo kan al heel vroeg stoppen. Op de echo zie je dan alleen maar een lege vruchtzak. Je hebt een placenta (moederkoek) die zwangerschapshormonen maakt. Dit gaat vaak nog een tijd door, ook al is de ontwikkeling van het embryo al heel vroeg gestopt. De zwangerschapshormonen zorgen ervoor dat je je zwanger voelt. Je kan nog steeds misselijk zijn en opgezette borsten hebben.
Wel een embryo
De ontwikkeling van het embryo kan ook later stoppen. Het embryo is dan wel op de echo te zien, maar het hartje klopt niet. In het begin van een normale zwangerschap groeit het embryo heel snel. Is er twijfel of ben je overvallen door de uitslag van de echo? Dan krijg je, bijvoorbeeld na een week, nog een echo. Als je dan ziet dat het embryo niet gegroeid is, weet je helaas zeker dat je een miskraam hebt.
Tekenen van een miskraam
Als je bloedverliest, dan was je mogelijk al bezorgd over je zwangerschap. Een zeurende, menstruatie-achtige pijn onder in de buik of onder in de rug kan een teken van een miskraam zijn. Vaak is er dan ook bloedverlies bij. Sommige vrouwen merken dat de zwangerschapsverschijnselen afnemen. Maar al deze tekenen komen ook voor bij vrouwen bij wie de zwangerschap wel goed is. Sommige vrouwen vertellen dat zij al het gevoel hadden dat het niet goed was, maar kunnen niet precies uitleggen wat zij merkten.
Geen tekenen van een miskraam
Het kan ook zijn dat je lichaam geen enkel signaal heeft gegeven. Geen buikpijn, geen bloedverlies, maar normale zwangerschapsverschijnselen. Dan komt de uitslag van de echo vaak erg onverwacht. Veel vrouwen vinden dit moeilijk en voelen zich in de steek gelaten door hun lichaam. Maar je kan hier niets aan doen. In jouw situatie gaat het dan zo. Met je verstand weet je wel dat je een miskraam gaat krijgen, maar je gevoel is nog niet zo ver.
Een extra echo
Soms is het nog niet helemaal zeker of de zwangerschap goed is. Misschien ben je minder ver dan je dacht en is dat de reden dat er nog geen embryo te zien is op de echo. Als je weet wanneer je zwangerschapstest positief was, kan je uitrekenen hoe ver je zwangerschap minimaal is. Was je test meer dan 3 weken geleden positief? Dan ben je minimaal 7 weken zwanger. Bij 7 weken verwachten we dat we een embryo met een kloppend hart zien op de echo. Maar soms is het beeld niet zo duidelijk. Bij twijfel stelt de verloskundige of gynaecoloog altijd voor om na bijvoorbeeld een week opnieuw een echo te doen.
Emoties
Voor iedereen is een miskraam anders. Heb je het hartje al zien kloppen en is het toch misgegaan? Was je onverwacht zwanger en net aan het idee gewend? Voelde je al dat het niet goed ging of kwam de nare boodschap als een donderslag bij heldere hemel?Heb je al een kind of heb je al vaker een miskraam gehad? Heb je lang gewacht op deze zwangerschap en was het misschien de laatste kans voor je gevoel?
Maar ook hoe je persoonlijk bent maakt uit. Uit je meteen je gevoelens of stop je je verdriet eerst weg? Hoe reageert je partner? Of als je deze informatie als partner leest: hoe reageer jij? En hoe ga je met elkaar om?
Koester je gevoel
Hoe dan ook, jouw en jullie gevoelens zijn belangrijk. Veel vrouwen en hun partners ervaren een miskraam als een grote teleurstelling. Je kan je boos en opstandig voelen. Je kan je schuldig voelen en verdrietig. Het kan ook zijn dat het niet zo heftig voor je is. Hoe je gevoel ook is, schaam je er niet voor.Oorzaken
Er zijn veel vragen over miskramen waar we nog geen antwoord op hebben. We weten dat er meestal iets mis gaat in het prille begin van de zwangerschap. Het probleem ontstaat vaak al bij de bevruchting. Tijdens de bevruchting komt erfelijk materiaal van de vader en de moeder bij elkaar. Dit materiaal is opgeslagen in chromosomen. Als je een miskraam krijgt, is er vaak iets niet goed gegaan bij de verdeling van het erfelijk materiaal, de chromosomen. Er is dan te weinig of te veel chromosomaal weefsel. Zo’n fout ontstaat meestal door toeval. Dat betekent dat de kans op een miskraam bij een volgende zwangerschap niet verhoogd is.
Je kunt zelf geen miskraam opwekken of veroorzaken. Je krijgt geen miskraam door sporten (bijvoorbeeld hardlopen of paardrijden) of stress. Seks (gemeenschap, orgasme) is niet schadelijk tijdens de zwangerschap en leidt niet tot een miskraam. Je kan een miskraam ook niet voorkomen door rustig aan te doen.
Herhaalde miskramen
Als je 2 of meer miskramen hebt gehad dan spreken we van herhaalde miskraam. Veel vrouwen denken dat herhaalde miskramen ontstaan door een ziekte bij zichzelf of de partner. Die gedachte is logisch, maar klopt meestal niet. Maar bij ongeveer 15% van de paren wordt een oorzaak gevonden.
Als je 2 of meer miskramen hebt gehad dan kun je onderzoek laten doen om te kijken of er een oorzaak kan worden gevonden. Jouw huisarts kan je hiervoor verwijzen naar de poli vroege zwangerschap van het Radboudumc.
-
De belangrijkste oorzaken en risicofactoren zijn:
- hogere leeftijd
- gezondheidsproblemen
- roken en overgewicht
- chromosoomafwijkingen
- antifosfolipidensyndroom
- afwijkende vorm van de baarmoeder
- stollingsafwijkingen
-
Hoe ouder je bent, hoe groter de kans is op een miskraam.
- voor vrouwen beneden de 35 jaar is de kans 1 op 10
- voor vrouwen tussen de 35 en 40 jaar is de kans 1 op de 5-6
- voor vrouwen tussen de 40 en 45 jaar is de kans 1 op 3
-
Heb je ernstige gezondheidsproblemen? Heb je bijvoorbeeld diabetes en ben je niet goed ingesteld? Dan heb je meer kans op een miskraam. Zwaar drinken, roken, meeroken en overgewicht zijn ook verbonden met een hoger risico op een miskraam.
-
Rook je? Dan is de kans op een miskraam iets groter. Heb je overgewicht? Ook dan is de kans op een miskraam groter.
-
Chromosomen bevatten het erfelijke materiaal dat je doorgeeft aan jouw kind. Soms zorgt een chromosoomafwijking bij jou of jouw partner voor een herhaalde miskraam.
-
Antistoffen zijn belangrijk voor de afweer tegen ziekten. Sommige mensen maken verkeerde antistoffen aan. Ze reageren op cellen in het eigen lichaam. Een voorbeeld van die verkeerde antistoffen zijn antifosfolipide-antistoffen. Ze zorgen ervoor dat bepaalde vetten niet meer goed werken. Dat vergroot de kans op trombose. Als dat in de placenta (moederkoek) gebeurt, ontstaat een miskraam. Ongeveer 2% van alle vrouwen heeft antifosfolipide-antistoffen. Onder vrouwen met herhaalde miskraam is dat ongeveer 15%.
-
Sommige vrouwen hebben een afwijkende vorm van de baarmoeder. Het kan een aangeboren afwijking zijn, zoals een dubbele baarmoeder of een tussenschot in de baarmoederholte. De afwijking kan ook later ontstaan, bijvoorbeeld door een vleesboom aan de binnenkant van de baarmoeder. Het kan zijn dat de placenta (moederkoek) zich niet goed innestelt in een afwijkende baarmoeder. Het gevolg: een miskraam. Een operatie aan de baarmoeder zorgt er helaas niet voor dat de kans op een miskraam kleiner wordt.
-
In sommige families hebben meerdere mensen problemen met de stolling van het bloed. Als het bloed te snel stolt, kan er een bloedpropje ontstaan dat een bloedvat afsluit (trombose). Ook beroertes komen in deze families vaker voor. Komen er stollingsafwijkingen voor in jouw familie? Dan heb je een licht verhoogde kans op een miskraam.
Wat nu?
Nu je weet dat je een miskraam hebt zijn er verschillende mogelijkheden. Samen met jouw verloskundige of gynaecoloog bespreek je wat je mogelijkheden zijn en welke oplossing het beste bij jou past. Je kan medicijnen nemen om de miskraam op te wekken. Je kan ook een curettage laten doen. Dan verwijdert de gynaecoloog de miskraam operatief via de baarmoedermond.
In het Radboudumc is er een speciaal spreekuur voor vrouwen met een miskraam, het spreekuur “jonge zwangerschap”. Jouw gynaecoloog of verloskundige kan jou naar dit spreekuur verwijzen
Kiezen
Alle methoden hebben voor- en nadelen. Als je kiest voor afwachten, dan kan je ook na bijvoorbeeld 3 weken alsnog besluiten om de miskraam actief op te wekken. Bespreek met je verloskundige of gynaecoloog wat voor jou belangrijk is. Samen kom je dan tot een keus die bij jou past. Je krijgt een vervolgafspraak, ook als je besluit om af te wachten.
Als je net weet dat je een miskraam gaat krijgen, dan raadt de verloskundige of gynaecoloog sowieso vaak aan om eerst nog af te wachten. Het is goed om tijd te nemen voor je beslissing.
Anti-D
Ben je rhesus negatief? Heb je bloedgroep A, O, B of AB negatief? En ben je langer dan 10 weken zwanger? Dan heb je een injectie met anti-D nodig. Als je langer dan 7 zeken zwanger bent is bij een curettage altijd een injectie met anti-D nodig.
Verschillende mogelijkheden
Spontane miskraam
Je kan wachten tot de miskraam vanzelf op gang komt. Het voordeel is dat je thuis kan blijven. Het nadeel is dat je niet weet wanneer de miskraam op gang komt. Je hebt meer last van pijn.
lees meerMedicijnen om de miskraam op te wekken
Wil je niet (meer) wachten tot de miskraam vanzelf op gang komt? Dan is het gebruiken van medicijnen om de miskraam op te wekken een goede keus. Bij ongeveer 85% van de vrouwen is de behandeling met medicijnen succesvol (85 op 100). Zij krijgen thuis binnen 2 dagen een miskraam. lees meer over de medicijnenCurettage
Je kan ook meteen voor een curettage kiezen. Dit gebeurt in het ziekenhuis op een operatiekamer met verdoving. Meestal is dit narcose of pijnstilling en slaapmedicatie, maar het kan ook met plaatselijke verdoving. lees meer over curettageNa de miskraam
Je kan nog een paar weken wat bloedverlies hebben. De menstruatie komt na 4 tot 6 weken weer op gang, soms later. Komt de pijn vaker terug en heb je ruim bloedverlies? Neem dan contact op met je verloskundige of gynaecoloog. lees meerControleafspraak
Na de miskraam krijg je een controle bij je verloskundige of gynaecoloog. Hij of zij vraagt of je nog buikpijn hebt of bloedverlies. lees meerControleafspraak
Lichamelijke klachten
Na de miskraam krijg je een controle bij je verloskundige of gynaecoloog. Hij of zij vraagt of je nog buikpijn hebt of bloedverlies. Is er twijfel of je een miskraam hebt gehad, dan krijg je een echo. Op de echo kan je alleen zien of er nog een vruchtzak is. Na een miskraam is er vaak verdikt slijmvlies te zien in de baarmoeder. Dat is normaal en dit verdikte slijmvlies kan je niet goed onderscheiden van een rest.Heb je bijna geen bloedverlies meer na de miskraam of al weer een menstruatie gehad? Dan weet je dat je waarschijnlijk geen rest hebt. Dan heb je geen echo nodig.
Emotioneel
De verloskundige of gynaecoloog gaat in op je gevoelens. Hij of zij vraagt wanneer je weer zwanger wil worden en bespreekt wat te doen als je weer zwanger bent.Herhalingskans
Je verloskundige of gynaecoloog gaat ook in op de herhalingskans. Is het de eerste keer dat je een miskraam hebt gehad? Dan is je kans dat het de volgende keer goed gaat, bijna vergelijkbaar met vrouwen die geen miskraam hebben gehad. Je hebt dan geen hoger risico.Verder gaat hij of zij in op je leefstijl. Zijn er mogelijkheden om je situatie te verbeteren? Dan kijk je samen hoe en wat je kan verbeteren.
Heb je vaker een miskraam gehad? Dan bespreekt hij of zij of verder onderzoek zinvol is. Je vindt daarin ook wat je kans is dat een volgende zwangerschap wel goed gaat. Lees meer informatie over herhaalde miskramen.
Vragen opschrijven
Na een miskraam hebben vrouwen en hun partners vaak veel vragen. Heb je ook vragen? Schrijf ze op, zodat je ze niet vergeet. Je kan natuurlijk ook eerder contact opnemen.Alles op een rij
- Een miskraam komt vaak voor. 1 op de 10-20 van de zwangerschappen eindigt in een miskraam. Dit is ook afhankelijk van de leeftijd van de vrouw.
- Hoe je emotioneel op een miskraam reageert en hoe je het verwerkt verschilt van persoon tot persoon. We weten dat veel stellen het moeilijk vinden. Je kan nog een tijd last hebben van boosheid, verdriet, lusteloosheid of een leeg gevoel.
- Als je weet dat je een miskraam gaat krijgen, kan je kiezen voor afwachten, het opwekken met medicijnen of het laten weghalen met een curettage. Alle methoden hebben hun eigen voor- en nadelen. Lees de informatie goed en bespreek met je verloskundige of gynaecoloog welke keus bij jou het beste past.
- Neem contact op als je veel bloedverlies hebt, als je pijn blijft houden of als je koorts krijgt.
- Je verloskundige of gynaecoloog helpt je graag in deze moeilijke periode. Je krijgt vervolgafspraken. Neem eerder contact op als je daar behoefte aan hebt.
Medische termen
Miskraam
Het woord miskraam gebruiken we in onze tekst alleen voor het verliezen van een vroege zwangerschap, zoals in de betekenis: een miskraam krijgen of opwekken. Het woord miskraam wordt ook gebruikt om een vroege zwangerschap aan te geven die niet goed is, zoals in de betekenis: je bent zwanger van een miskraam. In onze tekst hebben we deze betekenis niet gebruikt om verwarring te voorkomen.
Het medische woord voor miskraam is abortus. Buiten de medische wereld gebruiken we het woord abortus om het afbreken van een ongewenste zwangerschap aan te geven. Het medische woord daarvoor is abortus provocatus. Mogelijk hoor je een keer het woord abortus in het ziekenhuis. Weet dan dat het niet gaat over een ongewenste zwangerschap, maar een miskraam.
Het Engelse woord voor miskraam is miscarriage of abortion.
Curettage, vacuümcurettage
Curettage is de naam voor de operatie waarbij zwangerschapsweefsel uit de baarmoeder wordt verwijderd. Het wordt ook wel vacuümcurettage genoemd. Met een buisje wordt de baarmoeder leeggezogen. Dit gebeurt met een pompje dat een negatieve druk maakt, ook wel vacuüm genoemd. Het Engelse woord is evacuation of retained products of conception (ERPC) ook wel dilatation and curettage (D&C).
Embryo, foetus, vruchtje
Wij hebben gekozen voor het woord embryo om de eerste aanleg van het kind te benoemen. Het woord vruchtje wordt hier ook wel voor gebruikt. Als het embryo meer op een mens gaat lijken, noemen we het een foetus. Wanneer we over een foetus spreken is niet precies vastgelegd. Dit kan vanaf zo’n 8-9 weken van de ontwikkeling gerekend vanaf de eerste dag van de menstruatie.
Misoprostol, Cytotec, prostaglandine
Misoprostol is het medicijn waarmee je een miskraam kan opwekken. De merknaam is Cytotec. De werkzame stof is prostaglandine. Prostaglandines zijn hormoonachtige stoffen die door ons lichaam worden gemaakt. Ze regelen veel verschillende processen waaronder ook het in gang zetten van een bevalling. Misoprostol is kunstmatig gemaakt. Het is ontwikkeld om de maagwand tegen zuren te beschermen.
Lege vruchtzak
Lege vruchtzak is een ander woord voor een zwangerschap waarbij geen embryo is aangelegd. De Engelse term is blighted ovum.
Meer informatie
Herhaalde miskraam
Na twee of meer miskramen is er sprake van een herhaalde miskraam. Een miskraam is heel ingrijpend. Dat geldt zeker als je het meerdere keren meemaakt. Veel vrouwen die dit overkomt willen weten waarom het gebeurt.
lees meerBloedverlies aan het begin van een zwangerschap
Vaginaal bloedverlies aan het begin van een zwangerschap komt regelmatig voor. lees meerMeedoen aan onderzoek
Sommige vrouwen die onverklaarde herhaalde miskramen hebben gehad kunnen meedoen aan de HMove studie. Met deze studie wordt onderzocht of sporten het afweersysteem in de baarmoeder verbetert, en of sporten in de toekomst een mogelijke behandeling kan zijn.
meer informatiePoli vroege zwangerschap
In het Radboudumc is er een speciale poli voor vrouwen die een miskraam hebben. Na meerdere miskramen kun je ook onderzoek laten doen om te kijken of er een oorzaak gevonden kan worden.
lees meerPoli vroege zwangerschap
In het Radboudumc is er een speciale poli voor vrouwen die een miskraam hebben. Dit is de poli vroege zwangerschap. Op deze poli werken klinisch verloskundigen die opgeleid zijn om vrouwen met een miskraam te begeleiden.
Als je een miskraam hebt kan jouw 1e lijns verloskundige of huisarts jou verwijzen naar de poli vroege zwangerschap. Er wordt dan samen met jou bekeken welke behandeling je wilt. Ook als je meerdere miskramen hebt gehad en daar onderzoek naar wilt laten doen kan je via je huisarts een afspraak maken op de poli vroege zwangerschap.
