EN
DE
Wat is hartfalen?
Hartfalen is een aandoening waarbij het hart met onvoldoende kracht het bloed door het lichaam pompt. Hierdoor krijgt het lichaam onvoldoende zuurstof. lees meerWat is hartfalen?
Hartfalen is een aandoening waarbij het hart met onvoldoende kracht het bloed door het lichaam pompt. Hierdoor krijgt het lichaam onvoldoende zuurstof. Uw conditie neemt af. Hartfalen komt vooral voor bij ouderen. Boven de 70 jaar heeft 10% van de bevolking in meer of mindere mate last van hartfalen.We onderscheiden 2 soorten hartfalen die ieder apart kunnen voorkomen, maar ook samen kunnen optreden.
- hartfalen op basis van verminderde knijpfunctie (verminderde linkerkamer ejectiefractie)
- hartfalen op basis van verminderde ontspanning van de hartspier (denk hierbij aan de body builder met hele dikke spieren die altijd gespannen zijn). Hierbij is dus de knijpfunctie nog goed, maar na het knijpen kan de hartspier zich veel moeilijker (duurt langer) ontspannen, waardoor het bloed moeilijker binnenstroomt in de linkerkamer.
Ejectiefractie
De ejectiefractie geeft aan hoeveel procent van het bloed wordt weggepompt per hartslag. De ejectiefractie is nooit 100%. Tijdens een hartslag blijft er altijd een deel van het bloed achter in de hartkamer. Gezonde mensen hebben een ejectiefractie van 60 tot 70%. Bij hartfalen is de ejectiefractie vaak sterk afgenomen. Een ejectiefractie van 40% of minder is een teken van hartfalen.Oorzaken
- Hartinfarct, de hartspier pompt minder. Het hartfalen kan tijdens het infarct maar mogelijk ook jaren erna ontstaan.
- Lang bestaande hoge bloeddruk. Door overbelasting wordt het hart dikker en stugger.
- Hartspierziekten, ook wel cardiomyopathie genoemd. De hartspiercellen zijn dan afwijkend en werken minder goed. Het hart kan slap en groter worden of stug en stijf en hierdoor minder krachtig pompen.
- Andere oorzaken kunnen zijn: boezem ritmestoornissen, virusinfecties, alcoholmisbruik, hartklepafwijkingen en chemotherapie.
Telefoonnummers
Een aantal belangrijke telefoonnummers op een rij. Bel bij nood altijd 112.
lees meerTelefoonnummers
Een aantal belangrijke telefoonnummers op een rij. Bel bij nood altijd 112.
- Radboudumc algemeen (024) 361 11 11
- Afdeling Eerste Hart Hulp (024) 361 41 87
- Afdeling Hartbewaking (024) 361 89 61
- Verpleegafdeling Cardiologie (024) 361 89 65
- Hartrevalidatie (024) 685 95 61
Polikliniek Hartfalen
Cardiologen en verpleegkundigen gespecialiseerd in hartfalen werken nauw samen bij onze polikliniek Hartfalen. lees meer
mijnRadboud uw persoonlijke patiëntendossier
Bij de centrale inschrijfbalie kunt u mijnRadboud activeren. Dit is uw persoonlijke medische dossier dat u online kunt inzien. Met mijnRadboud kunt u bijvoorbeeld afspraken maken of uitslagen inzien.
lees meer
Afdeling Cardiologie
De afdeling Cardiologie houdt zich bezig met hart- en vaatziekten bij volwassenen. lees meerOnderzoeken
Onderzoek Lichamelijk onderzoek bij hartfalen
Wanneer u op de polikliniek komt wordt er een lichamelijk onderzoek verricht. Dit lichamelijk onderzoek geeft informatie over de pompfunctie van het hart.
lees meerOnderzoek Telemetrie
Bij een telemetrie meten we uw hartritme via een zender. Deze zender zit in een kastje dat u met u meedraagt. Op uw borst zitten 5 elektroden geplakt die met het kastje verbonden zijn.
lees meerOverige onderzoeken
Onderzoeken waarmee u te maken kunt krijgen. lees meerOverige onderzoeken
Op basis van klachten, lichamelijk onderzoek, bloedonderzoek en eventuele voorgeschiedenis stelt de arts de diagnose hartfalen.
Onderzoeken waarmee u te maken kunt krijgen:
- laboratoriumonderzoek van het bloed
- hartfilmpje (ECG)
- echo van het hart (TTE)
- thoraxfoto (röntgenfoto van hart en longen)
- bepaling van de ejectiefractie
- fietstest (Inspanningsonderzoek)
- hartkatheterisatie
- vochtblans
Behandelingen
Medicijnen
Bij hartfalen heeft u medicijnen nodig die uw hart ontlasten, de klachten verminderen en de prognose verbeteren. Meestal gebruikt u deze medicijnen levenslang. lees meerMedicijnen
Bij hartfalen heeft u medicijnen nodig die uw hart ontlasten, de klachten verminderen en de prognose verbeteren. Meestal gebruikt u deze medicijnen levenslang.
Tips
- Gebruik een week-medicijndoos of infuus.
- Op uw medicijnkaart staan dosis en tijden.
- Neem medicijnen in op een vast tijdstip.
- Vergeet u een medicijn, haal dit niet in en ga door in het schema.
- Bespreek het met de hartfalenpolikliniek / trombosedienst als u nieuwe medicijnen gaat gebruiken.
- Zorg dat u een lijst met medicijnen bij u draagt.
Medicijnen bij hartfalen
- RAS-remmers
- Bètablokkers
- Diuretica-plastabletten
- Nitraten-vaatverwijders
- Antistollingsmiddelen
- Hartritmemedicijnen
- Cholesterolverlagers
Behandeling Hartfalenmedicijnen via een infuuspomp
In uw thuissituatie kunt u hartfalenmedicatie via een infuuspomp toegediend krijgen als hartfalentabletten niet voldoende effect hebben.
lees meerBehandeling Hartfalenpacemaker
Een (hartfalen)pacemaker is een klein apparaatje dat onder uw huid geplaatst wordt om het ritme van uw hart bij te sturen. De behandeling (ingreep) met een pacemaker heet Cardiale Resynchronisatie Therapie (CRT).
lees meerBehandeling ICD implantatie
Een ICD is een inwendige defibrillator. ICD is de afkorting van Implanteerbare Cardioverter Defibrillator. De ICD functioneert als een bewaker van het hartritme en beëindigt ritmestoornissen. lees meerOperatie
Soms is een operatie mogelijk bij hartfalen. Vaak worden dan diverse ingrepen gecombineerd in een operatie.
Mogelijkheden zijn:
- Reparatie van een hartklep. Dit kan bijvoorbeeld door een mitralisklepring te plaatsen die de mitralisklep beter laat sluiten.
- Bypassoperatie of dotteren van de kransslagaders. Deze ingreep kan verbetering geven wanneer er sprake is van ernstige vernauwing van de kransslagaders.
- Verwijderen van een aneurysma van de linkerhartkamer. De vorm van de linkerkamer wordt hersteld door een stuk littekenweefsel weg te halen, bijvoorbeeld met een Dor-operatie. De chirurg haalt daarbij een stuk littekenweefsel weg en hecht de goed werkende hartspiergedeeltes aan elkaar. Als het nodig is, gebruikt hij een lapje om ervoor te zorgen dat de linkerkamer de goede vorm krijgt en niet te klein wordt. Deze ingreep wordt vrijwel alleen uitgevoerd als er ook een bypassoperatie of een klepreparatie nodig is.
- TAVI: Transkatheter Aortic Valve Implantation. Bij deze operatie wordt de aortaklep vervangen via de slagader in de lies of via de slagader onder het sleutelbeen.
- De Mitraclip wordt geplaatst bij lekkage van de mitralisklep (mitralisklepinsufficiëntie). De Mitraclip repareert deze lekkage van de mitralisklep. De Mitraclip zorgt ervoor dat de mitralisklep beter sluit en helpt zo de normale bloeddoorstroming door het hart te herstellen.
Behandeling Hartrevalidatie
Na een hartaandoening of een ingreep aan het hart heeft u waarschijnlijk veel vragen. Tijdens de revalidatie krijgt u veel informatie en u gaat oefeningen doen. Samen bepalen we uw doelen en stellen we een persoonlijk programma op. Zo helpen we u om weer lichamelijk en geestelijk fit te worden. lees meerOpname
Over opname
Als u wordt opgenomen, is dat meestal via de Eerste Hart Hulp (EHH) of via de polikliniek. Afhankelijk van de uitslagen van de onderzoeken wordt u verder behandeld op de Eerste Hart Hulp, polikliniek of wordt u opgenomen op de verpleegafdeling Cardiologie of Hartbewaking (CCU).
Eerste Hart hulp (EHH)
De Eerste Hart Hulp is 24 uur per dag open voor mensen met hartklachten. De afdeling is ingericht om snel een diagnose te kunnen stellen en zo nodig de behandeling te starten.
lees meer
Hartbewaking
U wordt opgenomen op de afdeling Hartbewaking als u speciale zorg nodig heeft bij hartklachten. Bijvoorbeeld na een hartinfarct of bij hartritmestoornissen. Het is dan nodig om uw hartritme en bloeddruk intensief te bewaken.
lees meerAdviezen bij hartfalen
Bewegen
Bewegen is belangrijk. Zeker als u een verzwakt hart heeft. Bij veel mensen met hartfalen nemen fitheid en uithoudingsvermogen toe als ze voldoende bewegen.Twee keer dertig minuten
Bij hartfalen adviseren we u om dagelijks twee keer dertig minuten te bewegen (bijvoorbeeld wandelen, fietsen of zwemmen). Inspanning loont, ook als u moe bent. Heeft u vocht in de benen, meer kortademigheid of druk op de borst, matig dan uw activiteiten. Luister altijd naar uw lichaam en wissel activiteit en rust af.Bèta-blokkers
Bij hartfalen gebruikt u meestal bèta-blokkers. Deze medicijnen vertragen de hartslag. Het gebruik van de hartslagmeter om de hartfrequentie te volgen en de training op te bouwen, is dan niet zinvol. Het is beter om op uw gevoel te varen.Drinken
Bij ernstig hartfalen is het advies om minimaal 1,5 liter en maximaal 2 liter te drinken. Dit kan leiden tot minder klachten van hartfalen. Door minder te drinken ontlast u uw hart.
Hoe herkent u dat u vocht vasthoudt:
- uw gewicht stijgt in 2 tot 3 dagen met 2 kilo
- u kunt putjes drukken in de enkels
- uw buik voelt strak en opgezet aan
- u bent kortademig
- u gaat ’s nachts meer plassen dan overdag
Gewicht
Als u vocht vasthoudt, is dat meteen te zien aan uw gewicht. Daarom is het belangrijk dat u zich regelmatig (elke dag of om de paar dagen) weegt op ongeveer hetzelfde tijdstip. Als u binnen een paar dagen meer dan 2 kilo aankomt, waarschuw dan de arts of de hartfalenverpleegkundige (als u onder behandeling bent bij de Polikliniek hartfalen). Dan kunnen we tijdig ingrijpen.Overgewicht
Door overgewicht moet uw hart harder werken. Meer lichaamsweefsel moet dan zuurstof en voedingsstoffen hebben. Het hart moet harder werken om te zorgen dat dit extra lichaamsweefsel ook bij inspanning voldoende zuurstof en voedingsstoffen krijgen. Een gezond gewicht is daarom belangrijk.Zout (natrium)
Het advies bij hartfalen is om minder natrium (zout) te eten. Zo ontlast u uw verzwakte hart.
lees meerZout (natrium)
Het advies bij hartfalen is om minder zout te eten. Zo ontlast u uw verzwakte hart. Natrium is een mineraal dat in keukenzout en in voedingsmiddelen zit. Het lichaam heeft beperkt zout nodig. U hebt zelf invloed op het zoutgebruik.
Twee belangrijke regels
- Voeg geen zout toe bij de bereiding en het gebruik van de (warme) maaltijd.
- Voorkom of beperk het gebruik van producten die veel zout bevatten.
Tekenen van ontregeling
Als u last heeft van een of meerdere van onderstaande klachten, neem dan contact op met uw huisarts of met de polikliniek Hartfalen als u hier patiënt bent. lees meerTekenen van ontregeling
Als u last heeft van een of meerdere van onderstaande klachten, neem dan contact op met uw huisarts of met de polikliniek Hartfalen als u hier patiënt bent.- toename kortademigheid bij platliggen
- vaak hoesten zonder verkoudheid
- sneller moe
- onrustig slapen, kortademig aan het begin van de nacht
- gewichtsstijging met 1 tot 2 kg in 2 dagen (weeg uzelf iedere ochtend in nachtkleding na het toitletbezoek om dit in de gaten te houden)
- beide enkels of benen dik, warbij putjes ontstaan bij indrukken
- toenemend vol of ‘strak’ gevoel in uw buik
- minder eetlust en misselijkheid, langer dan 1 week
- ’s nachts vaker plassen dan normaal
- bij pijn op de borst. Als dit langer duurt dan 20 minuten nitrospray niet helpt, bel dan de huisarts.
- als uw hartstlag in rust te snel is
- regelmatig bloedverlies kan het hart ontregelen, bijvoorbeeld:. neusbloedingen, aambeien, zwarte ontlasting
- méér dan 2 dagen diarree, buikgriep of koorts kunnen leiden tot uitdroging
- infecties van bijvoorbeeld uw longen of blaas kunnen nadelig werken op uw hart. Raadpleeg uw huisarts
- gebruik tegen pijn paracetamol (Ibuprofen, naproxen en diclofenac niet gebruiken)
- Droge, hinderlijke prikkelhoest kan een bijwerking zijn van medicijnen, bespreek dit
- Overleg als u start met nieuwe medicijnen
Leefstijlgesprek
Ziekte kan het gevolg zijn van een ongezonde leefstijl. Ziekte kan dan ook een goede aanleiding zijn om gezonder te gaan leven. Maar hoe? Tijdens een leefstijlgesprek helpen we u hiermee.
lees meer