Wat zijn erfelijke netvliesaandoeningen?

Erfelijke netvliesaandoeningen is een verzamelnaam voor ziektebeelden waarbij de lichtgevoelige cellen (kegeltjes en/of staafjes) van het netvlies niet meer goed functioneren. Afhankelijk van de mate van de aandoening en het gebied in het netvlies waarin de kegels en/of staven zijn aangetast, is er sprake van bijvoorbeeld kegeldystrofie, kegel-staafdystrofie, retinitis pigmentosa of de ziekte van Stargardt.

Oorzaak en ontstaan

Erfelijke netvliesaandoeningen worden veroorzaakt door een verandering in een gen van het DNA. Hierdoor neemt de functie van de kegeltjes en/of staafjes af en sterven deze af.
Hoewel de genetische verandering aangeboren is, zijn de meeste erfelijke netvliesaandoeningen niet bij de geboorte aanwezig. Vaak ontstaat een erfelijke netvliesaandoening op kinderleeftijd, maar soms ook op latere leeftijd.

Verschijnselen

  • Bij retinitis pigmentosa raken eerst de staafjes en later ook de kegeltjes beschadigd. Patiënten ervaren nachtblindheid, gezichtsvelduitval (kokergezichtsveld) en later een verminderde gezichtsscherpte.
  • Bij kegel(-staaf)dystrofie treedt een verminderde gezichtsscherpte, kleurenziensstoornissen, lichtovergevoeligheid en centraal gezichtsvelduitval op.
  • Patiënten met de ziekte van Stargardt hebben een verminderde gezichtsscherpte, waarbij ook stukjes uit het centrale beeld kunnen wegvallen.
Patiëntenzorg Aandoeningen Erfelijke netvliesaandoeningen

Wat zijn erfelijke netvliesaandoeningen?

Erfelijke netvliesaandoeningen is een verzamelnaam voor ziektebeelden waarbij de lichtgevoelige cellen (kegeltjes en/of staafjes) van het netvlies niet meer goed functioneren lees meer

Onderzoeken en diagnose

Erfelijke netvliesaandoeningen kunnen vaak worden vastgesteld met een OCT, autofluorescentie, electrofysiologisch en gezichtsveldonderzoek. In de 60-70% van de gevallen kan de diagnose met genetisch onderzoek bevestigd worden. lees meer

Onderzoeken en diagnose

Erfelijke netvliesaandoeningen kunnen vaak worden vastgesteld met een OCT, autofluorescentie, electrofysiologisch en gezichtsveldonderzoek. Lees hierover mee op de pagina met de onderzoeken aan het oog.  In de 60-70% van de gevallen kan de diagnose met genetisch onderzoek bevestigd worden.

Het termijn waarop u de uitslag ontvangt, varieert tussen 2 en 6 maanden, afhankelijk van de methode.
Het uitzoeken van de oorzaak van erfelijke netvliesaandoening kan van belang zijn om inzicht te krijgen in het herhalingsrisico in het gezin en verdere familieleden.


Behandeling

Voor de overgrote meerderheid van de erfelijke netvliesaandoeningen is nog geen behandeling mogelijk. Op kleine schaal wordt in de wereld bij een selecte groep patiënten in het kader van wetenschappelijk onderzoek gentherapie toegepast lees meer

Behandeling

Voor de overgrote meerderheid van de erfelijke netvliesaandoeningen is nog geen behandeling mogelijk. Op kleine schaal wordt in de wereld bij een selecte groep patiënten in het kader van wetenschappelijk onderzoek gentherapie toegepast. Bij gentherapie wordt genetisch materiaal onder het netvlies ingespoten.
De ontwikkeling van gentherapie is tijdrovend, omdat er voor ieder gen een aparte behandeling moet worden gemaakt. Bij de meerderheid van de onderzoeken wordt momenteel uitgezocht of gentherapie op lange termijn veilig is.

Tevens wordt er in de wereld onderzoek gedaan naar stamceltherapie en chip implantatie bij eindstadium retinitis pigmentosa.

Patiënten kunnen eventueel ondersteund worden met visuele hulpmiddelen.

Waarom het Radboudumc

Onze afdeling is gespecialiseerd in aandoeningen van het netvlies, zoals erfelijke netvliesaandoeningen. Voor de vrij zeldzame erfelijke netvliesaandoeningen zijn wij een landelijk verwijscentrum. lees meer

Waarom het Radboudumc

Onze afdeling is gespecialiseerd in aandoeningen van het netvlies, zoals erfelijke netvliesaandoeningen. Voor de vrij zeldzame erfelijke netvliesaandoeningen zijn wij een landelijk verwijscentrum. Wij zijn in staat om genetisch (bloed)onderzoek te verrichten.


Op onze afdeling wordt veel wetenschappelijk onderzoek verricht naar deze aandoeningen.


Contact

Afdeling Oogheelkunde

Voor patiënten ma t/m vr 8.00 – 16.30 uur :
(024) 361 67 00

Voor specialisten en huisartsen
(024) 361 5104

Afdeling Oogheelkunde

De afdeling Oogheelkunde onderzoekt en behandelt patiënten met aandoeningen van het oog en de omliggende organen.

lees meer

Informatie over klinische studies Oogheelkunde

Wilt u deelnemen aan een van de lopende wetenschappelijke onderzoeken of wilt u graag meer informatie over de mogelijkheden voor onderzoek bij uw oogziekte? Neem dan contact met ons op. Bekijk hier voor welk onderzoek wij momenteel nog deelnemers zoeken. lees meer
  • Medewerkers
  • Intranet