EN
DE
Wat is endometriose?
Endometriose is een chronische aandoening waarbij weefsel dat lijkt op endometrium (baarmoederslijmvlies) buiten de baarmoederholte voorkomt.
lees meerWat is endometriose?
We spreken van endometriose als het slijmvlies dat de binnenkant van de baarmoeder bekleedt (endometrium), ook op plaatsen buiten de baarmoeder voorkomt. Het baarmoederslijmvlies kan zich bijvoorbeeld hechten aan het oppervlak van verschillende organen en weefsels en daar groeien. Denk hierbij aan je eierstokken, je eileiders, de ligamenten (ophangbanden) van de baarmoeder, je darmen en je blaas.
- In deze video vertelt Hoogleraar Voortplantingsgeneeskunde, Annemiek Nap, wat endometriose is en welke behandelmogelijkheden er zijn.
Menstruatie
Gedurende de maand bereidt het baarmoederslijmvlies zich onder invloed van hormonen voor op een eventuele innesteling van een bevruchte eicel. Het slijmvlies wordt dikker, is goed doorbloed en bevat allerlei voedingsstoffen die nodig zijn voor een succesvolle innesteling en groei van de eicel. Wanneer je ovulatie (eisprong) geweest is en er geen bevruchting heeft plaatsgevonden, dan stoot de baarmoeder het slijmvlies af en verlaat dit het lichaam via je vagina: de menstruatie.
Endometriosehaarden
Het baarmoederslijmvlies dat zich buiten je baarmoeder heeft gehecht, de endometriosehaarden, doet ook mee aan dit proces. Het wordt dikker en dikker en bij het uitblijven van een bevruchting gaat het bloeden. Echter, dit bloed heeft geen opening om het lichaam te verlaten en gaat daarom op het oppervlakte van omliggende weefsels en organen zitten. Dit kan ontstekingen en veel pijnklachten veroorzaken.
Eierstokken
Met name in de eierstokken kan het bloed van een endometrioseplekje ophopen. Er ontstaat dan een cyste, een holte gevuld met bloed. Officieel wordt zo’n cyste in de eierstok een endometrioom genoemd, maar het staat beter bekend als een chocolade-cyste, vanwege de bruine kleur van het oude bloed.
Vruchtbaarheid
Eén probleem van endometriose is het mogelijke effect ervan op je vruchtbaarheid. Endometriose kan op verschillende manieren bijdragen aan een verminderde vruchtbaarheid. Een endometriumhaard kan de afgifte van een eicel door de eierstok verhinderen door de eierstok te blokkeren. De eileider kan verkleeft raken door het endometrioseweefsel, waardoor ten eerste een gesprongen eicel moeilijk kan worden opvangen en waardoor ten tweede de passage door de eileider wordt geblokkeerd.
- In deze video vertelt Hoogleraar Voortplantingsgeneeskunde, Annemiek Nap, wat de mogelijkheden zijn om zwanger te worden.
Endometriose heeft overigens niets te maken met vleesbomen. Een vleesboom is een goedaardig spierweefselgezwel in de baarmoeder.
(gezondheidsplein.nl)
Oorzaak
Het is nog niet precies bekend hoe endometriose ontstaat. Er bestaan wel een aantal theorieën over de oorzaak, maar er is nog niets bewezen. De bekendste theorie is dat er een verplaatsing van cellen van het baarmoederslijmvlies plaats vindt door bijvoorbeeld een terugvloeiende menstruatie of door een operatie zoals een keizersnede. Wij denken dat ook het afweersysteem en erfelijke factoren een rol spelen.
Klachten
Wat merk je?
Veel mensen met endometriose hebben geen klachten. De klachten hangen sterk samen met de ernst van de endometriose en vooral de plaats van de endometriosehaarden.
Pijnlijke menstruatie (dysmenorroe)
Pijn bij de menstruatie is één van de belangrijkste symptomen van endometriose. Het gaat om een zeer hevige pijn tijdens de ongesteldheid die erger wordt naarmate u ouder wordt. Later begint de ernstige pijn al voordat de ongesteldheid begint en nog later kan de pijn chronisch worden en verergeren voor en tijdens de ongesteldheid.
Klachten bij plassen en ontlasting
Door het groeien van de endometriosehaarden kan er druk op de blaas en de darmen uitgeoefend worden. De blaas en darmen reageren ook op de krampen van de baarmoeder tijdens de menstruatie. Dit alles zorgt ervoor dat je vaak aandrang kunt voelen en dat het plassen en ontlasten pijnlijk kunnen zijn, met name rondom de ongesteldheid. Daarnaast kunt u bloed verliezen via de anus of urinebuis.
Pijn bij vrijen
Endometriose kan invloed hebben op de seksualiteit. Er kunnen pijnklachten voorkomen, deze kunnen optreden of verergeren rondom de ongesteldheid.
Verminderde vruchtbaarheid
Eén probleem van endometriose is het mogelijke effect ervan op uw vruchtbaarheid. Dit is soms de enige klacht.
Algemene klachten
Veel klachten kunnen ook andere oorzaken hebben. Voorbeelden hiervan zijn: buikpijn, rugpijn, vermoeidheid, niet lekker in je vel zitten. De symptomen kunnen overlappen met andere (darm-)ziekten.
Waarom naar het Radboudumc?
Wij hebben veel ervaring in het onderzoeken en behandelen van endometriose. Het Radboudumc is (kandidaat) expertisecentrum endometriose.
lees meerOnderzoek Hoe wordt de diagnose gesteld?
De arts kan tijdens vaginaal onderzoek of een echo onderzoek aanwijzingen vinden die duiden op endometriose.
lees meerOnderzoek Hoe wordt de diagnose gesteld?
Echo
De arts kan tijdens vaginaal onderzoek of een echo onderzoek aanwijzingen vinden die wijzen op endometriose.
MRI-scan
Met een MRI scan kunnen we bepaalde gynaecologische aandoeningen aantonen en/of beter in beeld brengen, zoals diepe endometriose. Samen met uw zorgverlener, kan het overwogen worden of een MRI-scan nodig is.
Kijkoperatie in de buik
Een diagnostische laparoscopie is een kijkoperatie waarbij de gynaecoloog uw buikholte en de organen die daarin liggen onderzoekt. Een therapeutische laparoscopie is een onderzoek en operatie in één.
Behandeling Endometriose verwijderen
Er zijn verschillende mogelijkheden om de endometriose te verwijderen.
lees meerLive vragenuur
Op 20 maart werden er live vragen beantwoord tijdens een uitzending over endometriose met hoogleraar Annemiek Nap.
lees meerLive vragenuur
Op woensdag 20 maart 2024 beantwoorde hoogleraar Annemiek Nap, afdelingshoofd Gynaecologie en Verloskunde, tijdens een live uitzending op het Facebook-kanaal van het Radboudumc vragen over endometriose.
-
- De uitzending kun je terugkijken op het Facebookaccount van het Radboudumc.
-
In de live uitzending kwamen er ook vragen over de invloed van voeding op endometriose. Hierin werd het onderzoek dat binnenkort van start gaat in het Radboudumc in samenwerking met 4 andere ziekenhuizen aangehaald, de PEARL-studie. In dit onderzoek gaan we kijken naar de invloed van een dieet en cognitieve gedragstherapie bij pijn door endometriose.
Complexe gynaecologie
We onderzoeken en behandelen patiënten met goedaardige (benigne) gynaecologische problemen, zoals bekkenbodemproblemen, endometriose, verzakking, bekkenbodempijn en kinderen met aangeboren gynaecologische afwijkingen.
lees meer