Wat is dementie?

Dementie is de verzamelnaam van een aantal ziekteverschijnselen veroorzaakt door niet-aangeboren afwijkingen aan de hersenen. Dementie kenmerkt zich door een geleidelijke of een stapsgewijze achteruitgang van het geestelijk functioneren. Het is een aandoening die bestaat uit meerdere stoornissen, waarbij geheugenverlies op de voorgrond kan staan. Tegelijkertijd zijn er vaak beperkingen in het uitvoeren van allerlei dagelijkse vaardigheden zoals wassen, aankleden of het huishouden. Ook de spraak of het besef van tijd kunnen veranderen. Er kunnen veranderingen optreden in karakter en gedrag. Ook traagheid in denken en handelen kunnen aanwezig zijn. Als deze problemen samen of in combinatie voorkomen en zo ernstig zijn dat ze het functioneren van een persoon in het dagelijks leven belemmeren, is er sprake van dementie.

Dementie verschilt van normale vergeetachtigheid of verstrooidheid. De geheugenproblemen bestaan vooral uit het vergeten van dingen die kort geleden zijn gebeurd of gezegd. Niet alleen de details worden vergeten, maar ook de grote lijnen of zelfs de hele gebeurtenis.

Oorzaken

Dementie heeft verschillende oorzaken. De meest voorkomende zijn:
  • De ziekte van Alzheimer, waarbij bepaalde delen van de hersenen niet meer werken. Dit begint meestal na het zeventigste levensjaar.
  • Vasculaire dementie, waarbij door stoornissen in de doorbloeding hersencellen verloren gaan.
  • Mengvorm van de ziekte van Alzheimer en vasculaire dementie.
  • Lewy body dementie, waarbij de aandoening begint met loopstoornissen, valneiging en visuele hallucinaties.
  • Frontotemporale dementie. Hierbij staan met name gedragsstoornissen op de voorgrond.
Andere, zeldzamere vormen van dementie zijn de dementie bij de ziekte van Parkinson, door hersenletsel bij ongelukken, door AIDS, door vergiftigingen, door medicijnen of alcoholmisbruik en de ziekte van Creutzfeldt-Jakob.

Gevolgen van dementie

Dementie heeft zowel voor u gevolgen als voor uw directe omgeving, zoals partners of kinderen. Het is moeilijk om het ziektebeeld te begrijpen en te accepteren. Het inschakelen van hulp of zorg kan voor u en uw familie nodig zijn.

Wat is dementie?

Dementie is de verzamelnaam van een aantal ziekteverschijnselen veroorzaakt door niet-aangeboren afwijkingen aan de hersenen. Dementie kenmerkt zich door een geleidelijke of een stapsgewijze achteruitgang van het geestelijk functioneren. lees meer

Onderzoeken Wat kunt u verwachten?

  • Een CT-scan maakt metingen (scans) met behulp van röntgenstralen. Een belangrijke mogelijkheid bij CT (computer tomografie) is een driedimensionale reconstructie van het onderzochte gebied.

    lees meer


Behandelingen Wat kunnen we doen?

  • Farmacotherapie is een behandeling van psychische klachten met behulp van medicijnen.

    lees meer


Vijf vragen aan Jurgen Claassen

Jurgen Claassen schreef een praktisch toegankelijk boek over dementie en vragen over de aandoening. Het boek bevat gefundeerde adviezen over geheugentraining, leefstijl en medicatie. We stelden hem vijf vragen over het boek. lees meer

Vijf vragen aan Jurgen Claassen

1 Waarom moest dit boek er komen?

‘Allereerst om het idee te doorbreken dat er geen behandeling bestaat voor dementie. De ziekte voorkomen is lastig, maar er is veel mogelijk en je kunt veel doen om te voorkomen dat de ziekte erger wordt. Met het boek willen we patiënten, hun partners en kinderen helpen met wat ze zelf kunnen doen. Er is heel veel informatie over onder meer de rol van lichaamsbeweging, voeding, geheugentraining, voedingssupplementen en nieuwe geneesmiddelen. De belangrijkste informatie hebben we nu gebundeld en toegankelijk gemaakt in één boek.’

2 Wat kan de lezer verwachten?

'We vertellen wat waar en niet waar is en hoe je die informatie kunt toepassen in je eigen leven. Vaak krijgen mensen heel algemene adviezen zoals “ga sporten”. Wij gaan verder en laten we zien op welke verschillende manieren je lichaamsbeweging kunt inpassen in je leven, hoe je daarbij hulp kunt vinden en welke rol je omgeving hierin kan spelen. Goede informatie kan de kwaliteit van  het leven van mensen met dementie enorm vergroten. En daar is soms te weinig of geen tijd voor. Door het schrijven van dit boek maken we die kennis voor iedereen en op ieder moment beschikbaar.’

3 Kun je dementie voorkomen?

‘Wat je zelf in elk geval kunt doen, is de kans op dementie kleiner maken. In dit boek gaat het over voorkomen van het erger worden van de ziekte. En over hoe je kunt proberen het functioneren van iemand met dementie te verbeteren. Als je naar grote groepen kijkt, kun je identificeren welke factoren de kans op dementie hoger maken. Door die factoren op grote schaal aan te pakken, kun je op groepsniveau mogelijk dementie voorkomen. Denk aan hoge bloeddruk, roken, lichaamsbeweging.’

4 Wat is de grootste fabel over dementie?

‘Dat er niets aan te doen is aan dementie en dat het een te ingewikkelde aandoening is om ooit een behandeling voor te vinden. In de afgelopen vijftien jaar is de zorg rondom mensen met dementie sterk verbeterd. Het dementieonderzoek is nog maar piepjong, pas sinds eind jaren tachtig. We lopen daardoor nog vaak achter op bijvoorbeeld de behandelmogelijkheden binnen de oncologie en maken dezelfde fouten die ze daar vijftig jaar geleden maakten. Tegelijkertijd is er al veel mogelijk en bekend.’

5 Wat adviseer je mensen met dementie en hun partners en kinderen?

‘Denk positief en bekijk en onderzoek wat er wél kan. Veel mensen die hulp zoeken en zich goed laten informeren, kunnen veel meer dan ze in eerste instantie dachten. Een goede diagnose maar ook de juiste hulp, uitleg en ondersteuning zijn belangrijk. Wij zien dagelijks dat patiënten en hun partners en kinderen hier veel baat hebben bij hebben. Verder kun je partner kleine dingen verbeteren: rond de voeding, lichaamsbeweging, slaap of sociale contacten. Ook door kleine dingen in hoe je omgaat met iemand met dementie te veranderen, kun je grote winst boeken.’


Contact

Afdeling Geriatrie

Polikliniek
(024) 366 50 50

Verpleegafdeling
(024) 366 82 82
contactformulier

Afdeling Geriatrie

De afdeling Geriatrie van het Radboudumc biedt zorg aan oudere patiënten die vaak een combinatie van lichamelijke, psychische en sociale problemen kennen. Uitgangspunt voor ons handelen is dat we ons inleven in u, de ouder wordende mens.

lees meer
  • Medewerkers
  • Intranet