Delirium (acuut optredende verwardheid)

Ondersteunende zorg

De arts probeert zo snel mogelijk de oorzaak van het delirium vast te stellen en te behandelen. Verpleegkundigen geven de patiënt meer structuur om hem of haar gerust te stellen. Een aantal keren per dag controleert een verpleegkundige of er sprake is van een delirium. We proberen altijd te voorkomen dat de patiënt met een delirium zichzelf beschadigt. Dit kan betekenen dat we de patiënt tegen zichzelf moeten beschermen. Dit doen we door hem of haar te fixeren. Hiervoor kunnen we polsbanden, enkelbanden, buikbanden en wanten gebruiken. Deze hulpmiddelen zorgen ervoor dat de patiënt zich minder kan bewegen. Hierdoor verkleinen we het risico dat de patiënt infuusslangen en/of monitorlijnen verwijdert of uit bed valt. Fixeren doen we alleen als het echt niet anders kan. Ook bespreken we deze maatregel altijd met de naasten van de patiënt. Soms zijn we in noodsituaties genoodzaakt fixatie direct toe te passen. Hierdoor kunnen we dit pas op een later tijdstip met de naasten bespreken. Iedere dag beoordelen we opnieuw of fixatie noodzakelijk is.

Tips voor naasten

• Meld het als eerder sprake is geweest van een delirium.
• Wees eerlijk over het gebruik van alcohol, nicotine en slaapmedicatie.
• Zorg dat bril, contactlenzen en gehoorapparaat beschikbaar zijn en ook worden gebruikt als dat nodig is.
• Meld veranderingen in de gedachtegang of het gedrag van uw naaste bij de verpleegkundigen.
• Breng enkele vertrouwde zaken van thuis mee, zoals een foto waarop familieleden of huisdieren staan, een eigen kussen, wekker, horloge of favoriet tijdschrift. Dit versterkt het realiteitsbesef.
• Spreek duidelijk af wie het aanspreekpunt is voor de patiënt. Diegene bellen we bij onrust.

Begeleiding en steun voor de patiënt

• Bezoek is erg belangrijk. Door de aanwezigheid van bekenden kan uw naaste zich veiliger en rustiger voelen. Te veel bezoek kan verwarrend en beangstigend zijn. Spreek met elkaar en met de afdeling af wie wanneer op bezoek komt en hoe lang. Kom met maximaal 2 personen tegelijk.
• Leg uw naaste steeds opnieuw uit waar hij of zij is, waarom hij of zij daar is en welke dag het is.
• Probeer uw naaste gerust te stellen door rustig aanwezig te zijn. Zorg dat de patiënt u goed kan zien zodat hij of zij weet dat u er bent.
• Spreek rustig en in korte, duidelijke zinnen. Stel eenvoudige vragen. Vraag of uw naaste begrijpt wat u zegt. Blijf het niet herhalen als u merkt dat uw naaste er onrustig van wordt.
• Overleg met de verpleging of uw naaste uit bed kan om in een stoel te zitten.
• Als uw naaste dingen ziet of hoort die er niet zijn, is het beter als u daar niet in meegaat. Spreek hem of haar ook niet tegen. Probeer wel duidelijk te maken dat u het anders ziet, maar maak er geen strijd van. Praat over het gevoel dat uw naaste erbij heeft of leid uw naaste af door over bestaande personen en echte gebeurtenissen te praten.
• Vertel het uw naaste als u weggaat. Vertel wanneer u terugkomt of wie er na u komt en schrijf dit op.
• Het kan zijn dat uw naaste zich later niet veel meer van de opname kan herinneren. Het bijhouden van een dagboek kan hierbij helpen.
• Twijfel niet om eventuele vragen te stellen aan de verpleegkundigen.

Delirium en dementie

De verschijnselen van een delirium en dementie lijken soms op elkaar. Toch zijn dit twee verschillende dingen. Een delirium en dementie kunnen soms wel tegelijkertijd voorkomen bij een patiënt. Mensen met dementie zijn namelijk gevoeliger voor het krijgen van een delirium. Een belangrijk verschil is dat een delirium vaak snel, binnen enkele uren of dagen, ontstaat. Dementie ontstaat langzaam, over maanden of jaren. Mensen met een delirium zijn vaak afwisselend helder van geest en suf. Mensen met dementie hebben vaak geen last van sufheid. Ook kunnen de verschijnselen van een delirium gedurende dag erg wisselen, terwijl dit bij dementie vaak veel geleidelijker gaat.