Coeliakie bij kinderen

De klachten Wat merkt uw kind?

Coeliakie kan zich op elke leeftijd openbaren, maar ontstaat vaak al op jonge leeftijd als uw kind voeding met gluten krijgt. Kinderen met de klassieke vorm van coeliakie hebben vóór de leeftijd van 2 jaar last van diarree, slechte groei, platte billen en een bolle buik. Op oudere leeftijd zijn de klachten vaak anders.

De meest voorkomende verschijnselen van coeliakie zijn:

• chronische diarree
• buikpijn, braken
• ondergewicht, dunne armen en benen
• groeistoornissen bij jonge kinderen
• opgezette buik
• verstopping (obstipatie)

Maar ook andere symptomen kunnen een uiting zijn van coeliakie:

• bloedarmoede
• weinig eetlust
• botontkalking
• chronische vermoeidheid
• tekort aan vitaminen
• leverfunctiestoornissen
• vertraagde puberteit
• aften (kleine zweertjes op het mondslijmvlies)
• aftwijkingen aan de tanden
• humeurigheid

Lang niet iedereen heeft even veel klachten. Er zijn kinderen met coeliakie, die lange tijd nauwelijks of geen klachten hebben. Dat is een van de redenen waardoor coeliakie vaak niet of pas heel laat herkend wordt door artsen.

Onderzoeken

Diagnose

De eerste stap om de diagnose te stellen is bloedonderzoek. In het bloed kunnen coeliakie-specifieke antistoffen worden aangetoond die de diagnose waarschijnlijk maken.

Afhankelijk van de bloedtest kan het nodig zijn stukjes weefsel van de dunne darm weg te nemen (biopten) om de diagnose definitief vast te stellen. Dit doen we met een dunne, flexibele buis, een zogenaamde endoscoop. Deze brengen we via de mond, slokdarm en maag de dunne darm in. De stukjes weefsel worden microscopisch onderzocht: als de darmvlokken ontbreken of ernstig beschadigd zijn, is het vermoeden op coeliakie bevestigd. In het Radboudumc worden alle dunne darm biopten bij kinderen onder narcose verricht: uw kind slaapt en merkt niets van de ingreep.

Als de coeliakie-specifieke antistoffen heel hoog zijn in het bloed (uw arts weet hoe hoog), zijn biopten van de dunne darm niet nodig. In dit geval kan de ziekte door middel van een tweede bloedonderzoek bevestigd worden.  

Uw behandelend arts zal met u bespreken welke onderzoeken nodig zijn. Hierbij is het belangrijk dat pas na de definitieve diagnose gestart wordt met het glutenvrije dieet. Doet u dit eerder, dan beïnvloedt het de uitslagen van de onderzoeken, waardoor de diagnose lastig wordt.

Begeleiding van uw kind

Als uw kind coeliakie heeft, is het belangrijk uw kind zo goed mogelijk te begeleiden bij het dieet en bij het leren leven met coeliakie. Bij de diagnose verwijzen we uw kind naar een kinderdiëtiste, met ervaring in de begeleiding van coeliakie. Daarnaast kan de patiëntenvereniging u bij veel praktische zaken helpen (Nederlandse Coeliakie Vereniging, www.glutenvrij.nl).

Kinderen met coeliakie leren al jong dat het eten van bepaalde voedingsmiddelen nare gevolgen kan hebben. Breng leidsters en leerkrachten van de crèche, peuterspeelzaal of school op de hoogte als uw kind coeliakie heeft. Het is verstandig om deze personen een lijst te geven met producten die uw kind wel en niet mag hebben. Het is ook handig ervoor te zorgen dat uw kind op school een eigen trommeltje voor traktaties heeft. Zo heeft uw kind altijd een goed alternatief als hij of zij iets niet mag hebben. Vooral in de puberteit kan het volgen van het dieet lastig zijn. Tieners die al van jongs af aan coeliakie hebben, blijken het dieet niet altijd meer goed te volgen. Gesprekken tussen uw kind en de arts de (NCV-) diëtist of een kinderpsycholoog kunnen daarbij helpen.