Wat is baarmoederhals­kanker?

Baarmoederhalskanker komt voor bij vrouwen van alle leeftijden, maar het meest bij vrouwen van 35 tot 50 jaar. Elk jaar krijgen in Nederland ongeveer 900 vrouwen baar­moeder­halskanker. Bij het ontstaan van baar­moederhalskanker speelt het humaan papillomavirus (HPV) een belangrijke rol.

HPV infectie komt bij veel vrouwen voor: meer dan 80% van alle vrouwen krijgt in haar leven ooit een HPV-infectie. Meestal geeft deze infectie geen klachten en wordt vaak door het lichaam zelf weer opgeruimd. Bij een klein deel van de vrouwen zorgt het HPV voor veranderingen aan de cellen op de grens van de baarmoederhals en –mond. Hierdoor kan na enkele maanden een voorstadium van baarmoederhalskanker ontstaan.

Wat zijn klachten bij baarmoederhalskanker?

Afwijkingen aan de cellen van de baarmoederhals, in het allereerste begin, geven geen klachten. Het eerste verschijnsel dat u zelf kunt opmerken is een bloederige of bruinige afscheiding, buiten de gewone menstruatiecyclus, of bloedverlies tijdens of vlak na geslachtsgemeenschap (dit heet ook wel contactbloeding). Pijn ontstaat meestal pas als de kanker doorgroeit in andere organen of als er uitzaaiingen zijn.

Hoe ontstaat baarmoederhalskanker?

HPV virus is de oorzaak van baarmoederhalskanker. Het virus nestelt zich in de cellen van de baarmoederhals en veroorzaakt veranderingen in het DNA.  Deze infectie van het virus wordt in de meeste gevallen opgeruimd door het lichaam. Wanneer dit niet gebeurd ontstaat een chronische infectie. Hierdoor ontstaan veranderingen in cellen die kunnen veranderen in een voorloperstadium van baarmoederhalskanker. Dit is makkelijk te behandelen. Als het voorloperstadium niet behandeld wordt kan uiteindelijk baarmoederhalskanker ontstaan. Dit proces van afwijkende cellen naar een voorstadium naar kanker verloopt heel langzaam en kan wel tien tot vijftien jaar duren. 

Wat zijn risicofactoren van baarmoederhalskanker? 

  • Seksueel contact met veel wisselende partners geeft een groter risico op besmetting met het HPV. Het virus wordt vooral via geslachtsgemeenschap overgedragen, maar ook via huid-op-huidcontact. Condooms bieden daarom geen volledige bescherming tegen besmetting met het HPV. 
  • Baarmoederhalskanker blijkt vaker voor te komen bij vrouwen die roken dan bij vrouwen die niet roken. Roken beïnvloedt mogelijk het afweersysteem van het lichaam waardoor het humaan papillomavirus ter plaatse niet opgeruimd wordt en eventueel baarmoederhalskanker kan veroorzaken.
  • Afweeronderdrukkende medicijnen (immunosuppressiva) verminderen de weer­stand. Een afweer­systeem dat minder goed werkt, kan het HPV niet bestrijden. Dit vergroot het risico op baarmoederhalskanker.

Er is geen verband tussen het gebruik van de pil en het risico op baar­moeder­hals­kanker. De kanker is ook niet besmettelijk of erfelijk. Vaak is het ontstaan van baar­moeder­hals­kanker het gevolg van een combinatie van een aantal factoren.

Voorkomen van baarmoederhalskanker

Met het bevolkingsonderzoek baarmoederhalskanker kijken we of vrouwen van 30 tot en met 60 jaar risico hebben op baarmoederhalskanker. Door er vroeg bij te zijn kan baarmoederhalskanker worden voorkomen. Vrouwen tussen 30 en 60 jaar worden vijf keer uitgenodigd voor het bevolkingsonderzoek baarmoederhalskanker. Het duurt meestal 10 tot 15 jaar voordat baarmoederhalskanker ontstaat. Daardoor is vaker testen niet nodig. Het bevolkingsonderzoek test of er een HPV infectie aanwezig is; als dat het geval is, maakt de huisarts een uitstrijkje van cellen van de baarmoederhals. Hiermee kan het voorstadium van baarmoederhalskanker vroeg worden ontdekt.

Als u het vervelend vindt om bij de huisartspraktijk een uitstrijkje te laten maken en dit voor u een reden om niet mee te doen met het bevolkingsonderzoek, vraag dan de zelfafnameset aan. Met de zelfafnameset kunt u zelf vaginaal materiaal afnemen. Het laboratorium test dit op HPV (humaan papillomavirus).

HPV vaccinatie

Sinds 2022 krijgen meisjes én jongens gratis een vaccinatie aangeboden tegen HPV in het jaar dat zij 10 jaar worden. Met de vaccinatie zijn ze voor 75% beschermd tegen baarmoederhalskanker. Dus als u als tiener de HPV-vaccinatie heeft gehad, dan is het nog steeds belangrijk om aan het bevolkingsonderzoek baarmoederhalskanker mee te doen. De HPV-vaccinatie beschermt tegen de 2 typen HPV die het vaakst baarmoederhalskanker veroorzaken. Met de HPV-vaccinatie bent u dus beter bescherm tegen baar­moeder­hals­kanker. Maar het is geen 100% bescherming. 

ga naar hoofdinhoud
Patiëntenzorg Aandoeningen Baarmoederhalskanker (cervixcarcinoom)

Wat is baarmoederhals­kanker?

Baarmoederhalskanker is kanker die ontstaat in de cellen van het slijmvlies van de baarmoederhals. Ieder jaar krijgen ongeveer 900 vrouwen in Nederland baarmoederhalskanker.

lees meer

Onderzoeken en behandelingen het zorgpad

Bekijk voor meer informatie over onderzoeken en behandelingen het zorgpad.

lees meer

Baarmoederhals­kanker Resultaten

lees meer

Meer informatie

Ondersteunende zorg Leven met kanker

We bieden leeftijdsspecifieke ondersteuning en werken met een vragenlijst om u op het juiste moment ondersteuning te bieden van de juiste zorgverlener.

lees meer

Praten over uw behandelwen­sen Informatie voor patiënten en hun naasten

In het Radboudumc bieden we medisch zinvolle zorg. Dat doen we in samenspraak met u. Als patiënt kunt u meedenken over uw behandeling en daarbij aangeven wat uw wensen daarin zijn. lees meer

Snel naar

Links

Radboud Oncologie Fonds

Het Radboud Oncologie Fonds is opgericht om Oost-Nederland meer te betrekken in de strijd tegen kanker.

lees meer

Uw privacy

Op het moment dat u in het ziekenhuis de diagnose kanker krijgt, leggen artsen en verpleegkundigen in het ziekenhuis uw gegevens vast in een medisch dossier. Dit moet volgens de wet.

lees meer

Uw privacy

Op het moment dat u in het ziekenhuis de diagnose kanker krijgt, leggen artsen en verpleegkundigen in het ziekenhuis uw gegevens vast in een medisch dossier. Dit moet volgens de wet. Sommige van uw gegevens in het medisch dossier worden opgenomen in een onafhankelijke databank: de Nederlandse Kankerregistratie (NKR).

Dit verzamelen van gegevens in de NKR gebeurt omdat artsen en onderzoekers betrouwbare en relevante gegevens nodig hebben van patiënten met kanker. Hiermee kunnen zij onderzoek doen om meer over kanker te weten te komen. Door dit onderzoek ontstaan betere inzichten, effectievere behandelingen en uiteindelijk een beter resultaat in de zorg voor patiënten met kanker.

Meer informatie over de Nederlandse Kankerregistratie en wat deze voor u betekent: Registratie van kanker.

Onze mensen

Team Gynaecologische Oncologie

Bekijk het hele team
  • Medewerkers
  • Intranet