Wat is het een auto-inflammatoir syndroom?
Bij mensen met een auto-inflammatoir syndroom gaat er iets mis met het aangeboren afweersysteem. De cellen van het aangeboren afweersysteem komen hierdoor uit zichzelf, of door een lichte prikkel, in actie zonder dat het nodig is.
lees meerWat is het een auto-inflammatoir syndroom?
-
Bij mensen met een auto-inflammatoir syndroom gaat er iets mis met het aangeboren afweersysteem. De cellen van het aangeboren afweersysteem komen hierdoor uit zichzelf, of door een lichte prikkel, in actie zonder dat het nodig is. Hierdoor krijg uw kind klachten die erg lijken op een infectie. Uw kind kan koorts krijgen en ontstekingen op verschillende plekken, zoals de gewrichten, buik, longen of huid.
Auto-inflammatoire syndromen ontstaan door een foutje in het DNA. Van een aantal auto-inflammatoire syndromen weten we precies waar het foutje zit in het DNA, maar van een groot deel weten we nog niet wat precies de oorzaak is.
-
Om te begrijpen wat er gebeurt bij auto-inflammatoire ziektes is het belangrijk om eerst iets te weten over het afweersysteem van de mens.
Het afweersysteem van de mens bestaat uit 3 delen.
De eerste beschermlaag wordt gevormd door de huid en de slijmvliezen, maar ook door bepaalde stoffen in bijvoorbeeld speeksel en maagzuur die indringers kunnen doden. Als het een bacterie of virus toch lukt om het lichaam binnen te dringen, dan komt het aangeboren afweersysteem in actie.
Het aangeboren afweersysteem bestaat grotendeels al als we worden geboren en werkt heel snel. Het aangeboren afweersysteem bestaat uit verschillende cellen, zoals granulocyten, monocyten-macrofagen en dendritische cellen. Meestal lukt het deze cellen om de indringers te doden en op te ruimen. Als dit niet lukt en de infectie blijft langer bestaan dan komt het verworven afweersysteem in actie.
Het verworven afweersysteem bestaat uit cellen zoals B-lymfocyten en T-lymfocyten. Dit systeem komt dus pas later in actie. Het ontwikkelt zich in de loop van het leven. Dit systeem kan sneller in actie komen als het al een keer eerder de infectie heeft opgeruimd, het heeft dan een geheugen voor de infectie ontwikkeld. Zo worden we immuun voor infecties. Dit betekent dat u niet ziek meer kunt worden van de infectie. Hiervan wordt ook gebruik gemaakt bij vaccinaties.
Bij auto-inflammatoire ziektebeelden gaat er iets mis met het aangeboren afweersysteem. De cellen van het aangeboren afweersysteem komen bij deze ziektebeelden uit zichzelf of door een lichte prikkel in actie zonder dat er een echte indringer is.
-
Uw kind heeft terugkerende episoden van koorts en uitgebreide ontstekingen. Vaak zijn er ook periodes zonder klachten. De koortsaanvallen gaan samen met algeheel ziek zijn en wisselende combinaties van plaatselijke ontstekingsverschijnselen, onder andere van huid, slijmvliezen, buikvlies, longvlies, bot en gewrichten. Er is vaak een opvallende start en verloop en de symptomen verschillen per ziektebeeld.
Er zijn ziektebeelden waarbij patiënten vooral galbulten en koorts hebben, terwijl bij andere ziektebeelden patiënten blaren in hun mond (aften), keelpijn en vergrote lymfeklieren bij koorts krijgen.
Er zijn ook auto-inflammatoire ziektebeelden waarbij de ontsteking meer chronisch aanwezig is, zoals bij een ontsteking van de botten (niet veroorzaakt door een bacterie) of sommige darmontstekingen of huidbeelden.
Soms komt de verstoring van het immuunsysteem door een genetische afwijking (afwijking in het DNA). Veel auto inflammatoire syndromen komen dan ook in families voor. Het is alleen niet altijd zeker wat de invloed van de genetische afwijking is op de klachten.
Meestal blijven er levenslang periodes met uitgebreide ontstekingen, maar het verschilt per aandoening en per persoon hoe vaak en hoe erg de periodes zijn. Er kunnen complicaties, bijwerkingen van medicatie en blijvende (orgaan)schade optreden.
Hoe erg de aandoening is en hoe vaak het per persoon voorkomt kan verschillen per levensfase. Een van de lange termijn gevolgen is systemische amyloïdose. Dit komt door het eiwit amyloïd. Dit eiwit wordt bij ontstekingen veel aangemaakt. Als er lange tijd veel van deze eiwitten in het bloed zitten, dan kunnen ze terechtkomen in organen, bijvoorbeeld de nieren. Dit kan schade geven aan de organen. Snelle behandeling, bijvoorbeeld met biologicals, kan de vooruitzichten verbeteren en de kans op het ontstaan van amyloïdose verminderen.
Waarom naar het Amalia?
Wij zijn onderdeel van het Europese netwerk voor patiënten met een zeldzame aandoening van het afweersysteem (ERN-RITA). Er is een nauwe samenwerking met de afdeling Genetica waardoor we naast de bekende genetische afwijkingen ook onderzoek doen naar nog onbekende genetische oorzaken.
Onderzoek en behandeling
Onderzoek
Bij bloedonderzoek zien we verhoogde ontstekingswaarden (met name CRP) en zijn de witte bloedcellen meestal verhoogd (met name de granulocyten). Dit zien we ook bij infecties, maar bij patiënten met een auto inflammatoire ziekte is er geen infectie te vinden. Dit zien we vooral tijdens een koortsaanval.
Als we vermoeden dat er een auto-inflammatoir syndroom is, wordt er vaak ook genetisch onderzoek gedaan.
Soms is er veel onderzoek nodig om andere oorzaken van ontsteking/koorts uit te sluiten, voordat de diagnose auto inflammatoire ziekte gesteld kan worden.
Behandeling
Er zijn verschillende medicijnen voor kinderen met een auto-inflammatoir syndroom. Welke medicijnen uw kind krijgt verschilt per diagnose en de klachten. Vaak is het een combinatie van meerdere medicijnen.
lees meerBehandeling
Er zijn verschillende medicijnen voor kinderen met een auto-inflammatoir syndroom. Welke medicijnen uw kind krijgt verschilt per diagnose en de klachten. Vaak is het een combinatie van meerdere medicijnen.
Hieronder worden de verschillende opties kort besproken:
Niet-steroïde anti-inflammatoire geneesmiddelen (NSAID’s)
Niet-steroïde anti-inflammatoire geneesmiddelen (NSAID’s) zijn ontstekings- en koorts-remmende geneesmiddelen. De meest gebruikte medicijnen zijn diclofenac, naproxen en ibuprofen. Het kan zijn dat een van de NSAID’s niet werkt, terwijl een andere wel werkt. Dit effect kan niet goed voorspeld worden. Na een paar weken kunnen we zien of het middel goed genoeg werkt.
Corticosteroïden
Corticosteroïden (zoals prednison) zijn de meest effectieve, beschikbare ontstekingsremmende geneesmiddelen, maar deze medicijnen mogen niet te veel gebruikt worden. Ze kunnen namelijk veel bijwerkingen geven, waaronder botontkalking, overgewicht, hoge bloeddruk, een vorm van suikerziekte en het gaat de lengtegroei tegen.
Colchicine
Colchicine is een stofje uit de plant herfsttijloos. Het middel wordt met succes toegepast bij familiaire mediterrane koorts (FMF). Het is ook met succes onderzocht bij behandeling van acute pericarditis (ontsteking van het hartzakje).
Biologicals
Er zijn de laatste jaren veel medicijnen gemaakt die anders werken dan de al bestaande medicijnen. Deze heten “biologicals”. Artsen gebruiken deze term voor geneesmiddelen die gemaakt worden met behulp van levende cellen, en die zich, anders dan de standaard reumamiddelen, vooral richten op specifieke cytokines of receptoren.
Meer informatie
Radboudumc Expertisecentrum voor Immuundeficiëntie en Auto-inflammatie
Het Radboudumc Expertisecentrum voor Immuundeficiëntie en Auto-inflammatie (REIA) biedt zorg aan mensen met bepaalde zeldzame aandoeningen van het immuunsysteem.
lees meerAfspraak in het Amalia kinderziekenhuis praktische informatie
Heeft uw kind een afspraak of blijft uw kind één of meer nachten slapen in het Amalia kinderziekenhuis? Lees hier hoe u zich kunt voorbereiden, wat belangrijk is om mee te nemen en waar u moet zijn.
lees meer