Alvleesklier­kanker

Wat is alvleesklier­kanker?

Alvleesklierkanker is een kwaadaardige tumor in de alvleesklier. Het is een ernstige ziekte. In Nederland krijgen ongeveer 2.500 mensen per jaar alvleesklierkanker.

• Alvleesklierkanker

  Alvleesklierkanker is een kwaadaardige tumor in de alvleesklier. Deze tumor kan doorgroeien in omliggende organen en kan uitzaaien naar de lymfeklieren, longen, lever en het buikvlies. De tumor zit meestal in de kop, maar soms (ook) in het midden of de staart.

  Alvleesklierkanker wordt vaak pas laat ontdekt. Vaak is de tumor dan al uitgezaaid of doorgegroeid in omliggende organen. Genezing is dan meestal niet meer mogelijk. Alleen als de kanker helemaal weggehaald kan worden met een operatie kun je genezen van alvleesklierkanker. Patiënten kunnen wel een behandeling krijgen om de ziekte te remmen en klachten te verminderen.  Dit heet dan een palliatieve behandeling.

  Per jaar worden 650 - 700 patiënten met alvleesklierkanker in Nederland geopereerd. Binnen Nederland is afgesproken om de operatie alleen in 15 gespecialiseerde ziekenhuizen uit te voeren. Het Radboudumc is een van deze ziekenhuizen. Per jaar worden hier 80 patiënten met alvleesklierkanker geopereerd. 

   

• Over de alvleesklier

  Ligging

  De alvleesklier, ook wel het pancreas genoemd, ligt boven in de buikholte. De alvleesklier ligt achter de lever en de maag en vóór de wervelkolom, de holle lichaamsader en de grote buikslagader (aorta). De alvleesklier bestaat uit:

  • een hoofd/kop (caput),
  • een lichaam (corpus)
  • een staart (cauda).

  De kop van de alvleesklier ligt tegen de twaalfvingerige darm aan en de staart ligt tegen de milt. Het onderste deel van de galweg loopt dwars door de kop van de alvleesklier. Tumoren in dit deel van de galweg kunnen ingroeien in de alvleesklier. Ze geven dan dezelfde verschijnselen als alvleesklierkanker.  

  

  Grootte
  Normaal gesproken is de alvleesklier bij een volwassen persoon 12 tot 15 cm lang en weegt tussen de 70 en 100 gram.

  Werking
  De alvleesklier maakt hormonen en enzymen aan die belangrijk zijn voor de vertering van voedsel en het regelen van de suikerspiegel in het bloed.

• Klachten

  Meestal zit de tumor al langer in de alvleesklier voordat u klachten krijgt. U kunt last hebben van:

  • zeurende pijn boven of midden in de buik
  • beroerd voelen
  • verminderde eetlust
  • diarree (specifiek vette, plakkerige ontlasting) en gewichtsverlies

  Soms sluit een tumor in of rond de kop van de alvleesklier de galwegen af. Hierdoor kunt u last hebben van:

  • geelzucht
  • dunne lichtgekleurde ontlasting
  • donkere urine
  • gewichtsverlies
  • jeuk over het gehele lichaam

• Oorzaak

  Het is niet duidelijk hoe alvleesklierkanker ontstaat. Wel lijkt het risico om alvleesklierkanker te krijgen groter bij mensen die:

  • roken,
  • erg veel alcohol drinken,
  • overgewicht hebben,
  • een langdurige ontsteking hebben van de alvleesklier (chronische pancreatitis).

  Mogelijk komt het ook iets vaker voor bij mannen dan bij vrouwen. Bij sommige mensen speelt erfelijkheid een rol. Hierover weten we nog maar weinig. Daar wordt onderzoek naar gedaan.

• Aantal patiënten

  In Nederland krijgen ieder jaar ruim 2.500 mensen alvleesklierkanker. 

  • De meeste patiënten (80 %) zijn tussen 60 en 80 jaar
  • De gemiddelde leeftijd bij diagnose is 65 jaar
  • Mensen die jonger zijn dan 45 jaar kunnen wel alvleesklierkanker krijgen, maar dit is zeldzaam.

• Overlevingskansen

  Alleen als de kanker helemaal weggehaald kan worden met een operatie kunt u genezen van alvleesklierkanker. Helaas komt niet iedereen in aanmerking voor een operatie. Alleen als er geen uitzaaiingen zijn én de tumor niet uitgebreid verbonden is met de bloedvaten in de omgeving is een operatie mogelijk. Daarnaast moet u fit genoeg zijn voor de operatie. Van alle patiënten met alvleesklierkanker kan maar 1 op de 5 (20%) patiënten geopereerd worden.