Wat is alvleesklierkanker?
Alvleesklierkanker is een kwaadaardige tumor in de alvleesklier. Het is een ernstige ziekte. In Nederland krijgen ongeveer 2.500 mensen per jaar alvleesklierkanker.
lees meerWat is alvleesklierkanker?
Alvleesklierkanker is een kwaadaardige tumor in de alvleesklier. Het is een ernstige ziekte. In Nederland krijgen ongeveer 2.500 mensen per jaar alvleesklierkanker.
-
Alvleesklierkanker is een kwaadaardige tumor in de alvleesklier. Deze tumor kan doorgroeien in omliggende organen en kan uitzaaien naar de lymfeklieren, longen, lever en het buikvlies. De tumor zit meestal in de kop, maar soms (ook) in het midden of de staart.
Alvleesklierkanker wordt vaak pas laat ontdekt. Vaak is de tumor dan al uitgezaaid of doorgegroeid in omliggende organen. Genezing is dan meestal niet meer mogelijk. Alleen als de kanker helemaal weggehaald kan worden met een operatie kun je genezen van alvleesklierkanker. Patiënten kunnen wel een behandeling krijgen om de ziekte te remmen en klachten te verminderen. Dit heet dan een palliatieve behandeling.
Per jaar worden 650 - 700 patiënten met alvleesklierkanker in Nederland geopereerd. Binnen Nederland is afgesproken om de operatie alleen in 15 gespecialiseerde ziekenhuizen uit te voeren. Het Radboudumc is een van deze ziekenhuizen. Per jaar worden hier 80 patiënten met alvleesklierkanker geopereerd.
-
Ligging
De alvleesklier, ook wel het pancreas genoemd, ligt boven in de buikholte. De alvleesklier ligt achter de lever en de maag en vóór de wervelkolom, de holle lichaamsader en de grote buikslagader (aorta). De alvleesklier bestaat uit:
- een hoofd/kop (caput),
- een lichaam (corpus)
- een staart (cauda).
De kop van de alvleesklier ligt tegen de twaalfvingerige darm aan en de staart ligt tegen de milt. Het onderste deel van de galweg loopt dwars door de kop van de alvleesklier. Tumoren in dit deel van de galweg kunnen ingroeien in de alvleesklier. Ze geven dan dezelfde verschijnselen als alvleesklierkanker.
Grootte
Normaal gesproken is de alvleesklier bij een volwassen persoon 12 tot 15 cm lang en weegt tussen de 70 en 100 gram.Werking
De alvleesklier maakt hormonen en enzymen aan die belangrijk zijn voor de vertering van voedsel en het regelen van de suikerspiegel in het bloed. -
Meestal zit de tumor al langer in de alvleesklier voordat u klachten krijgt. U kunt last hebben van:
- zeurende pijn boven of midden in de buik
- beroerd voelen
- verminderde eetlust
- diarree (specifiek vette, plakkerige ontlasting) en gewichtsverlies
Soms sluit een tumor in of rond de kop van de alvleesklier de galwegen af. Hierdoor kunt u last hebben van:
- geelzucht
- dunne lichtgekleurde ontlasting
- donkere urine
- gewichtsverlies
- jeuk over het gehele lichaam
-
Het is niet duidelijk hoe alvleesklierkanker ontstaat. Wel lijkt het risico om alvleesklierkanker te krijgen groter bij mensen die:
- roken,
- erg veel alcohol drinken,
- overgewicht hebben,
- een langdurige ontsteking hebben van de alvleesklier (chronische pancreatitis).
Mogelijk komt het ook iets vaker voor bij mannen dan bij vrouwen. Bij sommige mensen speelt erfelijkheid een rol. Hierover weten we nog maar weinig. Daar wordt onderzoek naar gedaan.
-
In Nederland krijgen ieder jaar ruim 2.500 mensen alvleesklierkanker.
- De meeste patiënten (80 %) zijn tussen 60 en 80 jaar
- De gemiddelde leeftijd bij diagnose is 65 jaar
- Mensen die jonger zijn dan 45 jaar kunnen wel alvleesklierkanker krijgen, maar dit is zeldzaam.
-
Alleen als de kanker helemaal weggehaald kan worden met een operatie kunt u genezen van alvleesklierkanker. Helaas komt niet iedereen in aanmerking voor een operatie. Alleen als er geen uitzaaiingen zijn én de tumor niet uitgebreid verbonden is met de bloedvaten in de omgeving is een operatie mogelijk. Daarnaast moet u fit genoeg zijn voor de operatie. Van alle patiënten met alvleesklierkanker kan maar 1 op de 5 (20%) patiënten geopereerd worden.
Onderzoeken en behandelingen
Bekijk het zorgpad. lees meerOndersteunende zorg Leven met kanker
We bieden leeftijdsspecifieke ondersteuning en werken met een vragenlijst om u op het juiste moment ondersteuning te bieden van de juiste zorgverlener.
lees meerMeedoen aan onderzoek
De afdeling Heelkunde is intensief betrokken bij wetenschappelijk onderzoek. Kijk hier voor informatie over onderzoeken waar u mogelijk aan mee zou kunnen doen.
lees meerVijf vragen aan prof. dr. Kees van Laarhoven
1 Welke betekenis heeft uw zorgpad voor de regio?
In het afgelopen decennium is er veel veranderd in de zorg voor patiënten met alvleesklierkanker. Operaties aan de alvleesklier vinden nog maar in een beperkt aantal Nederlandse ziekenhuizen plaats. Het Radboudumc is een van de centra in Nederland waar de meeste alvleesklierchirurgie wordt uitgevoerd. Veel van de niet-chirurgische behandeling vindt plaats in de ziekenhuizen om ons heen. We voelen ons gezamenlijk verantwoordelijk voor de behandeling van onze patiënten en koesteren de goede relatie met onze verwijzers.
2 Wat heeft uw zorgpad wetenschappelijk bereikt en wat merkt de patiënt hiervan?
In het Radboudumc verrichten we veel wetenschappelijk onderzoek op het gebied van alvleesklierkanker. Hierbij zetten we sterk in op methoden om zo goed mogelijk vast te stellen in welk stadium de tumor is, en zo de beste behandeling voor de patiënt te kunnen selecteren. Het doel is onder- en overbehandeling te voorkomen, zodat patiënten de beste kansen krijgen zonder zinloze risico’s.
3 Welke veranderingen in de patiëntenzorg kunnen we verwachten?
Speerpunt van het Radboudumc is persoonsgerichte en innovatieve zorg. Binnen het zorgpad voor alvleesklierkanker willen we de zorg dichter bij de patiënt brengen door beter gebruik te maken van digitale middelen en zowel patiënten als ons regionale netwerk hierin mee te nemen. Op die manier denken we in staat te gaan zijn, ondanks de grote regio die we bedienen, om toch heel laagdrempelig benaderbaar te zijn en de patiënt en verwijzers optimaal bij hun zorgproces te kunnen betrekken.
4 Hoe ervaren patiënten het om een vast aanspreekpunt te hebben?
Al sinds geruime tijd spelen de casemanagers bij ons een belangrijke spilfunctie in de zorg voor patiënten met alvleesklierkanker. De casemanagers zijn, anders dan de artsen, altijd goed bereikbaar en zijn als geen ander op de hoogte van hoe het zorgpad eruit ziet, waar patiënten gewenste ondersteuning kunnen krijgen, en nog veel meer. Keer op keer krijgen we bij uitvraag van patiëntervaringen te horen hoe zeer deze inbreng wordt gewaardeerd.
5 Waarom zouden patiënten voor het Radboudumc moeten kiezen?
Het belangrijkste is dat de patiënt voor een intensief traject als een behandeling voor alvleesklierkanker vertrouwen heeft in zijn behandelaars. Wij denken dat de beste basis voor dat vertrouwen is dat we oprechte aandacht hebben voor de patiënt en gezamenlijk tot beslissingen en behandelkeuzes komen. Daarnaast zijn de resultaten van de alvleesklieroperaties in het Radboudumc erg goed, onder andere ten aanzien van complicaties en duur van de ziekenhuisopname na de operatie.
Trots op de waardering van de patiënten
"De waardering van de patiënten voor onze zorg is hoog, dat maakt me oprecht trots." lees meerTrots op de waardering van de patiënten
Prof. dr. Kees van Laarhoven:"De waardering van de patiënten voor onze zorg is hoog, dat maakt me oprecht trots. Ik denk dat dit komt door de uitgesproken drive van ons team. Patiënten merken dat; daar ben ik eigenlijk het meest trots op. Met alle verschillende specialisten zetten we ons in voor vernieuwing gericht op de beste kwaliteit van leven voor onze patiënten.Écht nieuw en innovatief is de start van de Integratieve Pancreas Polikliniek. Hierbij bieden we alle patiënten met alvleesklierkanker een heel breed pakket van mogelijke aanvullende behandelingen aan zoals: accupunctuur, yoga, mindfulness, stressreductie- en massagetherapie. In een multidisciplinaire benadering wordt mét de patiënt gekeken welke aanvullende behandeling de patiënt maximaal voorbereid op een intensieve behandelperiode met bijvoorbeeld operatie en/of chemotherapie, en de patiënt beter door de herstelfase na behandeling laat komen. Daarnaast biedt dit de patiënt meer regie op zijn leven en welzijn in de toekomst na de behandeling. Echt innovatief omdat die complementaire benadering van ziekte en gezond gedrag baanbrekend is in de huidige academische zorg, en aangetoond is dat dit aansluit op de behoefte van 60% van alle patiënten."
Gastro-intestinale en Oncologische chirurgie
Radboud Oncologie Fonds
Het Radboud Oncologie Fonds is opgericht om Oost-Nederland meer te betrekken in de strijd tegen kanker.
lees meerUw privacy
Op het moment dat u in het ziekenhuis de diagnose kanker krijgt, leggen artsen en verpleegkundigen in het ziekenhuis uw gegevens vast in een medisch dossier. Dit moet volgens de wet. lees meerUw privacy
Op het moment dat u in het ziekenhuis de diagnose kanker krijgt, leggen artsen en verpleegkundigen in het ziekenhuis uw gegevens vast in een medisch dossier. Dit moet volgens de wet. Sommige van uw gegevens in het medisch dossier worden opgenomen in een onafhankelijke databank: de Nederlandse Kankerregistratie (NKR).
Dit verzamelen van gegevens in de NKR gebeurt omdat artsen en onderzoekers betrouwbare en relevante gegevens nodig hebben van patiënten met kanker. Hiermee kunnen zij onderzoek doen om meer over kanker te weten te komen. Door dit onderzoek ontstaan betere inzichten, effectievere behandelingen en uiteindelijk een beter resultaat in de zorg voor patiënten met kanker.
Meer informatie over de Nederlandse Kankerregistratie en wat deze voor u betekent: Registratie van kanker.
Afdeling Heelkunde
De afdeling Heelkunde behandelt patiënten met een groot aantal ziektebeelden. U kunt bij ons terecht voor zeer complexe én voor relatief kleine chirurgische ingrepen.
lees meer