ga naar hoofdinhoud
Lopende onderzoeken RAID-II: Ontstekingsreactie bij lage bloedsuiker

Over het onderzoek

In deze studie onderzoeken wij de rol van adrenaline in de ontsteking veroorzaakt door lage bloed suiker. Door de ontvangers van adrenaline, door welke adrenaline zijn functie uitoefent, te remmen tijdens een lage bloedsuiker en te zien wat er dan overblijft van de ontstekingsreactie.

lees meer

Over het onderzoek

Mensen met type 1 diabetes hebben een hoger risico op hart- en vaatziekten. Niet alleen hoge bloedsuikers verhogen dat risico, maar ook de lage bloedsuikers.

Tijdens een lage bloedsuiker voelen mensen zich geïrriteerd, suffig, en algeheel niet lekker. Tijdens zo’n lage bloedsuiker komen veel ontstekingsstoffen vrij. Ook maakt het lichaam adrenaline aan tijdens een lage bloedsuiker. Waarschijnlijk zorgt de adrenaline voor het vrijkomen van de ontstekingsstoffen.

Het doel van dit onderzoek is onderzoeken welke rol adrenaline speelt bij het veroorzaken van een ontstekingsreactie in het gehele lichaam tijdens een lage bloedsuiker. Adrenaline is een stresshormoon dat het lichaam aanmaakt bij bijvoorbeeld een schrikreactie, of als je gaat parachute springen, maar ook tijdens het sporten, en tijdens een ontsteking. Het zorgt ervoor dat het lichaam alert wordt en klaar staat voor actie.

Een voorbeeld van een ontsteking is een ontstoken kies. Er is dan een wondje waarop het lichaam reageert met stoffen die ervoor zorgen dat er witte bloedcellen en andere cellen naar die plek gaan. Deze witte bloedcellen kunnen de wond repareren of bacteriën aanvallen.

In deze studie onderzoeken we dit door het effect van adrenaline te remmen tijdens een lage bloedsuiker en te onderzoeken wat er dan overblijft van de ontstekingsreactie. Dit doen we door gecontroleerd uw bloedsuiker te verlagen en tijdens de lage bloedsuiker u een tweetal medicijnen geven die de adrenaline remmen.

In deze studie onderzoeken wij de rol van adrenaline in de ontsteking veroorzaakt door lage bloed suiker. Door de ontvangers van adrenaline, door welke adrenaline zijn functie uitoefent, te remmen tijdens een lage bloedsuiker en te zien wat er dan overblijft van de ontstekingsreactie.

Hoe dit precies in zijn werk gaat, leest u onder het kopje "Behandeling".

Wie kunnen meedoen?

Bekijk de voorwaarden om mee te kunnen doen aan deze studie.

lees meer

Wie kunnen meedoen?

De onderzoekers zijn op zoek naar mensen die:

  • Minimaal 16 jaar oud zijn en diabetes type 1 hebben. Zonder hart en vaatziekten of nierproblemen.
  • Minimaal 16 jaar oud zijn die verder gezond zijn. Met name geen diabetes, hart en vaatziekten en nierproblemen.

Dit overzicht is mogelijk niet volledig. De arts-onderzoeker kan u meer informatie geven over de criteria waaraan u moet voldoen.

Behandeling

Het onderzoek bestaat uit twee onderzoeksdagen. Na elke onderzoeksdag komt u drie keer terug voor bloedafname.

lees meer

Behandeling

Het onderzoek bestaat uit 4 onderdelen:

  1. Het geschiktheidsonderzoek
  2. Het plaatsen van een glucosesensor (indien u type 1 diabetes heeft)
  3. Twee onderzoeksdagen
  4. Drie terugkomdagen na elke onderzoeksdag, zes in totaal.

1. Geschiktheidsonderzoek

U krijgt vragen over uw medische verleden, bijvoorbeeld of u ooit problemen heeft gehad met het hart, of u medicijnen gebruikt. Een arts zal u lichamelijk nakijken, hij zal naar uw hart en longen luisteren en uw lengte en gewicht opmeten. Ook wordt er een hartfilmpje bij u gemaakt en zal er bloed worden afgenomen. Verder krijgt u tijdens dit bezoek uitleg over het onderzoek.

2. Plaatsen van de glucosesensor

Indien u diabetes type 1 heeft dan krijgt u 3 dagen voorafgaand aan beide onderzoeksdagen een continue glucosesensor (Dexcom G6). Deze sensor meet voortdurend de glucosewaarden (suikerwaarden) in uw bloed. U ziet de gemeten waarden niet. Deze worden pas achteraf uitgelezen

3. De twee onderzoeksdagen

U komt voor beide onderzoeksdagen om 08:00 bij ons op de afdeling. Wij meten uw bloeddruk en hartslag. Daarna krijgt u in beide armen een infuus. Eén infuus is nodig om de glucose, insuline, en adrenaline remmers te geven. Het kan ook zijn dat u in plaats van de remmers een zoutoplossing krijgt, dan krijgt u op de tweede dag de remmers. De adrenaline remmers zijn 2 bekende medicijnen welke veilig worden gebruikt. Fentolamine en propranolol.

In de andere arm krijgt u een infuus dat zal worden gebruikt om bloed uit af te nemen.      Hier merkt u weinig van, de bloedafnames zullen via het infuus gaan. U wordt dus niet telkens opnieuw geprikt. Het bloed wordt gebruikt voor hormoonbepalingen en de ontstekingswaarden. Tijdens het onderzoek meten we elke 5 minuten uw bloedsuikerwaarde en vragen we u regelmatig naar klachten van een lage bloedsuiker. Tijdens de onderzoeksdag controleren wij regelmatig uw bloeddruk en hartslag.

Aan het eind van het onderzoek bieden we u een maaltijd aan. We vragen u zoveel te eten als u nodig vindt om van de lage bloedsuiker te herstellen. We controleren de bloedsuikerwaardes tot een uur nadat uw bloedsuiker hersteld is. Hierna worden de infusen verwijderd en kunt u naar huis.

Na de eerste onderzoeksdag krijgt het lichaam minstens twee weken om alle reacties te verwerken. Daarna herhalen we wat we tijdens de eerste onderzoeksdag hebben gedaan op dezelfde manier, met de uitzondering dat u nu de zoutoplossing krijgt als u op de eerste dag de adrenaline remmers kreeg. Als u de eerste dag de zoutoplossing kreeg dan krijg u nu de adrenaline remmers. 

Ook na deze onderzoeksdag vragen wij u nog drie keer terug te komen naar het Radboudumc voor bloedafname. Dit is dag 1 na de onderzoeksdag, 3 dagen na de onderzoeksdag en een week na de onderzoeksdag.

4. Terugkomdagen

Na beide onderzoeksdagen vragen wij u nog drie keer terug te komen naar het Radboudumc voor bloedafname. Dit is dag 1 na de onderzoeksdag, 3 dagen na de onderzoeksdag en een week na de onderzoeksdag. Op de 7e dag levert u ook de glucosesensor weer in ( als u deze heeft gekregen). Na dag zeven na de tweede onderzoeksdag is het onderzoek afgelopen.

Wat u verder nog moet weten

  • U komt in totaal elf keer voor een bezoek naar het Radboudumc (inclusief een korte screening van ongeveer 60 minuten).
  • Indien u geen type 1 diabetes heeft, komt u in totaal negen keer voor een bezoek naar het Radboudumc (inclusief een korte screening van ongeveer 60 minuten).
  • Tussen de eerste en tweede onderzoeksdag zal een periode zijn met minstens 2 weken rust zodat het lichaam tot rust kan komen na de eerste onderzoeksdag.
  • Voor het onderzoek ontvangt u een vergoeding van €200,-. Als u buiten Nijmegen woont krijgt u tevens een reiskostenvergoeding.

Vragen en aanmelden

Als u aan dit onderzoek mee wilt doen of aanvullende informatier wilt, kunt u contact opnemen met Ilyas Mustafajev.

lees meer

Vragen en aanmelden

Heeft u interesse of wilt u aanvullende informatie? Dan kunt u contact opnemen met:

Drs. I.F. Mustafajev (arts-onderzoeker)

Informatie voor verwijzers

Hier leest u als verwijzer (bijv. arts) meer informatie over het onderzoek en of uw patiënt voor deelname in aanmerking komt.

lees meer

Informatie voor verwijzers

In- en exclusiecriteria

De belangrijkste in- en exclusiecriteria voor deelname aan de studie zijn als volgt:

Algemene inclusiecriteria:

  • Mogelijkheid om schriftelijk informed consent te geven
  • Body mass index: 19-30 kg/M2
  • Leeftijd: >16 jaar en <75 jaar
  • Bloeddruk: <140/90 mmHg
  • Niet-rokend
  • Elektrocardiogram zonder ernstige arrhythmieën (premature ventriculaire en atriale complex geaccepteerd)

Extra inclusiecriteria voor de diabetesgroep:

  • Insulinebehandeling met een basaal-bolusschema (injecties of insulinepomp)
  • Duur van diabetes: >1 jaar
  • HbA1c: <100 mmol/L

Exclusiecriteria:

  • Elke vorm van een cardiovasculaire ziekte in de afgelopen 5 jaar (e.g. myocardinfarct, beroerte, hartfalen, symptomatisch perifeer arterieel vaatlijden)
  • Zwangerschap of borstvoeding of onwil om anticonceptie te gebruiken
  • Actieve epilepsie (met noodzaak voor behandeling)
  • Allergie voor sulfiet
  • Actief astma met actief gebruik van β2-bronchodilatoren of obstructieve longziekte
  • Momenteel onder behandeling met alfa of bèta blockers (e.g. doxazosine, propanolol)
  • Voorgeschiedenis met klinisch relevante hartgeleidingsstoornissen
  • Gebruik van immuunsysteem-modificerende medicatie of antibiotica
  • Gebruik van antidepressiva (inclusief tricyclische antidepressiva, serotonine heropname remmers of MAO-remmers)
  • Gebruik van antipsychotica
  • Gebruik van statines (e.g. stop met statine onmogelijk >2 weken vooraf aan bloedafname)
  • Proliferatieve retinopathie
  •  Nefropathie met een geschatte glomerulaire filtratiesnelheid (gemeten door CKD-EPI) van <60ml/min/1.73m2

Extra onderzoeksgegevens

Titel: Rol van adrenaline in de inflammatoire reactie in mensen emt diabetes type 1 en mensen zonder diabetes

Rationaal: Het is aangetoond dat hypoglykemie een aanhoudende inflammatorie reactie veroorzaakt, wat een pro-artherogene staat kan stimuleren en de associatie tussen hypoglykemie en cardiovasculaire events kan verklaren. Deze pro-inflammatoire reactie is verbonden met de adrenaline reactie op hypoglykemie. Adrenerge blokkade met alpha en beta adrenerge receptor antagonisten (ARA) kunnen de leukocyt reactie afdempen na hypoglykemie en adrenaline infusie. Tot welke mate en of een gecombineerde blokkade de hypoglykemie geïnduceerde pro-inflammatoire reactie kan remmen is onbekend.

Doel: Het onderzoeken van het effect van adrenerge inhibitie op de hypoglykemie geïnduceerde inflammatoire reactie ( e.g. leukocyten, leukocyten fenotype, cytokines, inflammatorie eiwitten) door het uitvoeren van een hyperinsulinemische hypoglykemische glucose clamp samen met een infusie van alpha en beta adrenerge receptor antagonisten. Secundaire doelen bestaat uit het effect van de adrenerge blokkade gedurende hypoglykemie op artherogene parameters en glucometrics.

Studie-opzet: interventiestudie

Studiepopulatie: Volwassenen ( 16 tot 75 jaar) zullen worden gerekruteerd vanuit de polikliniek van de interne geneeskunde van het Radboudumc, sociale media en andere advertenties. We zullen in totaal 24 deelnemers rekruteren, 12 deelnemers zonder en 12 deelnemers met type 1 diabetes. Deelnemers met type 1 diabetes krijgen een geblindeerde continue glucose monitor gedurende het onderzoek wat de interstitiële glucose zal meten gedurende 10 dagen.

Interventie: Alle deelnemers zullen een hyperinsulinemische hypoglykemische glucose clamp ondergaan ( dieptepunt 2.8 mmol/L). Gedurende de clamp zullen deelnemers gerandomiseerd worden om of een infusie van fysiologisch zout te krijgen of een infusie met Fentolamine en Propranolol. Dit zal gebeuren middels een cross-over design. De deelnemers zullen beiden het fysiologisch zout en de adrenerge blokkade krijgen. 3 dagen vooraf aan beide onderzoeksdagen krijgen de deelnemers met type 1 diabetes een continue glucose monitor naast hun eigen glucose monitor. Dit voor een totaal van 10 dagen vooraf aan beide onderzoeksdagen.

Studie-eindpunten: Het doel van de huidige studie is om te onderzoeken van het effect is van adrenerge inhibitie op de hypoglykemie geïnduceerde inflammatoire reactie ( e.g. leukocyten fenotype, cytokines, inflammatoire eiwitten) door het uitvoeren van een hyperinsulinemische hypoglykemische glucose clamp samen met een infusie van alpha en beta receptor antagonisten.

Mate van belasting en de risico’s geassocieerd met deelname: De deelnemers zullen geen direct baat bevinden van het meedoen aan de studie. De voornaamste studielast stamt vanuit de inductie van de hypoglykemie, samen met de infusie van de adrenerge blokkade en de frequente ziekenhuis bezoeken ( in totaal 10 keer). De hypoglykemische clamp kan bijpassende symptomen veroorzaken ( e.g. zweten, gevoel van honger, palpitaties), hoewel deze vaak mild zijn en niet schadelijk na het opheffen van de hypoglykemie. Er is een mogelijkheid dat de combinatie van Fentolamine en Propranolol hypotensie, orthostatische hypotensie en bradycardie kan veroorzaken. De combinatie van deze twee middelen is in een tweetal studies in een identieke opzet veilig bewezen. Daarnaast zullen de deelnemers in liggende positie zijn wat de kans op orthostase minimaliseert. Daarbij wordt de hartslag en bloeddruk elke 15 minuten gemeten. Daarnaast zorgt de intraveneuze administratie ervoor dat de halfwaardetijd kort is.

Verder kan het inbrengen van veneuze katheters leiden tot hematomen of flebitis. Maar deze zijn self-limiting en leiden in onze handen niet tot permanente schade..

Meer informatie

Dit onderzoek wordt uitgevoerd door het RadboudUMC en alleen in dit centrum.

Het ABR-dossier nummer is NL86961.091.24.

Contact

Heeft u vragen over het onderzoek? Of wilt u overleggen of uw patiënt in aanmerking komt? Neem dan contact op met:

Dr. Ilyas Mustafajev, onderzoeker en promovendus op dit traject

U kunt ook contact opnemen met de hoofdonderzoeker:

Prof. dr. Cees Tack, internist en diabetoloog

  • Medewerkers
  • Intranet