Aandachtspunten en verzorging

Problemen oplossen

Er zijn een aantal veelvoorkomende problemen. Soms kunnen ouders deze zelf oplossen. Hier leest u wat zij moeten doen. In sommige gevallen kunt u hen hierbij helpen. 

• De katheter of button zit niet goed

  Het kind spuugt of heeft buikkrampen. Er loopt voeding langs de gastrostomiekatheter. Het inwendige fixatieplaatje of de ballon is zichtbaar. Het markeringsstreepje is niet meer te zien.

  Wat kunt u ouders adviseren?

  Zij kunnen contact opnemen met het Radboudumc Amalia kinderziekenhuis. Wij vertellen wat zij moeten doen.

  Hoe voorkomen zij dit?

  Tijdens de verzorging regelmatig het markeringsstreepje of de lengte van de katheter controleren. 

• Er komt vocht uit de insteekopening

  Wat kunt u ouders adviseren?

  Bij een ballonkatheter kunnen zij in overleg met de stomaverpleegkundige de ballon bijspuiten tot maximaal 7 - 10 ml, afhankelijk van de maat (Ch) van de gastrostomiekatheter of button. Als de lekkage bij de ballonkatheter niet stopt, moeten zij contact opnemen met het Radboudumc Amalia kinderziekenhuis. Ook als het kind geen ballonkatheter heeft kunnen zij contact met ons opnemen.   

  Na het bijvullen staat er meer spanning op de ballon waardoor deze eerder zou kunnen klappen en de katheter eruit kan vallen. Bij een PEG-katheter kunnen we na de eerste controle op de polikliniek het externe fixatieplaatje strakker zetten door het plaatje te openen en de katheter wat terug te trekken. Hierdoor komt het inwendig fixatieplaatje strakker tegen de maagwand aan te staan.

  Als de katheter blijft schuiven in het externe fixatieplaatje kunnen zij een stukje pleister om de katheter draaien op de plek waar de katheter uit het uitwendige fixatieplaatje komt. Dit kan zowel bij de PEG-katheter als bij de gastrostomiekatheter met een ballonnetje. Hierdoor schuift het niet door het gleufje in het externe fixatieplaatje. 

  Bij een ernstige lekkage moeten ouders rekening houden met het risico op uitdroging en verminderde opname van eventuele medicatie.

  Lekkage voorkomen

  Plaats fixatieplaatje goed tegen de buikwand. Controleer bij een ballonkatheter of er wel voldoende water in de ballon zit.  

• Huid is geïrriteerd

  De huid is rood.

  Wat kunt u ouders adviseren?

  Na het wassen de gastrostomie opening desinfecteren met een gaasje met desinfectans. De huid beschermen door er een dun laagje crème op te smeren. Bijvoorbeeld met:

  • Zinkzalf 
  • Sudo crème 
  • Critic barrier crème

  Of de huid beschermen met metallinegaas schuimverband.

  Als dit niet helpt, kunnen ouders contact opnemen met het Radboudumc Amalia kinderziekenhuis.

  Geïrriteerde huid voorkomen

  • Altijd milde zeep gebruiken en de zeepresten goed wegspoelen.
  • De huid voorzichtig droog deppen.
  • 1 of 2 keer per dag een nieuw gaasje plaatsen onder het uitwendige fixatieplaatje.
  • Een beschermende crème gebruiken of de huid beschermen met hydrocolloïdale plak.
  • Zorgen dat er geen maaginhoud op de huid lekt.

• In de maag zit veel lucht

  Het kind is onrustig, de buik voelt hard aan en het kind kan niet boeren.

  Wat kunt u ouders adviseren?

  Zij kunnen een spuit zonder stamper op de katheter zetten en de overtollige lucht laten ontsnappen.

  Overtollige lucht voorkomen

  De maag met een spuit zonder stamper ontluchten, voordat er voeding wordt gegeven.

• Infectie

  Tekenen van een infectie kunnen zijn:

  • Het kind heeft een verhoogde temperatuur en/of koude rillingen en is ziek.
  • De plaats rondom de katheter is gezwollen, voelt hard aan, voelt als een schijf of er komt vocht of pus uit.
  • De huid rondom de gastrostomie-opening ruikt/stinkt, voelt warm aan, is rood en doet pijn.

  Wat kunt u ouders adviseren?

  Zij moeten contact met ons opnemen.

• Katheter zit verstopt

  Het systeem loopt niet meer door. De pomp slaat steeds op alarm. Het handmatig toedienen van voeding of opgeloste medicijnen lukt niet. 

  Wat kunt u ouders adviseren?

  Als de katheter in de eerste 6 weken na plaatsing verstopt is geraakt, moeten zij contact opnemen met het Radboudumc Amalia kinderziekenhuis. Wij kijken dan wat de beste oplossing is. 

  Na de eerste 6 weken kunnen zij proberen de katheter door te spuiten. Dit kan door met een spuit gevuld met water het water in de katheter in te spuiten en op te trekken. Zij kunnen dit ook proberen met koolzuurhoudend water (let er wel op dat sommige voedingen hierdoor kunnen klonteren. Probeer eerst hoe het koolzuurhoudend water op de voeding reageert).

  Lukt het niet met (koolzuurhoudend) water? Dan kunnen zij contact met ons opnemen. In overleg kan met de behandelend kinderarts gekozen worden voor het doorspuiten met:

  • Natriumbicarbonaat 1.4%. Dit is afhankelijk van het gewicht/leeftijd en onderliggende problemen. De kinderchirurug vertelt hoeveel ml nodig is. De natriumbicarbonaat 15 tot 30 min. laten zitten. 
  • Fluimucil.

  Als na het doorspuiten niet is gelukt om de verstopping op te heffen, moeten zij de katheter verwisselen.

  Verstopping voorkomen

  De katheter na elke voeding of toediening van medicatie doorspuiten met 10 tot 20 ml lauw water. Bij zuigelingen 5 – 10 ml water gebruiken, tenzij door arts anders is voorgeschreven. Ditzelfde doen zij als de katheter niet wordt gebruikt. Dan spuiten zij de katheter 1 keer per dag door.

• Wild vlees (hypergranulatie weefsel)

  Overmatige groei van weefsel rondom de katheter of button.

  Wat kunt u ouders adviseren?

  De huid rondom de opening beschermen met een gaasje en contact opnemen met u. U kunt een recept met terracortrilzalf voorschrijven. Als de zalf niet werkt kunt u de huid aanstippen met zilvernitraat.  

  Wild vlees voorkomen

  De katheter goed op de huid fixeren zodat wrijving wordt voorkomen.

• (buik)pijn rondom de katheter

  Het kind geeft zelf aan dat het pijn heeft, of grijpt naar de katheter.

  Wat kunt u ouders adviseren?

  Zij moeten contact met ons opnemen.

Onbedoelde verwijdering van voedingskatheter

Als dit gebeurt in de eerste 6 weken na de operatie moet er direct contact opgenomen worden met de kinderchirurg. Hierna is het fistelkanaal goed gevormd en kan er ook door ouders of behandelaar gehandeld worden. 

Aangezien het fistelkanaal al binnen enkele uren kan dichtgroeien/verkleinen, is het noodzakelijk de voedingskatether zo snel mogelijk terug te plaatsen. Bij een ballonkatheter of bij een PEG moet er direct contact opgenomen worden met de kinderchirurg of verpleegkundig specialist. Als de eigen katheter er niet meer in past of in kan, neem dan een kleinere blaaskatheter (bijvoorbeeld Ch 12 of 10) en plaats deze erin en blaas de ballon op. Controleer of er maagsap terugkomt uit de katheter om de positie te bepalen. Neem vervolgens telefonisch contact op met de verpleegkundig specialist tijdens kantooruren. 

Pijn na terugplaatsen

Als het kind pijn heeft na het terugplaatsen, neem dan altijd direct contact op met dienstdoende kinderchirurg. Het kan zijn dat de katheter dan niet goed in de maag ligt. Laat er dan geen voeding of vocht over lopen.

Het fistelkanaal sluiten

Indien het gastrostoma mag sluiten zal over het algemeen na verwijdering van de ballonkatheter het fistelkanaal zich doorgaans spontaan binnen enkele dagen tot weken sluiten. Indien dit niet het geval is, kan chirurgisch sluiten worden overwogen.