Logopedie kinderen

Afspraak met Logopedie op de polikliniek

Kinderen van 0 tot 18 jaar kunnen bij de afdeling Logopedie terecht voor logopedisch onderzoek naar eet-, drink- en slikproblemen of spraak- en taalproblemen. Hiervoor hebben zij een verwijzing nodig van een arts van het Radboudumc. Het secretariaat van de afdeling Kinderrevalidatie plant een afspraak in stuurt u een uitnodiging voor een afspraak om met uw kind naar het ziekenhuis te komen.

Logopedisch onderzoek

Een logopedisch onderzoek duurt meestal 60 tot 90 minuten, afhankelijk van de vraag. Na afloop van het onderzoek bespreken we de bevindingen met ouders en maken we hier een verslag van met een conclusie en adviezen. Als het nodig is, bespreken we dit verslag ook mondeling met de verwijzend arts en met de behandelend logopedist. Ouders krijgen een kopie van het verslag thuisgestuurd of kunnen het verslag inzien via mijnRadboud.

Slikteam en droolingteam

Voor multidisciplinaire diagnostiek kunnen kinderen met slikproblemen, problemen met kwijlen of complexe eet-, drink- of slikproblemen ook verwezen worden naar het slikteam kinderen (diagnostiek) of het drooling/slik- en kwijlteam (diagnostiek en behandeling). Omdat in deze teams een arts van het Radboudumc zit, kan de behandelend arts van uw kind hier rechtstreeks naar verwijzen.

Poliklinisch onderzoek spraakproblemen

Het spraakonderzoek richt zich op het bepalen van de aard van de spraakproblemen. We proberen te achterhalen met welk soort spraakprobleem we te maken hebben (differentiaaldiagnostiek) zodat we een advies kunnen geven voor het vervolgtraject.
Als het nodig is, wordt het onderzoek aangevuld met verschillende taaltests om zo het niveau van de taalontwikkeling en de aard van de taalproblemen te bepalen.

Poliklinisch onderzoek eet-, drink- en slikproblemen

Tijdens een dergelijk bezoek vindt een voedingsanamnese en observatie van het eten en drinken plaats. We vragen ouders om eten en drinken en flessen, bekers en bestek mee te nemen. Het is nodig dat kinderen minimaal een uur voor het onderzoek niet eten, zodat een goede observatie mogelijk is. Tijdens hetzelfde consult geeft de logopedist adviezen naar aanleiding van de bevindingen en probeert zo mogelijk samen met ouders verbeterpunten uit.

Afhankelijk van de vraagstelling, leeftijd en noodzakelijkheid zijn er mogelijkheden voor nader technisch onderzoek van eten, drinken en slikken. Er komen steeds meer nieuwe diagnostische mogelijkheden. Zowel klinisch als poliklinisch maken we hier gebruik van. We maken gebruik van onder andere:

• röntgenslikvideo
• echo van de mondspieren
• bepalen van het slikvolume
• 6-minuten-kauwtest
• bijtkrachtmeting
• tongdrukmeting
• sEMG-mondbodem
• cervicale auscultatie

Afspraak met Logopedie tijdens opname

Voor kinderen van 0 tot 18 jaar die opgenomen zijn in het Amalia kinderziekenhuis kan de behandelend arts een kinderlogopedist inschakelen. Bijvoorbeeld als uw kind door een aandoening spraak- of taalproblemen ervaart of eet-, drink- en slikproblemen. Het logopedisch onderzoek gebeurt zoveel mogelijk in het bijzijn van de ouders. Afhankelijk van de vraag en de conditie van het kind gebruiken we een observatielijst of gestandaardiseerde test.

Spraak- en taalproblemen

Bij klinisch opgenomen kinderen kunnen spraak- of taalproblemen veroorzaakt worden door bijvoorbeeld een hersentumor, een trauma, epilepsie of een ontsteking in de hersenen. Mogelijk is er dan sprake van een afasie (taalstoornis) of een dysartrie (neurologische spraakstoornis). Tijdens de opname probeert de logopedist een goede indruk te krijgen van de communicatiemogelijkheden en -problemen van het kind. We zoeken naar hulpmiddelen, aanpassingen en, als dat nodig is, beginnen we met de behandeling. Deze behandeling kan daarna in de 1e of 2e lijn worden voortgezet (thuis of in een revalidatiecentrum/school), waarbij we zorgen voor een goede overdracht. Het is ook mogelijk dat we de behandeling die voor de opname in de 1e of 2e lijn plaatsvond, tijdens de opname voortzetten.

Eet, drink- en slikproblemen

Diagnostiek en behandeling van eet-, drink- en slikproblemen (prelogopedie) zijn belangrijke onderdelen van de werkzaamheden van de logopedisten. Er zijn steeds meer diagnostische mogelijkheden om de aard en ernst van de prelogopedische problemen in beeld te krijgen. De problemen bij eten en drinken kunnen een onderdeel zijn van het ziektebeeld, maar kunnen ook op zichzelf staande problemen zijn. Als eten en drinken niet goed verloopt, heeft dit invloed op het welzijn en de veiligheid van het kind en op de relatie met ouders. Daarom is het belangrijk om hier zo snel mogelijk iets aan te doen. Al op de afdeling neonatologie kan de begeleiding bestaan uit onderzoek van de mogelijkheid en kwaliteit van zuigen en slikken. We besteden veel tijd aan advisering aan ouders en we kijken samen hoe de voeding het meest plezierig en efficiënt verloopt.

Een logopedist kan ook ondersteuning bieden bij het (her)introduceren van voeding na een trauma, ernstige ziekte of canuleplaatsing. Daarom komen de logopedisten ook op de Kinder Intensive Care.

Soms worden kinderen klinisch opgenomen omdat het eetproces (om onduidelijke redenen) zeer moeilijk verloopt. In teamverband brengen we dan het eten en drinken uitgebreid in kaart, waarbij de logopedist kijkt naar mondmotoriek, uitgangshouding, manier van voeden en de wijze waarop het eten en drinken verloopt. We nemen de tijd om na te gaan welke verbetermogelijkheden er zijn en we starten met behandelen. Als het nodig is, doen we verder technisch slikonderzoek zoals beschreven onder poliklinische zorg. 
De bevindingen bespreken we met de verwijzend arts, de ouders/verzorgers en de verpleging. Soms zijn de logopedische problemen een onderdeel van een ander medisch probleem en draagt het logopedisch onderzoek bij aan de medische diagnostiek en aan het bepalen van een vervolgtraject. De logopedisten zorgen altijd voor een overdracht.

Onderzoeks­formulieren Informatie voor zorgprofessionals

• TOMASS
• 6 minuten kauwtest
• Nijmeegse Observatielijst Lepelvoeding
• Checklist Oral Feeding
• DRIP's oudervragenlijst
• Maximale slikvolume en maximale sliksnelheid kinderen
• Protocol, scoreformulier en interpretatie NOMAC

Richtlijnen Informatie voor zorgprofessionals

• Spierziekten: Handreiking voor logopedische interventie
• Neuromuscular disorders: Best practice recommendation for speech and language therapy