De procedure
De procedure rondom een nierdonatie duurt gemiddeld drie tot vier maanden. Hieronder leest u wat u kunt verwachten. bekijk de procedureDe procedure
De procedure rondom een nierdonatie duurt gemiddeld 3 tot 4 maanden. In deze periode bezoekt u minimaal 2 keer het Radboudumc. De procedure bij nierdonatie ziet er globaal als volgt uit:
Aanmelding
Wilt u een nier donoren? Dan kunt u zich aanmelden via het aanmeldformulier.
Voorlichtingsgesprek
Na aanmelding maken we een afspraak voor een voorlichtingsgesprek. Tijdens dit gesprek vertelt de coördinator u alles rondom nierdonatie bij leven en kunt u vragen stellen. Na dit gesprek kunnen we bloed bij u afnemen om uw weefseltypering vast te stellen, zodat we deze kunnen vergelijken met de weefseltypering van de ontvanger. Ook onderzoeken we met een kruisproef of de ontvanger antistoffen bezit tegen uw cellen. Als dat zo is (de kruisproef is ‘positief’), kan er geen niertransplantatie plaatsvinden. Uw nier zou dan direct worden afgestoten door de ontvanger. De uitslag van de weefseltypering en kruisproef zijn na drie tot vier weken bekend. Tevens vragen we u om twee keer 24 uur urine te verzamelen en mee te brengen naar het bloed prikken. U krijgt van tevoren twee bokalen en een instructie toegestuurd. De coördinator informeert u telefonisch over deze uitslag.
- Zijn er naast u nog andere donoren voor dezelfde ontvanger? Dan kunnen we een gezamenlijk voorlichtingsgesprek voor maximaal twee donoren plannen. In overleg kijken we wie er verder gaat in de procedure. Er gaat namelijk maar één persoon de donatieprocedure in.
- Het gaat bij de procedure om een gescheiden traject voor nierdonor en ontvanger. Dit houdt in dat de begeleiding en beoordeling van de nierdonor gescheiden is van de begeleiding en beoordeling van de ontvanger. Dit om belangenverstrengeling te voorkomen.
Medisch onderzoek
Wanneer de ontvanger van uw nier is goedgekeurd voor transplantatie en zijn/haar nierfunctie minder dan 20% is, starten we uw medische procedure. Tijdens deze procedure onderzoeken we uw medische gesteldheid. De onderzoeken vinden doorgaans op dezelfde dag plaats en deze nemen enkele uren in beslag. Neemt u zo nodig iets te eten mee. U kunt in de wachtkamer gratis koffie en thee halen.
- De nefroloog stelt vragen over uw gezondheid en uw medische voorgeschiedenis. Ook zal deze arts u lichamelijk onderzoeken.
- We onderzoeken uw urine en bloed. Onder andere op nierfunctie, herhaling weefseltypering, leverfunctie, bloedsuiker, cholesterol, hemoglobinegehalte en op doorgemaakte infecties als hepatitis en hiv.
- Het is belangrijk dat infecties zoals hepatitis en hiv ook negatief blijven, aangezien dit pas na 1 jaar weer getest zal worden. Ons advies is daarom om risicovol gedrag (bijv. onbeschermd seksueel contact) dat kan leiden tot een hepatitis of hiv infectie te vermijden tot de operatie.
- U wordt gevraagd om voorafgaand aan het medisch onderzoek 2 dagen (2 x 24 uur) uw urine te sparen om uw nierfunctie te bepalen.
- We maken een hartfilmpje (ECG) en een röntgenfoto van uw hart en longen. Ook sluiten we u een half uur aan op een bloeddrukmeter.
- Overgewicht kan extra risico's voor de operatie opleveren. Als u te zwaar bent zult u eerst moeten afvallen voordat de procedure verdergaat. Dat is waarom we u tijdens het onderzoek ook wegen en meten.Soms ontdekken we door deze onderzoeken afwijkingen. Om zeker te weten dat uw gezondheid niet in gevaar komt, doen we dan extra onderzoek. U heeft dan bijvoorbeeld een consult bij een cardioloog, gynaecoloog, maag-darm-leverarts, longarts, uroloog of psychiater. Hierdoor loopt de procedure vertraging op. In sommige gevallen blijkt nierdonatie zelfs onmogelijk. De gezondheid van de nierdonor staat voorop!
Gesprek medisch maatschappelijk werk
Op dezelfde dag als het medisch onderzoek spreekt u ook de medisch maatschappelijk werker. In dit gesprek wordt uitgebreid stilgestaan bij o.a. de motivatie, verwachtingen die er zijn en hoe u denkt over de risico’s. Daarnaast wordt er gekeken naar enkele praktische zaken zoals opvang van mogelijke kinderen, loonderving en huishoudelijke hulp.
Röntgenonderzoek
Als de resultaten van de voorgaande onderzoeken goed zijn, maken we een CT-scan van uw nieren. Hiermee maken we digitale foto’s van uw nieren, aan- en afvoerende bloedvaten, urineleiders en blaas. Om de bloedvaten goed in beeld te brengen, krijgt u via een infuus contrastvloeistof toegediend. Door deze vloeistof lichten sommige delen beter op tijdens de scan. Het onderzoek duurt ongeveer 30 minuten. U krijgt telefonisch de uitslag. Op basis van dit onderzoek, besluiten we welke nier het meest geschikt is voor nierdonatie.
Nierscan
Als uit de CT-scan blijkt dat uw nieren verschillen in grootte, doen we een nierscan. Daarmee beoordelen we de doorbloeding en werking van beide nieren en de afvoer van urine naar de blaas. Wanneer blijkt dat één van uw nieren een veel groter deel van uw nierfunctie voor zijn rekening neemt, is nierdonatie niet mogelijk. U heeft zelf de grote nier nodig en de kleine geeft te weinig nierfunctie voor de ontvanger.
Poliplein Urologie & Anesthesie route 725
Afspraak Urologie
Kort voor de operatiedatum heeft u een afspraak met de uroloog. De uroloog is de chirurg die de nier verwijdert. Hij/Zij beoordeelt de CT-scan van de nieren.
Afspraak Anesthesie
Het verwijderen van de nier gebeurt onder narcose (anesthesie). De anesthesist is de arts die u onder narcose brengt. Met hem/haar heeft u een gesprek over de narcose en over het gebruik van pijnmedicatie na de operatie.
Plannen van de operatie
Als u goedgekeurd bent als nierdonor plannen we de operatiedatum. Deze is mede afhankelijk van de conditie/nierfunctie van de ontvanger. Uiteraard houden we zoveel mogelijk rekening met uw wensen. Hierbij dient rekening gehouden te worden met een sterk variërende wachtlijst voor nierdonaties bij leven. Het is mogelijk dat de geplande operatie kort voor deze datum alsnog afgezegd moet worden bijv door ziekte van de chirurg, ziekte van de donor/ontvanger en de laatste kruisproef vlak voor transplantatie positief is geworden. Dit laatste kan doordat de ontvanger na de kruisproef tijdens het medisch traject nog een bloedtransfusie heeft gehad.
De opname
Ongeveer week voor de operatiedatum ontvangt u een schriftelijke uitnodiging. U wordt één dag voor de operatie opgenomen op de verpleegafdeling Urologie. De ontvanger van uw nier op de verpleegafdeling Nierziekten.
meer over de opnameDe opname
Ongeveer een week voor de operatiedatum ontvangt u een schriftelijke uitnodiging. U wordt één dag voor de operatie opgenomen op de verpleegafdeling Urologie. Het is van belang dat u dan tussen 15.00 en 17.00 uur op de afdeling blijft, omdat u nog een gesprek heeft met de opererend chirurg en de coördinator nierdonatie bij leven.
De assistent-uroloog en de afdelingsverpleegkundige maken u wegwijs op de afdeling en geven nogmaals uitleg over de operatie. Tijdens de opname kunt u ook bezoek van de medisch maatschappelijk werker en de coördinator verwachten. De ontvanger wordt opgenomen op de verpleegafdeling Nierziekten. Ook hier is sprake van een gescheiden traject.
De avond vóór de operatie kunt u de ontvanger nog bezoeken. Of in overleg met de afdelingsverpleegkundige overdag. De nacht vóór de operatie mag u vanaf 12 uur ’s nachts niets meer eten en vanaf 2 uur vóór de operatie mag u alleen heldere vloeistoffen drinken.
De operatie
U krijgt ongeveer één uur van tevoren een slaaptablet. Tussen 7.30 en 8.00 uur wordt u in operatiekleding met uw bed naar de operatiekamer gereden. Sieraden, bril en eventuele prothesen laat u achter op de kamer. lees meerDe operatie
Vóór de operatie
U krijgt ongeveer één uur van tevoren een slaaptablet. Tussen 7.30 en 8.00 uur wordt u in operatiekleding met uw bed naar de operatiekamer gereden. Sieraden, bril en eventuele prothesen laat u achter op de kamer.
De operatie
Tijdens de operatie bent u onder narcose en ligt u op uw zij op de operatietafel. De operatie duurt ongeveer 2 uur. Het verwijderen van de nier gebeurt met een kijkoperatie (laparoscopie). We maken kleine sneetjes in uw buikwand waardoor we kleine instrumenten naar binnen schuiven. Daarmee maken we uw nier vrij van omliggend weefsel. Via een snede van 8 tot 10 cm boven uw schaambeen nemen we uw nier uit. Bij deze kijkoperatie blijven uw spierlagen onbeschadigd. Heel soms besluit de uroloog tijdens de operatie toch een grotere snede te maken onder uw ribben, bijvoorbeeld bij een inwendige bloeding. De kans hierop is 1%.
Complicaties
Zoals bij elke operatie kunnen er complicaties optreden. Van de nierdonoren ervaart 10 procent:
- urineweginfectie(s)
- darmproblemen
- onderhuidse bloeduitstorting
- wondinfectie
- koorts
- longontsteking
- zenuwpijn rondom wondgebied
- pijnklachten/zwelling van de balzak
De kans om te overlijden bij deze operatie is 0,03% (bij 3 op de 10.000 mensen). Ook kunt u na vele stabiele jaren een nierziekte krijgen in de overgebleven nier. De kans is klein en net zo groot als bij gezonde mensen die niet gedoneerd hebben.