EN
DE
Over blended diet Is het iets voor uw kind?
Blended diet is het gebruik van een zeer fijn gepureerde voeding die zo vloeibaar is dat deze via een sonde kan worden toegediend. Deze gepureerde voeding kunnen we inzetten als volledige of gedeeltelijke vervanging van de kant- en klare sondevoeding. Blended diet is geschikt voor kinderen die kant- en klare sondevoeding niet goed kunnen verdragen.
lees meerOver blended diet Is het iets voor uw kind?
Blended diet is het gebruik van een zeer fijn gepureerde voeding die zo vloeibaar is dat deze via een sonde kan worden toegediend. Deze gepureerde voeding kunnen we inzetten als volledige of gedeeltelijke vervanging van de kant- en klare sondevoeding.
Blended diet is geschikt voor kinderen die kant- en klare sondevoeding niet goed kunnen verdragen.
Wat is kant en klare sondevoeding en blended diet?
Kant en klare sondevoeding
Kant en klare sondevoeding is vloeibare voeding die via een slangetje (sonde) in de maag of dunne darm komt. Deze voeding moet voldoen aan een wettelijk voorgeschreven samenstelling. Het heeft alle voedingsstoffen die uw kind nodig heeft, zoals eiwitten, vetten, koolhydraten, vitamines en mineralen.
Blended diet
Blended diet is voeding die u pureert en via de sonde geeft aan uw kind. Deze gepureerde voeding kunnen we inzetten als volledige of gedeeltelijke vervanging van de kant- en klare sondevoeding.
Om over te stappen naar blended diet is van belang:
- Dat uw kind ouder is dan 1 jaar
- Dat de sondevoeding via de maag gegeven wordt en niet direct in de darmen komt. Lees hier meer over de toedieningswegen.
- Dat uw kind gastrostomie sonde (maagkatheter met ballon of maagbutton) heeft voor het toedienen van de sondevoeding. Een diameter van minstens 14 charrière wordt aanbevolen om verstopping van de sonde te voorkomen en zorgt voor een makkelijkere toediening. Een neus-maag sonde is namelijk te dun. Lees hier meer over de toedieningswegen.
- Dat uw kind voeding in porties (grotere hoeveelheden in beperkte tijd) kan verdragen. Dripvoeding is namelijk niet mogelijk. Lees hier meer over de toedieningsvormen.
- Dat het mogelijk is een volwaardige voeding te geven met blended diet.
- Dat u de juiste mogelijkheden heeft om blended diet te bereiden. Tijd, apparatuur en hygiëne vragen meer van u. Lees hier meer over hygiëne.
Waarom blended diet?
Er zijn verschillende redenen waarom we starten met blended diet. Het kan de maag- en darm klachten verminderen en het verdragen van voeding en de groei verbeteren. Ook kan het zijn dat u de voeding graag zelf wilt bereiden. lees meerWaarom blended diet?
Er zijn verschillende redenen waarom we starten met een blended diet
- Het verminderen van maag- en darm klachten. Het kan zijn dat de kant- en klare sondevoeding samen gaat met maag- en darm klachten zoals spugen, moeizame ontlasting (obstipatie), diarree en maagzuur (reflux). Er zijn wetenschappelijke aanwijzingen dat deze klachten kunnen afnemen bij het volgen van een blended diet.
- Verbeteren van het verdragen van voeding en de groei. Het kan zijn dat uw kind problemen heeft met het verdragen van grotere hoeveelheden kant- en klare sondevoeding. Sommige kinderen kunnen een groter volume verdragen wanneer zij overstappen naar een blended diet. Doordat bij deze groep kinderen de voedingsinname toeneemt, verbetert de groei.
- De wens om voeding zelf te maken. Een andere reden kan zijn dat u graag zelf de voeding klaarmaakt voor uw kind.
Starten met blended diet
Bij het het starten met blended diet en het opbouwen als vervanging van kant-en-klare sondevoeding is het van belang om rekening te houden met een aantal zaken, zoals eventuele dieetbeperkingen en de grote van de porties. lees meerStarten met blended diet
- Houd rekening met eventuele dieetbeperkingen, voedselallergie en voedselintoleranties. Bespreek dit met de diëtist.
- Introduceer één voor één nieuwe voedingsmiddelen.
- Het uitgangspunt is altijd een gezonde voeding. Wat daarvoor nodig is per leeftijdsgroep kunt u hier lezen.
- Begin met kleine en enkelvoudige porties voeding. Bijvoorbeeld als eerste stap één soort groenten, eventueel een gehomogeniseerde groenten voor een kind van 4 maanden (zoals Olvarit ©). Verdun deze met een beetje water.
- Als dit geen klachten geeft, voeg dan aardappel of rijst toe. In de volgende stap kan het volume uitgebreid worden. Dit volume kan verminderd worden op de te geven eigen sondevoeding.
- Als uw kind dit maaltijdmoment goed verdraagt, kunt u starten met een volgend moment voor blended diet. Enzovoort. Zo kan stapsgewijs blended diet de eigen sondevoeding vervangen.
Wat heeft uw kind per dag nodig?
De zelf bereide voeding dient alle voedingsstoffen te bevatten die uw kind nodig heeft. Bekijk in de tabel de hoeveelheden die passend zijn binnen een gezonde voeding per leeftijdscategorie. lees meerWat heeft uw kind per dag nodig?
De zelf bereide voeding dient alle voedingsstoffen te bevatten die uw kind nodig heeft:
• Afgestemd op leeftijd
• Voldoende energie, eiwitten, vitaminen en mineralen
• Goede verhouding tussen vetten en koolhydraten
• Goede vetten, voldoende essentiële vetzuren
• Voldoende vezels
• Voldoende vocht: ook bij geconcentreerde voeding extra water geven
Naast de optie om de kant- en klare sondevoeding volledig te vervangen door blended diet, kan er ook gecombineerd worden met kant- en klare voeding of dieetpreparaten om aan de voedingsbehoefte van uw kind te voldoen.
Hieronder ziet u een tabel met de hoeveelheden passend binnen een gezonde voeding.
| 1-3 jaar | 4-8 jaar | 9-13 jaar | 14+ | |
| Groente | 50-100 gram | 100-150 gram | 150-200 gram | 250 gram |
| Fruit | 1.5 porties | 1.5 porties | 2 porties | 2 porties |
| Bruine / volkoren boterhammen | 2-3 stuks | 2-4 stuks | 4-5 stuks (v) | 4-5 stuks (v) |
| 5-6 stuks (m) | 6-8 stuks (m) | |||
| Aardappelen / volkoren graanproducten | 1-2 stuks/ opscheplepels | 2-3 stuks/ opscheplepels | 3-5 stuks/ opscheplepels (v) | 4-5 stuks / opscheplepels (v) |
| 4-5 stuks / opscheplepels (m) | 6 stuks / opscheplepels (m) | |||
| Vis of vlees of gevogelte / peulvruchten / ei | 50 gram / ½ opscheplepel / 1-2 per week | 50 gram / 1-2 opscheplepels / 2-3 per week | 100 gram / 2 opscheplepels / 2-3 per week | 100 gram / 2-3 opscheplepels / 2-3 per week |
| 25 gram | ||||
| Noten(pasta) | 15 gram | 15 gram | 25 gram | |
| Zuivel | 2 porties (300ml) | 2 porties (300ml) | 3 porties (450ml) |
3 porties (v) |
| 4 porties (m) | ||||
| Kaas | 0 | 20 gram | 20 gram | 40 gram |
| Smeer- en bereidingsvetten | 30 gram | 30 gram | 40 gram (v) | 40 gram (v) |
| 45 gram (m) | 55 gram (m) | |||
| Vocht | 1 liter | 1-1.5 liter | 1-1.5 liter | 1.5-2 liter |
Vormen van blended diet
Er zijn twee vormen van blended diet: volledig vervangen en deels vervangen van kant- en klare sondevoeding door blended diet. lees meerVormen van blended diet
-
Vaak kan het al voldoende zijn om klachten te verbeteren wanneer er enkel een deel van het dagtotaal bestaat uit fijngemalen voeding. In deze gevallen krijgt uw kind een combinatie van blended diet met bijvoorbeeld kant- en klare sondevoeding of dieetpreparaten.
-
Indien wenselijk, is het mogelijk om de kant- en klare sondevoeding volledig om te zetten naar blended diet.
Toedieningswegen
Niet alle toedieningswegen zijn geschikt voor blended diet. Lees hier welke toedieningswegen wel of niet geschikt zijn. lees meerToedieningswegen
-
Deze sonde gaat via de neus, keel en slokdarm naar de maag. De slangen verschillen in dikte (charière) en lengte. Gepureerde voeding is over het algemeen dikker dan kant- en klare sondevoeding. Sondes met een dunne charière (6 of 8) zijn minder geschikt omdat deze gemakkelijker verstopt raken. Daarnaast moeten we bij een dunne sonde de voeding zo verdunnen dat het lastiger is om aan de voedingsbehoeften van uw kind te voldoen.
-
Deze katheter gaat door de buikwand naar de maag. Ze zijn dikker dan de neus-maagsonde en geven daarmee minder risico op verstopping. Een endoscopisch aangelegde PEG-katheter kunnen we alleen onder narcose vervangen (= risico bij verstopping). Beslis samen met uw arts en/of diëtist of deze optie geschikt is voor blended diet.
-
Deze sonde gaat via de neus, keel, slokdarm, maag naar de dunne darm (duodenum of jejunum). Deze sonde komt rechtstreeks in de dunne darm terecht. De fijngemalen voeding slaat daarmee een stap in de vertering over, namelijk de maag. Daarnaast krijgt uw kind via deze sonde de voeding langzaam en vespreid over langere tijd met een mobiele voedingspomp (lees hier meer informatie over toedieningsvormen). Door deze twee redenen zijn een neus-duodenumsonde en neus-jejenumsonde niet geschikt voor blended diet.
-
Deze katheter (PEJ katheter) gaat door de buikwand naar de darm. Om dezelfde redenen als de neus-duodenumsonde en neus-jejunumsonde is de darmkatheter niet geschikt voor blended diet.
-
Deze sonde brengt de arts tijdens de buikoperatie in. De eerste 6 weken na plaatsing is het niet mogelijk om deze katheter te vervangen bij een verstopping. Hierdoor kan het blended diet pas 6 weken na plaatsing van de chirurgisch aangelegde katheter starten.
Toedieningsvormen
Het blended diet dient u toe in porties. Continue toediening is niet geschikt voor blended diet. lees meerToedieningsvormen
Toedieningsvormen
- Portietoediening: het blended diet dient u toe in porties. Bij de portietoediening krijgt uw kind meerdere keren per dag voeding in de maag met een spuit.
- Continue toediening / voeden met een voedingspomp: Deze vorm is ongeschikt voor het blended diet. Via een mobiele voedingspomp komt de sondevoeding druppel voor druppel het lichaam binnen. Dit gebeurt verspreid over een lange tijd. Bij deze manier van toediening moet de voeding een aantal uur “aanhangen”. Dit houdt in dat de zwaardere deeltjes van de zelfbereide voeding zakken naar de bodem. Hierdoor is de voeding aan het eind te dik om te geven met de voedingspomp. Daarnaast is het niet gewenst om voeding die u zelf klaarmaakt meer dan 2 uur buiten de koelkast te bewaren door het risico op bacteriegroei.
Richtlijnen voor portietoediening
Benodigdheden:
- Voorgeschreven hoeveelheid sondevoeding, eventueel in schenkkannetje of glas. Advies: sondevoeding 1 uur voor toedienen uit de koelkast halen of even in de magnetron.
- Bolusadapter (los schenktuitje voor op de zak voeding).
- Voor de sondevoeding: een 50 milliliter spuit.
- Extra spuit met 40 milliliter lauw kraanwater.
- Handdoekje.
Werkwijze:
- Was uw handen.
- Maak de sonde los van uw kleding, als dat nodig is.
- Leg het handdoekje onder de aansluiting van de sonde.
- Verwijder het dopje van de sonde.
- Zet de spuit op de sonde.
- Spuit de sonde door met de helft van het water (= 20 milliliter) en bewaar de rest voor het naspoelen.
- Verwijder hierna deze spuit en bewaar deze spuit voor het naspoelen.
- Trek 50 milliliter sondevoeding (op kamertemperatuur) op in de spuit.
- Zet de spuit op de sonde.
- Spuit de sondevoeding langzaam in. Herhaal dit totdat u de voorgeschreven hoeveelheid sondevoeding heeft toegediend.
- Verwijder deze spuit.
- Spuit de sonde door met de rest van het water.
- Verwijder de spuit van de sonde.
- Sluit de sonde af met het dopje.
- Spoel de spuiten met kraanwater schoon.
- Bewaar de spuiten op een schone droge plaats
Let er op dat u een kocher (dit is een soort klemmetje) gebruikt om ervoor te zorgen dat er geen maagsap, sondevoeding of water uit de sonde loopt bij het verwisselen van de spuiten.
Benodigdheden voor het bereiden van de voeding:
- Gebruik een krachtige blender bijvoorbeeld Magimix© en Vitamix©.
- Zeef de voeding wanneer de blender de voeding niet helemaal gladmaakt. Zo voorkomt u verstoppingen van de sonde.
- Gebruik eventueel een vijzel om harde producten zoals noten fijn te malen.
Hygiëne
Net als bij kant- en klare sondevoeding is het belangrijk om zo hygiënisch (schoon) mogelijk de voeding toe te dienen. Het is belangrijk om te voorkomen dat bacteriën in de voeding komen, waardoor de voeding kan bederven. Wij adviseren u het volgende:
Bereiden van de voeding
- Was uw handen voordat u de voeding gaat klaarmaken
- Was groente en fruit goed schoon
- Verhit rauwe producten als vlees, kip, eieren en vis goed
- Werk in een schone keuken met schone apparatuur
Toedienen van de voeding
- Was uw handen voordat u de voeding toedient.
- Vervang de spuiten, waarmee u de sonde doorspuit, 2 keer per week.
- Wissel het toedieningssysteem en de spuit om voeding toe te dienen elke 24 uur.
Bewaren van de voeding
- Een bereide voeding is op kamertemperatuur (18-22 graden Celsius) maximaal 2 uur houdbaar
- U kunt bereide voeding 2 dagen bewaren in de koelkast (4 graden Celsius). Hierbij is het van belang dat u de bereide voeding binnen 2 uur in de koelkast zet.
U kunt bereide voeding 3 maanden bewaren in de vriezer (-18 graden Celsius). Bij het invriezen is het van belang om de bereide voeding snel en goed af te laten koelen.
Adviezen
Variatiemogelijkheden per productgroep
Hieronder ziet u verschillende variaties per productgroep zodat u een volwaardige voeding kunt aanbieden.-
Variatiemogelijkheden voor groente.
lees meer
Groente
- Variatiemogelijkheden: varieer in alle soorten groenten met uitzondering van de indikkers /verstoppers
- Producten die verstoppen: snijbonen, asperges
-
Variatiemogelijkheden voor fruit.
lees meer
Fruit
- Variatiemogelijkheden: varieer in alle soorten fruit met uitzondering van de indikkers / verstoppers
- Producten die indikken: avocado, banaan, blauwe bessen
- Producten die verstoppen: aardbei, blauwe bessen, frambozen
-
Variatiemogelijkheden voor brood.
lees meer
Brood
- Variatiemogelijkheden brood: tarwebrood, volkoren brood, (volkoren) krentenbrood, (volkoren) mueslibrood en roggebrood
- Variatiemogelijkheden (pap)granen: boekweit / amarant, gerst, haver, maïs, muesli, rijst (zoals Olvarit rijstebloem 4+ maanden©), rogge, tarwe (zoals Brinta©) en teff
- Producten die indikken: boekweit / amarant
- Tip: Geroosterd brood is makkelijker te verwerken
-
Variatiemogelijkheden voor aardappel/volkoren graanpoducten.
lees meer
Aardappelen / volkoren graanproducten
- Variatiemogelijkheden: aardappelen (volkoren), bulgur, couscous, (volkoren) mie en noedels, (volkoren) pasta, (zilvervlies) rijst en quinoa
- Producten die indikken: aardappels, pasta’s, deegwaren
-
Variatiemogelijkheden voor noten(pasta).
lees meer
Noten(pasta)
- Variatiemogelijkheden: varieer in alle soorten noten met uitzondering van de indikkers / saboteurs.
- Producten die indikken: amandelen, amandelpasta, sesamzaad, tahin
- Producten die verstoppen: zaden (lijnzaad)
-
Variatiemogelijkheden voor vis of vlees of gevogelte / peulvruchten /ei
lees meer
Vis of vlees of gevogelte / peulvruchten /ei
- Variatiemogelijkheden: tofuh, tempeh, vegetarische vleesvervangers
- Tips: aanbevolen wordt om 1x per week vette vis te eten. Vette vis: makreel, haring, zalm, bokking, sardines.
-
Variatiemogelijkheden voor vetten.
lees meer
Vetten
- Variatiemogelijkheden olie's: alle soorten olie’s zoals hennepzaadolie, kokosolie, lijnzaadolie, olijfolie, walnootolie en zonnebloemolie.
- Variatiemogelijkheden boters: Alle soorten boters zoals dieetmargarine, zachte margarine, zachte, halvarine, roomboter en vloeibaar bak- en braad vet.
- Tip: Gebruik bij voorkeur plantaardige olie of vloeibaar bak- en braadvet. Deze bevatten namelijk de goede vetzuren (onverzadigde vetten). Kokosolie, kokosvet, harde bak- en braad vetten en roomboter bevatten veel ongezonde vetten (onverzadigde vetten). Daarnaast blijft harde boter niet vloeibaar na het afkoelen. Gebruik van deze producten wordt dan ook afgeraden.
-
Variatiemogelijkheden voor zuivel.
lees meer
Zuivel
- Variatiemogelijkheden: melk, karnemelk, yoghurt, kwark, kefir , sojamelk, havermelk, rijstmelk, amandelmelk en kokosmelk.
- Tip: havermelk, rijstmelk, kokosmelk en amandelmelk bevatten van nature zeer weinig eiwitten. Ga uit van calcium verrijkte varianten om te voldoen aan de calciumbehoefte.
-
Variatiemogelijkheden voor vocht.
lees meer
Vocht
- Variatiemogelijkheden: water, bouillon, melkproducten en kookvocht van groenten.
- Tip: bouillon bereid van een bouillonblokje bevat veel zout
Verstopte sonde en het voorkomen ervan
De sonde kan door verschillende redenen verstopt raken. Het is belangrijk om te voorkomen dat dit gebeurt. lees meerVerstopte sonde en het voorkomen ervan
De sonde kan verstopt raken door:
- Klonterige of te dikke voeding
- Onvoldoende voor- en naspoelen met water, waardoor voedingsresten in de sonde achterblijven
- Combinatie van medicijnen en voeding
- Verharding van de sonde door te lang gebruik van de sonde
Voorkomen van een verstopte sonde
- Zorg dat de voeding dun genoeg is en zeef de voeding wanneer de voeding niet helemaal glad is.
- Schud de voeding voor het toedienen.
| Producten die indikken | Producten die verstoppen |
| Avocado | Aardbei |
| Banaan | Blauwe bessen |
| Amandelen, amandelpasta | Frambozen |
| Sesamzaad, thain | Snijbonen, asperges |
| Blauwe bessen | Zuivel (bruisen) |
| Pasta's, deegwaren | Zaden (lijnzaad) |
| Aardappels | |
| Amaranth, boekweit |
Verstopte sonde oplossen
Probeer de sonde weer open te krijgen met een 10 milliliter spuitje en lauw water. Maak met de stamper van de spuit steeds trekkende en pompende bewegingen. Als het niet lukt moeten we de sonde vervangen.
Adviezen voor voldoende calorieën
- In plaats van met water te mixen, kan ook worden gekozen om te mixen met volle melk of plantaardige melk.
- Gebruik calorierijk broodbeleg zoals chocoladepasta, pindakaas en speculoospasta in plaats van energiearmer broodbeleg zoals jam en vruchtenhagel.
- Voeg calorierijk fruit zoals banaan of avocado toe.
- Vervang magere en/of halfvolle zuivelproducten door volle zuivelproducten zoals volle (chocolade)melk, volle kwark, slagroomvla, volle vanillevla, volle Griekse yoghurt, zuivelspread en 48+ smeerkaas
- Voeg ongezouten noten zoals hazelnoten, paranoten of pecannoten toe.
- Vervang caloriearme vleeswaren zoals kipfilet door calorierijke vleeswaren zoals gehakt en spek.
- Vervang caloriearme vis zoals kabeljauw door calorierijke vis zoals makreel en zalm.
- Voeg een scheut willekeurige olie toe.
- Voeg havermout of Brinta toe.
Adviezen voor voldoende vitamine D en ijzer
- Supplement van vitamine D (vitamine D druppels) aanhouden volgens de aanbevelingen
- IJzer: aanvulling van de inname van ijzer kan eenvoudig door gebruik te maken van ijzerhoudende appelstroop of Roosvicee Ferro©
Voorbeeld dagmenu
Voorbeeld van een dagmenu met als uitgangspunt 1100 kcal en volwaardig voor een kind in de leeftijdsgroep 1 – 4 jaar. lees meerVoorbeeld dagmenu
Uitgangspunten voorbeeld dagmenu: streven naar inname van ongeveer 1100 kcal en volwaardig voor een kind in de leeftijdsgroep 1 – 4 jaar.
Ontbijt
175 ml voeding van:
- 1 ½ snee bruinbrood
- besmeerd met margarine
- Beleg 1 x jam en ½ kaasbeleg
- 100 ml halfvolle melk
In de loop van de morgen
150 – 175 ml gemixt fruit naar keuze:
- uitgaan van ongeveer 1 stuk fruit
- en 50 ml yoghurt
Middagmaaltijd
175 ml voeding van:
- 1 ½ snee bruinbrood
- Besmeerd met margarine
- Beleg 1 x ijzerhoudende appelstroop en ½ kaasbeleg
- 100 ml halfvolle melk
In de loop van de middag
150 – 175 ml gemixt fruit naar keuze:
- uitgaan van ongeveer 1 stuk fruit
- en 50 ml yoghurt
Warme maaltijd
175 ml mix van:
- 20 gram vlees, vis of kip
- 1 lepel jus
- 1 opscheplepel gekookte groenten
- 1 ½ gekookte aardappel of 1 ½ opscheplepel rijst, pasta
- ½ eetlepel (olijf)olie
- Verdunnen met groentenat, bouillon of water
