Bio-elektrische Impedantie Analyse (BIA)

Nuchter meten niet nodig

De huidige ESPEN richtlijn adviseert om BIA-metingen uit te voeren in een nuchtere toestand van ten minste 2 uur in een klinische setting en 8 uur in een onderzoek setting. Omdat het niet wenselijk is om patiënten met ondervoeding of sarcopenie te vragen om te vasten en er geen goede literatuur is die de strategie in de richtlijn ondersteunt, was het onderzoek erop gericht om de invloed van ontbijt op BIA-metingen te beoordelen. Korzilius et al. concludeert dat eten single-frequency BIA metingen beïnvloedt, maar deze verschillen in vetvrije massa blijven voor de meeste deelnemers onder klinische relevantie bij gebruik van een gestandaardiseerd ontbijt. Daarom suggereert het huidige onderzoek dat nuchter een BIA-meting uitvoeren niet nodig is.

Publicatie

Korzilius, J.W., et al., Having breakfast has no clinically relevant effect on bioelectrical impedance measurements in healthy adults. Nutrition Journal, 2023. 22(1): p. 55.

BIA kan veilig met een pacemaker (CIED)

Veel fabrikanten van BIA-apparatuur hebben een pacemaker (=cardiac implantable electronic devices = CIED) als contra-indicatie vermeld in hun handleiding omdat ze bang zijn voor storingen van het CIED. Theoretisch is het niet waarschijnlijk dat een elektrische stroom van 5-1000 kHz met het CIED interfereert omdat:

• Deze hoge frequenties ver af liggen van de cardiale frequentie (20 Hz).
• Er zijn band doorlaatfilters ingebouwd om de hoogfrequente stromen te verzwakken.

In samenwerking met het Nutritional Assessment Platform en de Nederlandse  Werkgroep Cardiologie Diëtisten en met ondersteuning van  Assistant Professor Cardiac Devices Dominic Theuns van het Erasmusmc hebben we literatuuronderzoek gedaan. Daar hebben we Nederlandse data van 4 dialyse en 10 hartfalen patiënten aan toegevoegd die zijn gemeten met de BCM® van Fresenius. Deze BIS is de enige BIA op de Nederlandse markt die geen contra indicatie aan geeft voor CIED*.

We hebben 7 studies gevonden en samen met onze BCM-data betreft het 674 BIA metingen met wisselende frequenties en bij geen van deze metingen is interferentie of storing van het CIED opgetreden (zie tabel 1).

Hieruit kunnen we concluderen dat BIA veilig is bij een CIED en dat er geen wetenschappelijk bewijs is dat aanhouden van de contra-indicatie voor BIA bij een CIED rechtvaardigt.

*BCM geeft aan dat er wel een contra-indicatie voor een BIA-meting bestaat als er een zeldzame combinatie is van onderstaande 4 voorwaarden:

• De patiënt moet een unipolaire pacemaker hebben (moderne pacemakers zijn allemaal polaire pacemakers);
• De patiënt moet lijden aan massale cardiale decompensatie;
• De patiënt moet volledig afhankelijk zijn van de pacemaker zodat het missen van een enkele harstlag leidt tot hartstilstand;
• De gevoeligheidsdrempels van de pacemakers moeten zeer laag zijn.

Tabel 1 Resultaten literatuuronderzoek BIA en CIED

Publicatie

Zweers et al, Can the contraindication for cardiac implantable electronic devices in bioelectrical impedance analysis be removed?. Clinical Nutrition supplement ESPEN congress 2023 p310-w.