Onderzoek

Wetenschap­pelijk onderzoek

Het wetenschappelijk onderzoek vanuit de afdeling Diëtetiek is voornamelijk gericht op de directe patiëntenzorg en heeft betrekking op: 

• het verbeteren van de voedingstoestand
• het verbeteren van klinische uitkomsten 
• de kwaliteit van leven 

Hierbij hebben we specifiek aandacht voor patiënten met maag-,  darm- en lever aandoeningen, nierziekten, oncologische aandoeningen en stofwisselingsstoornissen. Dit zijn onze klinische behandellijnen.
 

Onderzoek naar dieetinterventies

Vanuit de afdeling Diëtetiek en Darmfalen wordt onderzoek uitgevoerd naar (gecombineerde) dieetinterventies. Deze onderzoeken zijn door ons geïnitieerd of we werken mee aan het onderzoek. Dit soort onderzoeken noemen we Evidenced based dietetics-Interventie studies.

• Voorbeelden

  Bekijk een van de voorbeelden van onze evidenced based dietetics-Interventie studies.

• Kom voorbereid poli

  Mensen met een hematologische aandoening die een autologe of allogene stamceltransplantatie moeten ondergaan, zitten in een zwaar behandeltraject in. De behandeling duurt vaak maanden en is zeer intensief. In dit traject worden verschillende onderwerpen besproken, maar aan het begin van de behandeling is weinig aandacht voor voeding en beweging. Uit onderzoek blijkt dat dit wel degelijk van belang is. Zo heeft een verslechterde voedingstoestand een negatief effect op de opnameduur en kwaliteit van leven van patiënten. Daarnaast heeft een patiënt met een verslechterde voedingstoestand meer risico op complicaties en is de sterftekans groter. Ook blijkt dat kracht- en conditietraining een positief effect heeft op de kwaliteit van leven en dat het vermoeidheid vermindert.

  Dit soort onderzoeksresultaten laten zien dat op tijd aandacht voor zowel voeding als beweging van groot belang is. Voeding en beweging zijn ook onderdelen van de behandeling waar de patiënt zelf invloed op kan uitoefenen. Tijdens de ‘Kom voorbereid poli’ werken een diëtist en fysiotherapeut samen en geven zij (preventief) voedings- en beweegadviezen aan mensen die op korte termijn een autologe of allogene stamceltransplantatie zullen ondergaan. Daarmee willen we de algehele conditie van de patiënt behouden en waar mogelijk verbeteren om beter voorbereid te zijn op de behandeling en deze zo goed mogelijk te doorstaan.

• KETOMY studie

  De KETOMY studie onderzoekt of een KETOgeen dieet veilig, haalbaar en effectief is voor patiënten met een genetisch bewezen Mitochondriële MYopathie. De deelnemers worden 2 weken gevolgd om hun normale eetpatroon in kaart te brengen. Tijdens deze periode vullen zij vragenlijsten in, doen we lichamelijke metingen en moeten zij fiets- en spierkrachttesten uitvoeren. Vervolgens volgen zij 12 weken een ketogeen dieet. Bij dit dieet zitten er veel vetten en weinig koolhydraten in de voeding. Tijdens deze periode houden we de veiligheid van dit dieet voor de deelnemers nauwgezet in de gaten. Na de periode van 12 weken krijgen deelnemers weer vragenlijsten, een lichamelijke meting en fiets- en spierkrachttesten. Daarmee kunnen we bepalen of het dieet effect heeft gehad.

• Prehabilitatie bij darmkanker

  In februari 2019 is het prehabilitatie programma gestart in het Radboudumc. Dit programma is bedoeld om patiënten met (uitzaaiingen van) darmkanker die een operatie ondergaan zo fit mogelijk te maken voorafgaand aan de operatie. Het optimaliseren van de conditie van de patiënt voorafgaand aan de operatie heet ‘prehabiliteren’.  

  Dit programma is speciaal voor deze groep patiënten ontworpen en wordt aan de individuele behoeften en conditie van de patiënt aangepast. Het programma bestaat uit:

  •             Optimalisatie voeding en voedingssuppletie

  •             Fysieke training

  •             Mentale ondersteuning

  •             Stoppen met roken programma

  Hiermee willen we de patiënt voorafgaand aan de operatie zo fit mogelijk maken. Hoe fitter de patiënt, hoe beter de uitkomsten na de operatie, zoals complicaties, ligduur, kwaliteit van leven en herstel.

  Het programma wordt mogelijk gemaakt door ‘Betaalbaar Beter’

• Voedingsonderzoek bij nierziekten

  Vroegtijdig herkennen van ondervoeding bij nierziekten is van groot belang. Daarom is afgelopen jaren onderzoek gedaan naar het meest geschikte screeningsinstrument. Uit onderzoek is gebleken dat de PG-SGA SF hiervoor het meest geschikt is. Deze gaan we in 2021 gebruiken op de afdeling Nierziekten in plaats van de MUST voor de screening op ondervoeding bij patiënten met nierziekten.

  Naast het herkennen van ondervoeding is optimale voeding van belang. In 2019 is onderzoek gedaan naar het aanbod van eten en drinken tijdens de dialysebehandeling in het Radboudumc. Optimale voeding bij nierziekten in combinatie met de verschillende dieetbeperkingen is lastig, zeker bij een ziekenhuisopname. Daarom is 2018 het nierziektenmenu ontwikkeld.

Nutritional Assessment

Alle patiënten onder behandeling bij de afdeling Diëtetiek en Darmfalen kunnen hun energieverbruik en daarmee hun energie- en eiwitbehoefte laten bepalen. Hiermee kunnen we hun voedingstoestand objectief monitoren. Dit beoordelen van iemands voedingstoestand en voedingsbehoefte wordt ook wel Nutritional Assessment genoemd.

Het Nutritional Assessment bestaat uitmetingen in drie domeinen:

• Voedselinname, verbruik en verliezen: Hier valt de indirecte calorimetrie en de actometrie en het eetverslag onder.
• Lichaamssamenstelling: Hier valt de BIA meting onder.
• Functionele parameters: Hier valt de handknijpkracht onder.

Actometrie is onderdeel van het Nutritional Assessment; hiermee wordt het energieverbruik uit activiteit gemeten.

Innovatie

Bij de afdeling Diëtetiek en Darmfalen zijn we voortdurend bezig met het persoonsgericht innoveren van onze voedingszorg. Zo hebben we voor de behandeling van ondervoeding een webapplicatie gebouwd die patiënten en diëtisten ondersteunt bij het behalen van individuele eiwitbehoefte (met aandacht voor eiwitverdeling). Het realiseren van deze app was mogelijk dankzij het project Betaalbaar beter. De app kan ook gebruikt  worden bij het gecontroleerd afbouwen van drink-of sondevoeding. 

Op deze website kunt u meer lezen over de app.

Voeding en mitochondriële ziekten

Wij doen onderzoek op het gebied van voeding en mitochondriële ziekten.

Video's

• Lekenpraatje verdediging proefschrift Heidi Zweers 21 september 2021: Nutritional Assessment and dietary interventions in adult patients with mitochondrial disease
• Wat zijn mitochondriële ziekten?