Het verlies van een dierbare

Wat u allemaal kunt voelen

Gevoelens kunnen sterk wisselen. U merkt misschien dat ze per dag veranderen of soms zelfs een paar keer per dag. De ene keer zijn ze heftig, de andere keer minder sterk.
 

Ongeloof

Vlak na het sterven van een dierbare kan het zijn dat u zich verdoofd of lamgeslagen voelt, alsof u in shock bent. Het is moeilijk te geloven dat hij of zij er niet meer is. Deze reactie is normaal bij verlies. Langzaam aan beseft u steeds meer dat uw dierbare er werkelijk niet meer is. Dan komt er ruimte voor andere emoties.
 

Verdriet

Het is normaal om een tijdlang sombere gevoelens te hebben. Eenvoudige problemen lijken dan misschien onoverkomelijk. Ieder mens voelt en toont zijn verdriet op zijn eigen manier en wat bij hem of haar past. U vraagt zich mogelijk af hoe lang u verdrietig mag zijn. Dat weet niemand, want daar zijn geen regels voor. Soms kan verdriet snel een plaatsje krijgen, maar het kan ook maanden of jaren duren.

Woede

Veel nabestaanden zijn boos. Boos op zichzelf, over de dingen die ze gezegd of gedaan hebben. Of over dingen die ze juist niet gezegd of gedaan hebben; ook al waren ze dat altijd wel van plan. Het kan zijn dat u boos bent dat de overledene u in de steek heeft gelaten, en misschien schaamt u zich voor uw kwaadheid. Sommige mensen zijn kwaad op alles en iedereen. Of op het leven dat niet loopt zoals ze graag hadden gewild. Ook dit mag er zijn.
 

Opluchting

De zorg voor een stervende kan zwaar zijn geweest. Na een lang ziekbed, een zwaar sterfproces of bij een slechte relatie is het overlijden soms zelfs een opluchting. Ook dat gevoel mag er gewoon zijn, ook al vindt uw omgeving misschien van niet.
 

Schuld

Vlak na het overlijden van een dierbare kunt u zich schuldig voelen. U vindt dat u bepaalde dingen beter niet had kunnen doen of juist wel had moeten doen. Wanneer u uw leven weer oppakt kan dat voelen alsof u ontrouw bent. Toch is het heel normaal dat u na verloop van tijd minder vaak aan de overledene denkt en weer plezier krijgt in de dagelijkse dingen. Laat ook dit gevoel toe.
 

Gemis

Als u iemand heeft verloren met wie u een groot deel van uw leven heeft gedeeld, dan is het huis ineens erg leeg. U voelt zich alleen. Alles voelt anders.
Sommige mensen missen iemand zo erg dat ze bijna gek worden van verlangen om hem of haar weer te zien, horen of voelen. Misschien ziet u uw dierbare tussen de mensen op straat lopen. U hoort ineens weer die bekende stem. Of het voelt alsof uw overleden partner nog gewoon naast u in bed ligt. Ook al weet u best dat hij of zij er niet meer is en er nooit meer zal zijn.
Alle gevoelens zijn mogelijk én mogen er zijn.
 

Lichamelijke klachten

Het overlijden van een dierbare kan ook lichamelijk reacties veroorzaken. Sommige mensen kunnen zich in de periode van rouw slecht concentreren of zijn gemakkelijk afgeleid. Ook kan het slapen moeilijker gaan. 

Als de klachten zoals verdriet, verlies van interesse en plezier, of slapeloosheid, blijven aanhouden of niet minder worden na verloop van tijd kunt u het best contact opnemen met de huisarts. Vertel de huisarts niet alleen over een specifieke klacht maar geef aandacht aan het overlijden van uw dierbare en de pijn die u daardoor ervaart. Uw huisarts kan u de weg wijzen naar de juiste hulpverlener.

Wanneer u veel moeite hebt met het rouwproces en het gevoel hebt dat u er zelf niet uitkomt, kan rouwbegeleiding of therapie helpen.  Wees niet bang om professionele hulp te vragen.

Binnen het ziekenhuis is voor medewerkers het Q-portaal document Mentale ondersteuning voor patiënten, hun naasten en voor zorgverleners en medewerkers te raadpleggen.