Beter uit bed voor zorgprofessionals

De filosofie, het idee, het concept

Met Beter uit bed willen we iedere patiënt in beweging krijgen en/of houden binnen zijn of haar mogelijkheden. Hiermee willen we vermijdbaar functieverlies tegengaan. Dit doen we door de manier van denken over bewegen positief te beïnvloeden bij zowel patiënten, bezoekers als zorgverleners. We optimaliseren de materialen en de zorgomgeving met behulp van bestaande én innovatieve middelen.
 
Beter uit bed is een volledige paradigmaverschuiving voor het hele ziekenhuis: we richten ons op functie, functionaliteit en mogelijkheden in plaats van ziekte, we willen weten wat een patiënt kán in plaats van wat hem mankeert.

Wat betekent Beter uit bed...

De Wereld Gezondheidsorganisatie schat dat meer dan 30% van de volwassenen onvoldoende beweegt. Weinig bewegen is slecht voor de gezondheid en gerelateerd aan een hogere kans op hartziekten, diabetes, sommige types van kanker, obesitas en vervroegd overlijden. Onvoldoende beweging is ook een belangrijk probleem bij patiënten tijdens een ziekenhuisopname.

• voor patiënt en zorgverlener?

  Tijdens een ziekenhuisopname ligt de patiënt het grootste gedeelte in bed (>71%). Slechts een fractie van de tijd staat of loopt de patiënt (3-5%). Fysieke inactiviteit is deels onvermijdbaar door ziekte of een lichamelijk trauma. Echter, onnodige inactiviteit lijkt diep geworteld te zitten in de omgeving en de cultuur van een ziekenhuis. Het leidt tot onnodige fysieke achteruitgang en verlies van autonomie en zelfredzaamheid. Beter uit bed is het antwoord op het tegengaan van vermijdbaar functieverlies van patiënten. Het hele zorgteam maakt hierbij het verschil. Elke discipline, alle zorgverleners werken met elkaar samen om het activeren van de patiënt tijdens zijn opname in het ziekenhuis te stimuleren. We creëren een cultuur waarin bewegen de norm is en een essentieel onderdeel vormt in de behandeling van onze patiënten.

• voor de maatschappij?

  De basis voor al onze activiteiten en inspanningen ligt in de strategie van het Radboudumc. We willen vooroplopen in de vorming van een duurzame, innovatieve en betaalbare gezondheidszorg. Die er ook nog is voor de kinderen van onze kinderen. Met als missie: to have a significant impact on healthcare. Het is onze intrinsieke ambitie, en onze maatschappelijke en wetenschappelijke plicht als toonaangevend universitair medisch centrum om daar vorm aan te geven.
   
  Mensen worden ouder, hebben vaker meerdere, veelal chronische aan­doeningen. Tegelijkertijd neemt de ontwikkeling en beschikbaarheid van kennis en techno­logie snel toe, maar daarmee staan ook de betaalbaarheid en toe­gankelijkheid van zorg onder druk. Wat voor iedereen blijft, is de basis voor een goede kwaliteit van leven: een goede gezondheid. Het gaat nu meer dan ooit over het voorkómen van ziektes.
  
  Met zijn persoonsgerichte aanpak en inzet van innovatieve middelen en activiteiten draagt Beter uit bed in hoge mate bij aan de realisatie van de maatschappelijke doelen die wij ons hebben gesteld. Daarbij willen we de kennis  - uit onderzoek – en methoden graag delen binnen ons netwerk. Ook dat vinden wij onze verantwoordelijkheid en belangrijke bijdrage aan het betaalbaar houden van de zorg in Nederland en daarbuiten.

• Persoonsgericht en innovatief

  

Continu innoveren

Ons doel is om bewegen in het ziekenhuis te zien als standaard, als onderdeel van de zorg voor de patiënten. We werken hiervoor voortdurend aan vernieuwende producten en technologieën. Enerzijds om de patiënt te monitoren in zijn beweeggedrag. En anderzijds om patiënten de mogelijkheden aan te reiken om in beweging te blijven. Voor, tijdens en na zijn opname. Hierbij gebruiken we de kennis en ervaringen die we opdoen in het Radboudumc, maar ook bij partners die Beter uit bed hebben omarmd.
 
De implementatie methode van Beter uit bed is gebaseerd op Context Based Practice. Hierbij werken patiënten(vertegenwoordigers), zorgprofessionals en onderzoekers samen aan veranderingen. Met behulp van doorlopende kwantitatieve en kwalitatieve evaluaties wordt informatie over implementatie-uitkomsten in perspectief geplaatst, waarna opgedane kennis bijdraagt aan een succesvolle implementatie op een volgende afdeling of in een volgende zorgorganisatie.

• Kom het bed uit voor muziek

  In 2018 zijn we – eerst als pilot - een samenwerking aangegaan met het Nijmeegs Studentenorkest. In verschillende samenstellingen – zoals als blaaskwintet en cellokwartet – gaven zij diverse optredens in het restaurant of op de verpleegafdelingen. Het doel van de optredens is om patiënten in beweging te krijgen door ze uit hun kamer te ‘lokken’ om te komen genieten van een gevarieerd repertoire. De ene keer klassiek, de andere keer modern in een klassiek jasje of Peter en de Wolf in het Amalia kinderziekenhuis.
  
  In 2019 is deze samenwerking voortgezet en konden we het aantal optredens zelfs uitbreiden met andere ensembles – zowel vocaal als instrumentaal -  die graag komen optreden in het Radboudumc. Nieuw dit jaar zijn het Keizerstads Jeugdorkest, AMD Folks, @Noon en Medusa.
  
  En wat vindt de patiënt ervan? Exemplarisch voor het genot dat zij beleven, was dat tijdens een van de optredens de tango een patiënt in beweging bracht met zijn infuuspaal: “Heerlijk die tango, die dans ik normaal gesproken ook, nu maar even met de infuuspaal…”
  
  

• Medewerkers in beweging

  Tijdens de Beweegweek in september 2016 introduceerden we bewegingstimulerende activiteiten voor medewerkers. ‘Ervaar zelf het belang van bewegen. Ga de uitdaging aan en neem wat vaker de trap, doe mee aan lunchwandelen of doe mee aan een van de beweegmomenten in de pauzes’, deden Beter uit bed programmaleiders Shanna Bloemen en Yvonne Geurts de oproep aan medewerkers om meer te bewegen en vaker de trap te pakken op het werk. Voor de medewerkers die een kantoorbaan hebben is het een belangrijke afwisseling voor het vele, lange zitten. Medewerkers in de zorg zijn al best veel in beweging, maar voor hun geeft dit de mogelijkheid om een goed voorbeeld voor patiënten te zijn in het maken van gezonde keuzes.
  
  Sindsdien zijn in het hele Radboudumc stickers geplakt op liftdeuren, met het verzoek de trap te nemen. En wie dat doet, wordt beloond met positieve en stimulerende teksten in het trappenhuis. En of dit medewerkers aanzet tot het vaker nemen van de trappen?
  
   

"Alleen ga je harder, samen kom je verder"

We vinden het van groot belang dat niet alleen in het Radboudumc een cultuurverandering komt ten aanzien van bewegen en activiteit in het ziekenhuis, maar willen onze kennis en ervaring graag delen met anderen. Daarom bouwen wij aan duurzame netwerken met ziekenhuizen, zorginstellingen en andere organisaties in het zorgveld. De patiënt verdient immers de beste zorg. Ons doel is om ervoor te zorgen dat patiënten zowel binnen als buiten het Radboudumc voldoende in beweging blijven.

Het bewijs dat het werkt

Uit onderzoek binnen het Radboudumc bleek dat patiënten te weinig bewogen: patiënten lagen overdag gemiddeld 51-74% van de tijd in bed, zonder medische noodzaak. Onvoldoende doelen om te bewegen, onvoldoende rust (zowel mentaal als fysiek) tijdens een ziekenhuisopname, de georganiseerde zorg rond het ziekenhuisbed en een onvriendelijke beweegomgeving werden door patiënten en zorgverleners genoemd als belangrijkste belemmeringen voor beweging.
 
Initiatieven die bijdragen aan een toename van bewegen van patiënten tijdens een ziekenhuisopname hebben veelbelovende resultaten. Daarbij moeten patiënten zoveel mogelijk worden gestimuleerd om te bewegen tijdens een ziekenhuisopname.
 
De verpleegafdeling Cardio-thoracale Chirurgie is een van de eerste afdelingen waar Beter uit bed is geïmplementeerd. Harold Kerstens, bedrijfsleider Cardio-thoracale Chirurgie, over de resultaten van het programma: “Meer beweging na een hartoperatie bevordert niet alleen het herstel van de patiënt, maar heeft bij ons ook aantoonbaar geleid tot verkorting van de opnameduur. Zulke mooie resultaten juich ik natuurlijk van harte toe! Beter uit Bed is daarmee een prachtig voorbeeld hoe het Radboudumc inzet op patiëntgerichtheid en innovatie in de zorg.”

Beter uit bed implementeren

Het totale Beter uit bed programma bestaat uit 4 fasen. Elke fase bestaat uit een serie activiteiten en handelingen die binnen het programma bij elkaar horen. De activiteiten en handelingen moeten stuk voor stuk uitgevoerd worden om de implementatie te laten slagen.

We onderscheiden de volgende fasering:

Oriëntatiefase

Het Beter uit bed team maakt kennis met een geïnteresseerde afdeling of ziekenhuis: inventariseren  wensen en mogelijkheden en ‘wat is de hulpvraag, doelstelling en beoogde verandering?’

Inventarisatiefase

• We brengen de mindset van patiënten en zorgverleners in kaart en screenen bouw en design.
• We inventariseren de materialen en middelen.
• Je informeert stakeholders, kiest projectleider.
• We stellen samen een plan van aanpak op: doelen, tijdspad, tijdsinvestering, begroting voor materiaal en inrichting.

Uitvoeringsfase

Uitvoeren van de activiteiten nodig voor de realisatie van het Beter uit bed programma. Materiaal wordt getest en geëvalueerd en er komt een verbetervoorstel voor de inrichting.

Borging

Nieuwe of aangepaste werkwijze verankeren in het dagelijks handelen. Vastleggen afspraken, protocollen. Plannen en uitvoeren van 3-jaarlijkse programmamanager overleggen en hermetingen voor sedentair gedrag. Speciaal  ontwikkelde monitorinstrumenten worden ingezet om borging van de Beter uit bed principes te waarborgen.

Toolbox
Om de drie pijlers van Beter uit bed te kunnen invoeren op een afdeling of in een ziekenhuis is een toolbox ontwikkeld. In de toolbox bevinden zich alle activiteiten, handelingen, draaiboeken en voorwerpen die het geheel vormen voor de implementatie van het Beter uit bed programma. De toolbox bevat activiteiten en producten die al ontwikkeld zijn voor Beter uit bed. Daarnaast is er de mogelijkheid om afdelingsspecifieke activiteiten te ontwikkelen en te implementeren.

Toolbox

Om de drie pijlers van Beter uit bed te kunnen invoeren op een afdeling of in een ziekenhuis is een toolbox ontwikkeld. In de toolbox bevinden zich alle activiteiten, handelingen, draaiboeken en voorwerpen die het geheel vormen voor de implementatie van het Beter uit bed programma. De toolbox bevat activiteiten en producten die al ontwikkeld zijn voor Beter uit bed. Daarnaast is er de mogelijkheid om afdelingsspecifieke activiteiten te ontwikkelen en te implementeren.
 

Zelf aan de slag met Beter uit bed?

Interesse in het programma Beter uit bed of onderdelen daarvan? Dan maken we graag een afspraak om de mogelijkheden door te spreken voor uw organisatie of afdeling. Samen inventariseren we de doelen en beoogde verandering  en beschikbare tijd, budget en mogelijkheden om (onderdelen van) Beter uit bed te implementeren.

Daarna ontvangt u van ons een offerte en plan van aanpak op maat.

Neem contact op!