Praten over uw behandelwen­sen Informatie voor patiënten en hun naasten

1. Denk en praat erover

Uw behandelwensen zijn heel persoonlijk. U beslist zelf wat belangrijk voor u is. Denk hier goed over na. Het kan u helpen om regelmatig met uw naasten te praten over uw behandelwensen. Daardoor krijgt u voor uzelf scherp hoe u uw kwaliteit van leven ervaart en hoe dit samenhangt met uw behandeling.
 

2. Kenbaar maken

De afspraken over uw behandelwensen en beperkingen wordt in eerste instantie met u persoonlijk gemaakt. In geval van (tijdelijke) wilsonbekwaamheid wordt dit met uw familie en/of de door u gemachtigde persoon besproken. De gemaakte afspraken kunnen altijd door uzelf of door uw behandelaar worden teruggedraaid als de situatie wijzigt, bijvoorbeeld als uw gezondheidstoestand of uw wensen veranderen.

De afspraak over welke behandelwensen of -beperkingen voor u gelden legt uw behandelaar vast in uw medisch dossier. Hierin staat welke medische handelingen wel of niet bij u uitgevoerd mogen worden. Hierdoor is in spoed- of noodsituaties voor al uw zorgverleners duidelijk wat deze zijn. Tijdens de opname krijgt u een polsbandje waar onder andere ook deze informatie op vermeld staat.

Bij kinderen tot 16 jaar worden de ouders altijd betrokken bij het vastleggen van behandelwensen, bijvoorbeeld over wel of niet reanimeren.

3. Uw wens vastleggen

Heeft u een duidelijke wens over uw behandeling? Schrijf die dan op in een wilsverklaring, voorzien van een datum en handtekening. Geef aan wat u wel of niet wilt. Het is verstandig om uw wensen vast te leggen, maar dat wil niet zeggen dat het ook altijd mogelijk is. De beslissing die de arts maakt, is afhankelijk van de situatie.
 

4. Benoem een wettelijk vertegenwoordiger

U kunt iemand schriftelijk toestemming geven (machtigen) om beslissingen over uw zorg en behandeling voor u te nemen, als u dit zelf niet meer kunt. Meestal is uw echtgenoot, partner of een andere naaste uw vertegenwoordiger. U vertrouwt deze persoon, hij of zij luistert goed naar uw wensen en laat zich leiden door uw wensen.
 

Wat zijn behandelbeperkingen?

U kunt aangeven in welke situaties u geen medische handelingen wilt. Een arts moet dan doen wat u heeft aangegeven. Deze beperkingen kunt u vastleggen in een wilsverklaring en/of aangeven in een gesprek met uw behandelend arts. Hij of zij legt de behandelbeperkingen dan vast in uw medisch dossier zodat alle leden van uw behandelteam hiervan op de hoogte zijn.

Voorbeelden

Soms kiezen ernstig zieke patiënten ervoor om grenzen te stellen als de behandeling niet leidt tot een betere kwaliteit van leven. Sommige behandelingen zijn wel levensverlengend, maar zijn zo ingrijpend dat de kwaliteit van leven enorm achteruit gaat.
Het kan ook zijn dat u een keuze vanuit een levensbeschouwelijke overtuiging maakt, bijvoorbeeld wanneer u Jehovah’s getuige bent en om die reden afziet van een bloedtransfusie.
Ook kan de situatie zich voordoen dat de arts vindt dat bepaalde behandelingen om medische redenen niet meer zinvol of mogelijk zijn. Deze beslissing wordt altijd in teamverband genomen. U, uw huisarts en de specialisten die u behandelen, worden hierbij zoveel mogelijk betrokken.

 

Wat is een wilsverklaring?

In een wilsverklaring zet u op papier welke medische behandelingen u wel of niet wilt. U kunt bijvoorbeeld opschrijven dat u geen reanimatie wilt als uw hart stilstaat.
Mocht er onverhoopt een tijd komen dat u te ziek bent om voor uzelf te beslissen, dan kan een wilsverklaring een hulp zijn voor uw naasten en voor de artsen en verpleegkundigen die voor u zorgen. Op basis van een wilsverklaring kunnen zij beslissingen nemen die zoveel mogelijk overeen komen met uw wensen. Het is van belang dat de inhoud van de verklaring bekend is en dat het voor iedereen duidelijk is wat exact bedoeld wordt. Daarom is het belangrijk om hierover van tevoren te praten met uw huisarts, behandelend specialist en familie.

Wilsverklaring

In een wilsverklaring geeft u aan dat u een behandeling niet wilt of juist wel. U geeft zo precies en duidelijk mogelijk aan in welke situatie u niet (meer) behandeld wilt worden. Als u aangeeft een behandeling niet meer te willen, moet dit in principe gevolgd worden. Dit kan anders zijn als de verklaring niet duidelijk is, als er twijfel bestaat of de verklaring van u afkomstig is of als niet duidelijk is dat u wilsbekwaam was bij het opstellen van de verklaring.
Bij een verklaring waarin u aangeeft dat u een bepaalde behandeling juist wel wilt, maakt de arts altijd een eigen afweging of die gewenste behandeling medisch zinvol is.
Zorg ervoor dat uw naam, handtekening en de datum in de wilsverklaring worden opgenomen. Draag uw wilsverklaring altijd bij u en bewaar thuis een kopie op een toegankelijke plek, die bekend is bij uw wettelijk vertegenwoordiger en familie.
Geef een kopie van uw wilsverklaring aan uw huisarts en uw behandelend arts in het ziekenhuis. Uw arts neemt de wilsverklaring op in het elektronisch patiëntendossier.

Regelmatig uw wilsverklaring herzien

Uw gezondheidstoestand kan veranderen en uw wensen kunnen veranderen. We adviseren daarom om uw wilsverklaring regelmatig te herzien. Als u veranderingen aanbrengt, zorg dan voor een nieuwe datum en vernietig de oude wilsverklaring. Zorg dat alle hiervoor genoemde mensen een nieuw exemplaar ontvangen.

Wanneer maken zorgverleners in het Radboudumc gebruik van een wilsverklaring?

Een wilsverklaring wordt alleen gebruikt als u zelf niet meer met uw arts kunt communiceren. Het is een richtlijn voor de artsen en verpleegkundigen die voor u zorgen. Een wilsverklaring kan alleen worden gevolgd als de inhoud daarvan geheel duidelijk is.

Wat gebeurt er als u geen wilsverklaring heeft?

Mocht u onverhoopt zo ziek worden dat u niet meer voor uzelf kunt beslissen, dan zullen de artsen u de behandeling geven die naar hun overtuiging het beste voor u is. Zij zullen altijd overleggen met uw familie, wettelijk vertegenwoordiger en/of huisarts.