Polikliniek Niet-Tuberculeuze Mycobacteriën (NTM)

Over de polikliniek

NTM (Niet-Tuberculeuze Mycobacteriën) is de verzamelnaam voor mycobacteriën die infecties veroorzaken, anders dan de tuberculoseziekte. Inmiddels zijn dit circa 150 verschillende bacteriën waarvan de meesten vrij in onze natuur voorkomen. Bijvoorbeeld in water (zowel in leidingwater als oppervlaktewater) en de aarde.
NTM zijn niet van mens op mens overdraagbaar, u bent dus niet besmettelijk. Ziekte door NTM is relatief onbekend, maar komt steeds vaker voor als gevolg van de vergrijzing en door gerichter en beter onderzoek. Deze aandoening komt bij 10 op de 100.000 inwoners voor.

Oorzaak

Deze NTM veroorzaken longziekten waarbij vaak ernstige schade aan de long kan optreden. Omdat deze NTM in het milieu voorkomen komt iedereen met deze bacteriën in aanraking. Het is echter zeer ongebruikelijk dat deze NTM een ziekte veroorzaken bij gezonde personen.

Verminderde afweer
NTM worden aangetroffen bij patiënten met een onderliggende ziekte en dus een verminderde afweer. Dit kan zowel een lokale verminderde afweer zijn (de beschadigde long van een patiënt met COPD) als een systemische verminderde afweer (de afgenomen hoeveelheid witte bloedcellen in een patiënt met het HIV-virus). Het is niet zo dat alle patiënten met bijvoorbeeld COPD een NTM ziekte krijgen. Blijkbaar zijn er nog andere factoren die maken dat de NTM bij sommige mensen wel en sommige mensen niet ziekte zullen veroorzaken. Hier is echter nog onvoldoende over bekend.

Andere omstandigheden
Er zijn ook omstandigheden waarbij vaker een NTM ziekte gevonden wordt, bijvoorbeeld bij beschadigde longen als gevolg van een eerdere infectie (zoals tuberculose), roken, een reflux ziekte (terugloop van maagzuur in de slokdarm en uiteindelijk long), HIV, gebruik van afweeronderdrukkende medicijnen (onder ander sommige chemotherapiën) of kwaadaardige aandoeningen van het beenmerg en bloed.

Symptomen

• hoesten, met of zonder ophoesten van sputum (slijm dat vermengd met speeksel uit de diepe luchtwegen wordt opgehoest) soms bloed ophoesten
• koorts en nachtzweten
• gewichtsverlies en verminderde eetlust
• vermoeidheid
• kortademigheid

Diagnose

Omdat NTM in het milieu voorkomen is het belangrijk na te gaan of de gevonden NTM ook echt daadwerkelijk van de patiënt afkomstig is. Hiervoor zijn criteria ontwikkeld door de Amerikaanse longartsenvereniging (American Thoracic Society, ATS). Voor het stellen van de diagnose NTM longziekte moet aan drie voorwaarden worden voldaan:

1. De patiënt moet klachten hebben die passen bij NTM ziekte.
2. De NTM moet tenminste twee keer aangetroffen worden in het sputum.
3. Bij röntgen onderzoek (longfoto of CT-scan) moeten afwijkingen zichtbaar zijn die passen bij NTM ziekte.