Onderzoek ERCP: Endoscopische Retrograde Cholangiografie en/of Pancreaticografie

Sedatie

Bij een behandeling onder sedatie krijgt u medicijnen die u slaperig en minder gevoelig voor pijn maken. Deze vorm van anesthesie wordt in de volksmond ook wel een 'roesje' genoemd. We gebruiken sedatie:

• Bij een onaangename procedure. Denk bijvoorbeeld aan een coloscopie (darmonderzoek)
• Bij patiënten die erg angstig zijn voor een behandeling.
• Bij patiënten met claustrofobie die een onderzoek in een MRI-scanner moeten ondergaan.

De sedatiemedicijnen worden via een infuus toegediend. Het doel van sedatie is om u met zo min mogelijk angst en ongemak een onderzoek of ingreep te laten ondergaan. U bent niet onder algehele narcose. Het roesje bestaat uit een kalmeringsmiddel (Midazolam) en soms een pijnstiller (Alfentanyl). Deze middelen kunnen een remmende werking op de ademhaling hebben en hierdoor complicaties geven, met name bij patiënten met chronische hart- en/of longziekten en bepaalde neurologische aandoeningen. Daarom worden tijdens en na het onderzoek de bloeddruk, hartslag en het zuurstofgehalte in het bloed met behulp van een monitor bewaakt. 

 

Tijdens het onderzoek

Een verpleegkundige of medisch assistent haalt u op uit de wachtruimte, neemt een vragenlijst met u door en prikt een infuusnaald. Als u opgenomen bent, heeft u al een infuusnaald op de verpleegafdeling gekregen. De verpleegkundige of de anesthesie medewerker, neemt u mee naar de behandelkamer. Bij propofolsedatie krijgt u een blauw jasje aan, bij andere sedatie mag u uw eigen kleding aanhouden maar bij voorkeur geen knellende kleding. Een beugel bh mag u uit doen. Wij vragen u gebitsprotheses of losse gebitsdelen uit te doen voor het onderzoek en stellen het op prijs als u uw eigen gebittenbakje meeneemt. De verpleegkundige of anesthesie medewerker helpt u op de röntgentafel en meet uw bloeddruk, hartslag en zuurstofgehalte. U ligt op uw linkerzij met uw linkerarm achter uw rug. U krijgt een zetpil om ontstekingen tegen te gaan en uw keel verdoven we met een spray. Deze plaatselijke verdoving maakt de keel gevoelloos en onderdrukt eventuele kokhalsneigingen. U krijgt een bijtring tussen uw kaken om de endoscoop en uw gebit te beschermen.

Controle

Vlak voor elk onderzoek controleert het endoscopieteam aan de hand van een lijst een aantal gegevens. Dit heet een time out procedure.

Onderzoek

Een ERCP-scoop is een buigzame slang met een doorsnee van ongeveer 1 centimeter. Aan het eind zit een videocamera waarvan het beeld op een monitor te zien is. De arts brengt de slang via uw mond in uw slokdarm, maag en twaalfvingerige darm. Dit veroorzaakt soms kokhalzen. U kunt tijdens het onderzoek gewoon ademen. De arts brengt via de slang koolzuurgas (CO2)  in uw maag en de twaalfvingerige darm om een beter zicht te krijgen. Ook kan hij of zij via dezelfde slang vocht uit uw slokdarm, maag of twaalfvingerige darm wegzuigen. Met behulp van de ERCP-scoop kan de arts de uitmondingen van de galafvoergang en de afvoergang van de alvleesklier bekijken.

In de slang zit een kanaal, waardoor de arts een dun slangetje (katheter) naar binnen kan schuiven. Door de katheter kan hij of zij vervolgens een contrastvloeistof inspuiten. Zo kan er een röntgenfoto van de galwegen en/of de afvoergang van de alvleesklier worden gemaakt. Op deze manier kunnen we afwijkingen in de afvoergangen opsporen, die mogelijk uw klachten of ziekte verklaren.

Het kan zijn dat we afwijkingen vinden, die de afvoer van gal- of alvleeskliersap belemmeren. In dat geval kan de arts de kringspier, die de uitgang van de galgang en de alvleeskliergang afsluit, doorsnijden. Dit heet papillotomie en is niet pijnlijk. Hierna is het mogelijk om bijvoorbeeld galstenen uit uw galgang te verwijderen. Ook kan de arts een buisje in uw galgang zetten, waardoor de gal weer kan afvloeien naar de dunne darm. Zo’n buisje heet een endoprothese. Tijdens het onderzoek moet u soms doordraaien op uw buik.

Het onderzoek duurt ongeveer 30 tot 60 minuten.

Na het onderzoek

• Na het onderzoek mag u eten en drinken volgens de richtlijnen op het nazorgformulier dat u meekrijgt. Dit is afhankelijk van wat er tijdens het onderzoek gedaan is.
• U blijft na het onderzoek nog ongeveer een ½ tot 1 uur ter observatie in de zorgruimte van het Endoscopie Centrum.
• In principe wordt u een nacht opgenomen op de verpleegafdeling. Neem daarom uit voorzorg nachtkleding, toiletartikelen en medicijnen mee. U wordt vanaf het Endoscopie Centrum naar de verpleegafdeling gebracht. Als alles goed gaat mag u meestal de volgende dag weer naar huis. Houdt er rekening mee dat u dan rond 09.00 uur opgehaald moet worden.
• Afhankelijk van de procedure mag u soms dezelfde dag naar huis. Omdat het roesje ook sufheid veroorzaakt, mag u na afloop minimaal 12 uur niet deelnemen aan het verkeer. U mag dus niet zelf autorijden, met het openbaar vervoer reizen of fietsen. Zorg voor begeleiding en vervoer naar huis. U dient zich te laten ophalen bij het Endoscopie Centrum. U mag de afdeling niet alleen verlaten.

Uitslag

De uitslag van het onderzoek krijgt u van de arts die dit onderzoek heeft aangevraagd.

Mogelijke complicaties

Een ERCP is over het algemeen een veilig onderzoek, maar er kunnen complicaties optreden. Deze komen gelukkig niet vaak voor. Complicaties kunnen bijvoorbeeld komen door (de pogingen tot) het opvoeren van een katheter in de galwegen en/of de afvoergang van de alvleesklier.

• Een luchtweginfectie of longontsteking kan ontstaan als u zich verslikt in uw maaginhoud. Dit komt vaker voor na een keelverdoving of bij een roesje.
• Door veel kokhalzen kunt u na het onderzoek last hebben van keelpijn. Dit gaat meestal na een paar uur weer over.
• In 10 tot 15% lukt het niet om een katheter in de galwegen of alvleeskliergang te krijgen. Meestal doen we dan een tweede poging. Hiervoor maken we een nieuwe afspraak met u.
• De alvleesklier kan door het inspuiten van contrastvloeistof ontstoken raken. Zo’n ontsteking(pancreatitis) komt voor bij 2 tot 5% van alle onderzoeken. De ontsteking herstelt meestal in een paar dagen. Heel soms (0,2%) heeft de ontsteking een ernstiger verloop.
• Er kan een infectie van de galwegen of galblaas ontstaan. Zo’n infectie komt voor na 0,5 tot 1% van de onderzoeken en kan een ernstig verloop hebben.
• Bij het insnijden van de sluitspier van de gal- en alvleeskliergang kan soms een bloeding ontstaan. Meestal is er niet veel bloedverlies en is er geen aanvullende behandeling nodig.

Wanneer contact opnemen?

Neem contact op als u in de week na het onderzoek de volgende klachten krijgt:

• Toenemende buikpijn of plotselinge hevige pijn.
• Koorts boven 38,5 graden Celsius.
• Bloed bij de ontlasting of gitzwarte ontlasting.
• Braken van bloed. 

U kunt maandag tot en met vrijdag van 08.00 - 17.00 uur contact opnemen met het Endoscopie Centrum, telefoonnummer: (024) 361 41 89.
's Avonds, 's nachts en in het weekend de eerste 7 dagen na het onderzoek met de verpleegafdeling Maag-, Darm- en Leverziekten, telefoonnummer: (024) 361 34 38 en vragen naar de dienstdoende arts.
Vanaf de 8e dag na het onderzoek kunt u contact opnemen met uw huisarts. 

Weten­schappelijk onderzoek

Het Radboudumc is een academisch ziekenhuis. Naast patiëntenzorg wordt wetenschappelijk onderzoek verricht. Het is mogelijk dat hiervoor uw medewerking wordt gevraagd. Er kan bijvoorbeeld uw toestemming worden gevraagd voor het nemen van enkele extra hapjes uit het slijmvlies. U heeft vanzelfsprekend het recht hiervan af te zien. Dit heeft nooit invloed op uw behandeling of op de verhouding met uw behandelend arts.