Behandeling Zetpillen en Klysma's bij de ziekte van Crohn en colitis ulcerosa

Werking en gebruik

Uw arts heeft uw medicijnen voorgeschreven in de vorm van een zetpil of klysma. Er zijn verschillende redenen waarom we u een medicijn in de vorm van een zetpil of klysma voorschrijven. De belangrijkste reden is dat het medicijn met een zetpil of klysma rechtstreeks in uw darm komt en het daar zijn werk kan doen. Het komt dan alleen in het laatste stuk van uw dikke darm terecht en nauwelijks in de rest van uw lichaam. Hierdoor heeft u minder kans op mogelijke bijwerkingen van het medicijn. Zetpillen en klysma’s krijgt u met name als uw aandoening zich tot het laatste deel van uw dikke darm beperkt.

Toediening

Zetpil

• Zorg ervoor dat uw endeldarm leeg is voordat u de zetpil inbrengt. Dus ga van tevoren naar het toilet.
• Was uw handen altijd vóór en nádat u een zetpil inbrengt.
• Verwijder het folie van de zetpil (zie bijsluiter die door de apotheek is meegeleverd).
• Breng de zetpil in de anus. Het maakt daarbij niet zoveel uit of u de zetpil met de punt naar voren of met de stompe kant naar voren inbrengt. Als u de zetpil met een beetje water nat maakt, kunt u hem wat makkelijker inbrengen. Duw met een vinger de zetpil helemaal naar binnen. Uw sluitspier kan anders de zetpil onwillekeurig weer naar buiten duwen.
• Het kan zijn dat u na het inbrengen van de zetpil aandrang krijgt. Probeer er niet aan toe te geven. De zetpil heeft enige tijd nodig om te smelten en uw endeldarm moet de werkzame stof opnemen.
• Als u de zetpil binnen 10 minuten verliest, omdat u naar het toilet moet, kunt u een nieuwe inbrengen.

Klysma
Volg altijd de voorbereiding/bereiding van het klysma zoals beschreven staat in de bijsluiter:

• Laat het klysma voor u deze toedient op lichaamstemperatuur komen, bijvoorbeeld in een lauwwarm waterbadje. Door het klysma op lichaamstemperatuur te brengen, kunt u het beter verdragen en geeft het minder buikkrampen.
• Zorg ervoor dat uw endeldarm leeg is voordat u het klysma inbrengt. Ga dus vooraf naar het toilet.
• Was uw handen altijd vóór en nadat u een klysma inbrengt.
• Ga op uw linkerzij liggen. In deze houding dringt de vloeistof goed door in uw darmen. Houd uw onderste been gestrekt en uw bovenste gebogen.
• Schud het klysma goed. Breng de tuit van het klysma voorzichtig in uw anus.
• Als het inbrengen van de tuit van het klysma in de anus moeizaam gaat, probeer dan lichtjes te persen. Door het persen opent uw anus zich een beetje. Het inbrengen gaat hierdoor soepeler.
• Knijp de fles zo veel mogelijk leeg en haal deze weer uit uw anus. Houd de fles ingedrukt als u hem terugtrekt. Hiermee voorkomt u dat de vloeistof weer terugvloeit in de fles. Er blijft altijd een beetje vloeistof achter in de verpakking. Dit is normaal. De ingebrachte hoeveelheid is voldoende voor de werking.
• Blijf op uw linkerzijde liggen of rol op uw buik als u dat prettiger vindt. Blijf ongeveer 5 tot 10 minuten in deze positie liggen om te voorkomen dat de vloeistof er weer uit komt.
• Houd er rekening mee dat wanneer u een beetje vloeistof knoeit, of als de vloeistof wegloopt, dit medicijn bruine vlekken kan veroorzaken. Deze vlekken zijn er niet makkelijk meer uit te wassen. U kunt dit voorkomen door bijvoorbeeld op een absorberend matje te gaan liggen. 

Wanneer de zetpil en klysma toedienen?

• Een zetpil of klysma schrijft de arts meestal 1 keer per dag voor. Dien de zetpil of het klysma voor de nacht toe. Het medicijn kan dan de hele nacht in uw darm blijven en op die manier lang doorwerken.
• Als u meerdere keren per dag een zetpil of klysma moet gebruiken, brengt u deze verdeeld over de dag in. Probeer in elk geval 1 zetpil of 1 klysma voor de nacht in te brengen. Hij kan dan lang in de darm blijven en op die manier langer doorwerken.
• Om een nieuwe opleving te voorkomen schrijft de arts wel eens voor om het medicijn om de 2 tot 3 dagen te gebruiken.

De behandeling

Soorten zetpillen en klysma’s 

Mesalazine (5-aminosalicylzuur)
Mesalazine gebruiken we bij ontstekingen van de dikke darm. In sommige gevallen bij ontstekingen van de dunne darm. Als u het medicijn in de vorm van een zetpil of klysma krijgt, gaat het om een ontsteking van de dikke darm. De werkzame stoffen komen bij een klysma vrij op de plek waar deze gegeven wordt. De werking treedt geleidelijk in. Mesalazine gebruiken we om een ontsteking tot rust te brengen. Mesalazine is bekend onder de volgende merknamen: Pentasa, Asacol, Salofalk. 

Bijnierschorshormonen / corticosteroïden (beclometason en budesonide)
Corticosteroïden remmen de ontsteking en verminderen daardoor de klachten van inflammatoire darmziekten. Ontstekingsverschijnselen in de darmen zoals pijn, diarree en bloed bij ontlasting nemen af. U kunt meestal binnen een aantal weken na het starten van de corticosteroïdklysma’s verbetering verwachten. Vaak schrijven we corticosteroïdklysma’s voor in combinatie met andere geneesmiddelen tegen inflammatoire darmziekten. Corticosteroïdklysma’s zijn bekend onder de volgende merknamen: Entocort, Budenofalk. 

Combinatie van beide middelen
Combinatieklysma’s en combinatiezetpillen zijn bekend onder de namen Beclometason-Mesalazine Klysma FNA of Beclometason-Mesalazine zetpil. 

Bijwerkingen

Lees voor de bijwerkingen van het betreffende medicijn de bijsluiter die door uw apotheek is meegeleverd bij de zetpillen of klysma’s. 

Complicaties

In principe geeft het zetten van een klysma geen aanleiding tot complicaties. Het vullen van de endeldarm met het vocht van het klysma kan wel buikkrampen en een ongemakkelijk gevoel veroorzaken. Koude vloeistoffen zorgen daar eerder voor. Wees voorzichtig met het inbrengen van de ‘tuit’ van het klysma. Te wild inbrengen kan kleine of grotere beschadigingen aan het darmslijmvlies aanbrengen. Dit kan pijnlijk zijn of bloeden. Als het inbrengen van de tuit van het klysma in de anus moeizaam gaat, of als u veel last heeft van aambeien, probeer dan lichtjes te persen. Door het persen opent de anus zich een beetje, waardoor het inbrengen soepeler gaat.