Behandeling VP-drain bij kinderen

Oorzaken en gevolg

Oorzaken vochtophoping

Mogelijke oorzaken van een slechte circulatie van het hersenvocht zijn:

• Aangeboren afwijking, bijvoorbeeld een open rug.
• Aquaductstenose: afgesloten verbinding tussen de derde en vierde ventrikel.
• Hersenbloeding.
• Trauma met hersenletsel.
• Hersentumor.
• Infectie, bijvoorbeeld een hersenvliesontsteking.

Vaak vinden we de oorzaak van een slechte circulatie van het hersenvocht niet.

Gevolg vochtophoping

Een waterhoofd (hydrocephalus) kan een gevolg zijn van een slechte circulatie van het hersenvocht. Een waterhoofd kan op iedere leeftijd voorkomen, ook bij het nog niet-geboren kind. Het kan verschillende klachten geven, bijvoorbeeld:

• Groot hoofd, toename schedelomtrek.
• Hoofdpijn.
• Braken / misselijkheid, met name in de ochtend.
• Problemen bij het zien; kinderen kunnen waziger gaan zien.
• Sunset fenomeen; de ogen van het kind zijn naar beneden gericht.
• Problemen met bewegen; baby’s strekken hun beentjes vaak en oudere kinderen lopen soms wankel alsof ze dronken zijn.
• Gedragsverandering; het kind is snel geprikkeld, kan geen (fel) licht verdragen en is suf.

Voorbereiding

• Op de afdeling bereidt de verpleegkundige of pedagogisch medewerker uw kind voor op de operatie.
• Voor de operatie gaat u met uw kind naar de anesthesioloog. Hij of zij bekijkt de gezondheidstoestand van uw kind.
• Als het nodig is, krijgt uw kind extra onderzoeken. Verder krijgt u informatie over de gang van zaken rondom de operatie.
• Uw kind moet nuchter zijn voor de operatie.
• Voor de operatie worden de haren van uw kind gewassen met een speciale shampoo (betadine-shampoo). Dit gebeurt bij voorkeur de avond vóór en op de ochtend van de operatie. De verpleegkundige geeft u hierover uitleg en helpt u en uw kind hierbij.
• Tijdens de operatie van uw kind scheren we een zo klein mogelijk stukje van zijn of haar haren weg.

De behandeling

De VP-drain helpt om het hersenvocht af te voeren. De drain is een slangetje dat de arts in de hersenkamer inbrengt. Vanaf hier loopt de drain inwendig naar de buik, waar hij opgerold ligt. Hierdoor is er voldoende lengte als uw kind groeit. De drain heeft een drukregelklepje. Dit klepje zit onder de hoofdhuid en is voelbaar boven het rechteroor. Het zorgt ervoor dat hersenvocht via de drain naar de buik wordt afgevoerd als de druk in het hoofd te hoog wordt. Als de druk in het hoofd weer normaal is, stopt de afvoer van hersenvocht. De plaatsing van deze drain gebeurt tijdens een operatie. Het is een vrij eenvoudige ingreep. De arts boort een gaatje aan de rechterkant van de schedel. Via dit gaatje brengt de arts de drain in de hersenkamer en schuift dit onderhuids door naar de buikholte. Uw kind heeft na de operatie 2 of 3 wondjes, 1 of 2 op de schedel en 1 op de buik.
 
De operatie duurt ongeveer 1 uur.

Complicaties

Bij elke operatieve ingreep bestaat een risico op complicaties. De neurochirurg bespreekt met u de mogelijke complicaties van deze operatie.

Na de behandeling

De druk in het hoofd van uw kind is lager na de operatie dan voor de operatie. Hierdoor kan uw kind nu klachten hebben, zoals hoofdpijn, duizeligheid en misselijkheid (met name bij het overeind komen). Het kan een tijdje duren voordat deze klachten verdwijnen. Uw kind mag hiervoor pijnstilling nemen. 

Opnameduur

Als we uw kind alleen opnemen voor het plaatsen van een drain, duurt de opname vaak 2 tot 3 dagen. De arts kan u meer vertellen over de verwachte opnameduur. 

Herstel

Het herstel na de operatie verloopt bij ieder kind anders. Dat ligt vooral aan de oorzaak van het waterhoofd bij uw kind. De meeste kinderen knappen snel op na deze operatie. De hechtingen zijn doorgaans oplosbaar en hoeven niet verwijderd te worden, tenzij anders aangegeven bij ontslag. U mag de haren van uw kind na 3 dagen weer wassen. Het leven van uw kind heeft geen beperkingen door de drain.

Draindysfunctie

De drain zelf veroorzaakt bijna nooit problemen. Er kunnen wel problemen ontstaan als een drain niet goed meer werkt. Dit noemen we ook wel ‘draindysfunctie’. Bijna alle kinderen krijgen vroeg of laat wel een draindysfunctie. Als de drain niet goed werkt, heeft uw kind dezelfde verschijnselen als bij een waterhoofd. Een draindysfunctie kan langzaam ontstaan, maar het kan soms ook heel snel gebeuren. Het is daarom belangrijk om snel in te grijpen. Gemiddeld krijgt elk kind met een VP-drain 2 tot 3 operaties, omdat de drain niet goed meer werkt. Afhankelijk van de oorzaak vervangt de arts de drain gedeeltelijk of in zijn geheel. Als uw kind klachten heeft, komt dit niet altijd doordat de drain niet functioneert. Er kan ook sprake zijn van bijvoorbeeld een  verkoudheid. Bij twijfel of ongerustheid is het altijd verstandig om contact op te nemen met de arts van uw kind.
 
Als u vragen heeft over uw kind, de ingreep of de periode hierna, stel deze dan gerust aan uw behandelend arts of de verpleegkundigen op de afdeling.