Behandeling Prematurenretinopathie (ROP)

Behandeling van ROP

Wanneer er bij uw kind afwijkingen worden gezien tijdens de screening kan het zijn dat behandeling van de ROP noodzakelijk is. De behandeling is afhankelijk van de mate van doorgroei van de bloedvaten in het netvlies, de ernst van de ROP, de leeftijd en de algemene medische conditie van uw kind.

Behandelmogelijkheden

Er zijn 3 behandelmogelijkheden:

• Laserbehandeling van het deel van het netvlies waar de bloedvaten nog niet zijn doorgegroeid (niet-gevasculariseerde netvlies)
• Ooginjecties met medicatie (anti-VEGF)
• Vitrectomie (oogoperatie)

In Nederland is er een beperkt aantal (universitaire) ziekenhuizen waar laserbehandeling aangeboden wordt, waaronder het Radboudumc. Het is dus mogelijk dat uw kind overgeplaatst wordt naar het Radboudumc. Ooginjecties kunnen veelal gebeuren in alle ziekenhuizen met een neonatale intensive care unit (mede afhankelijk van de expertise van de oogartsen), het kan dus zijn dat uw kind voor ooginjecties overgeplaatst wordt naar een ander centrum.

De arts bespreekt met u welke behandeling er mogelijk en nodig is bij uw baby.

• Laserbehandeling

  Wat gebeurt er bij een laserbehandeling?

  Door middel van laserpunten (coagulaten) wordt het niet-gevasculariseerde deel van het netvlies uitgeschakeld. Het ontstane zuurstoftekort in het oog neemt daardoor af. Hierdoor maakt het oog geen schadelijke hoeveelheden groeifactoren (‘VEGF’) meer aan en vindt er dus geen verdere woekering van bloedvaten plaats. Ook komt het netvlies tot rust waar wel normale doorgroei van bloedvaten heeft plaatsgevonden. Laserbehandeling gebeurt meestal bij alle twee de ogen.

  De laserbehandeling duurt meestal 30-60 minuten per oog.

  Voorbereiding laserbehandeling

  De laserbehandeling vindt meestal plaats op de neonatale intensive care unit (NICU), soms op de operatie-afdeling. Het is belangrijk dat uw kind stilligt tijdens de behandeling, daarom brengen we uw kind onder algehele anesthesie. 

  Dit betekent dat uw kind meestal (opnieuw) geïntubeerd en beademd moet worden. Soms wordt er gebruik gemaakt van een larynxmasker, waarbij beademing mogelijk is zonder dat er een buis door de luchtpijp gaat. De anesthesist overlegt samen met de neonatoloog wat de beste optie is voor uw kind. 

  Uw kind moet een aantal uren voor de ingreep nuchter zijn. Dit is nodig om te voorkomen dat uw kind tijdens de anesthesie overgeeft en er vervolgens maaginhoud in de longen terechtkomt. De laatste borst- of flesvoeding bij pasgeborenen die nog 8 of 12 voedingen krijgen mag tot 3 uur voor de operatie gegeven worden. Daarna mag uw kind wel nog suikerwater drinken. Er wordt ook een infuus geplaatst om voeding en medicijnen rondom de operatie te geven.
  Wanneer de behandeling op de NICU plaatsvindt, mag u bij de intubatie aanwezig blijven als u dat wilt. Het is niet mogelijk tijdens de laserbehandeling aanwezig te zijn. 
  Een uur vóór start van de behandeling krijgt uw kind oogdruppels om te zorgen dat de pupillen voldoende wijd zijn om goed te kunnen laseren. Deze druppels krijgt uw kind iedere 15 minuten in de ogen (net zoals bij de ROP-screening).

  Na de behandeling

  Na de behandeling proberen we uw kind zo spoedig mogelijk van de beademing te halen. Het kan zijn dat er daarna kortdurend extra ondersteuning met CPAP-, high flow of low flow nodig is. Soms lukt het niet om meteen te detuberen en heeft uw baby enkele dagen extra beademing nodig. Dit hangt af van de voorafgaande longconditie van uw kind. De borst- en flesvoeding mag herstart worden als uw kind weer goed wakker is. 

  Na de operatie krijgt uw kind gedurende 5 dagen oogdruppels toegediend. Bij een groot deel van de kinderen is de laserbehandeling effectief en komt de ROP blijvend tot rust. 

  Soms komt het voor dat bij de vervolgcontroles wordt gezien dat niet alle laserpunten voldoende effect hebben gehad. Dit kan komen door zwelling van het netvlies ten tijde van de laserbehandeling. Als de behandeling niet genoeg effect heeft gehad, kan soms een tweede laserbehandeling nodig zijn.

• Ooginjecties met medicatie (anti-VEGF)

  Wat gebeurt er bij ooginjecties?

  Deze behandeling is soms nodig als de doorgroei van de bloedvaten nog beperkt is (zone 1) en de ROP al dermate ernstig is dat behandeling niet langer uitgesteld kan worden. Door middel van een injectie via het oogwit wordt een medicijn in het glasvocht (‘intravitreaal') gespoten. Dit medicijn bevat anti-VEGF. Dit gaat de schadelijke groeifactoren tegen. Hierdoor wordt de woekering van bloedvaten onderdrukt en komt de ROP tot rust. Meestal groeien de gezonde bloedvaten daarna verder door. 

  Ooginjectie met medicatie vindt meestal plaats in 2 ogen. Per oog duurt de behandeling ongeveer 10 minuten.

  Voorbereiding

  De ooginjecties gegeven we op de neonatale intensive of high care, afhankelijk waar uw kind opgenomen ligt. De behandeling gebeurt onder een zogenaamd roesje, een vorm van anesthesie waarbij uw kind licht slaapt (sedatie). Het doel van deze sedatie is comfort voor uw kind te verzorgen tijdens de behandeling. Uw kind blijft tijdens de sedatie zelfstandig ademen. Het plaatsen van een beademingsbuis en beademing is dus niet nodig. Als uw kind ademhalingsondersteuning krijgt, kan dit tijdens de behandeling doorgaan. Als uw kind geen ademhalingsondersteuning meer heeft, kan het zijn dat uw kind low flow krijgt met zo nodig extra zuurstof.

  Voor deze behandeling hoeft uw kind niet nuchter te zijn. De oogarts dient voor de injectie verdovende oogdruppels toe. 

  Effect ooginjecties

  Het effect van de medicatie in het oog is tijdelijk. Afhankelijk van de situatie en mate van doorgroei van de bloedvaten is het soms nodig dat uw kind na een tijdje opnieuw een injectie krijgt in één of beide ogen. Vaak is het zo dat er uiteindelijk nog een laserbehandeling nodig is om het overgebleven niet-gevasculariseerde gebied van het netvlies te behandelen. 

• Operatie (vitrectomie)

  Wat gebeurt er bij een vitrectomie?

  Een operatie (vitrectomie) is doorgaans alleen nodig bij een vergevorderd stadium van ROP (stadium 4 of 5). Hierbij is er een gehele of gedeeltelijke netvliesloslating opgetreden. Dit komt zeer zelden voor. Een vitrectomie kan ook nodig zijn als in een eerder stadium al een laserbehandeling heeft plaatsgevonden, maar toch verslechtering van de ROP optreedt. 

  Bij een vitrectomie worden de strengen glasvocht die aan het netvlies zijn gaan trekken (door een littekenreactie van de woekerende bloedvaten) zo goed als mogelijk losgemaakt. Het glasvocht bevindt zich achter de lens en is een geleiachtige substantie met een zuigende en trekkende werking. Door deze werking is er een verhoogd risico op een netvliesloslating. Door het glasvocht deels te verwijderen en strengen los te maken, wordt dit voorkomen en komt het netvlies weer op zijn plaats te liggen

  Het doel van een vitrectomie is om het netvlies zoveel mogelijk aanliggend te krijgen, om zo nog enige visuele functie te kunnen behouden. Uw kind zal in dat geval beperkt kunnen zien.

  Deze ingreep duurt enkele uren.

  Voorbereiding

  Een vitrectomie vindt altijd plaats op de operatie-afdeling. U mag met uw kind meelopen tot aan de operatiekamer. Uw kind is altijd onder algehele anesthesie waarbij intubatie en beademing nodig is. Hierbij kunt u niet aanwezig zijn. 

  Uw kind moet een aantal uren voor de ingreep nuchter zijn. Dit is nodig om te voorkomen dat uw kind tijdens de anesthesie overgeeft en er vervolgens maaginhoud in de longen terechtkomt. De laatste borst- of flesvoeding bij pasgeborenen die nog 8 of 12 voedingen krijgen mag tot 3 uur voor de operatie gegeven worden. Daarna mag uw kind wel nog suikerwater drinken. Er wordt ook een infuus geplaatst om voeding en medicijnen rondom de operatie te geven.

  Na de operatie

  Na de operatie gaat uw kind naar de uitslaapkamer en als uw kind goed wakker is, gaat uw kind terug naar de verpleegafdeling. Controles worden afsproken met de oogarts.