Behandelvormen op een rij

Patiëntenzorg Behandelingen Overmatig speekselverlies

Over overmatig speekselverlies

Als er tijdens het slikproces iets niet goed gaat, kan dit leiden tot slikproblemen en/of kwijlen. Als kinderen rond de 3 jaar zijn, kwijlen ze meestal niet meer of een stuk minder. Kinderen met een motorische of verstandelijke beperking kunnen op latere leeftijd blijven kwijlen.

lees meer

Voorlezen

Over overmatig speekselverlies

Als er tijdens het slikproces iets niet goed gaat, kan dit leiden tot slikproblemen en/of kwijlen. Kinderen met een motorische of verstandelijke beperking kunnen hierdoor op latere leeftijd blijven kwijlen. Om die reden kan uw kind zich vaker verslikken, wat luchtweginfecties tot gevolg kan hebben.

Per dag maken de 3 speekselklieren een halve tot anderhalve liter speeksel aan. Kinderen slikken 1 tot 3 keer per minuut hun speeksel weg. Tijdens het eten en drinken slikken ze nog vaker om het voedsel en speeksel naar de slokdarm en maag te brengen. Het slikken gebeurt voor een groot deel automatisch.

Het slikproces

Het slikproces verdelen we in 3 fasen:

Fase 1: De fase dat de mond een slik voorbereidt.
Fase 2: De fase dat er daadwerkelijk geslikt wordt in de keel.
Fase 3: De fase dat de voeding en het speeksel in de slokdarm komen en verwerkt worden.

Als er tijdens één van deze fasen iets niet goed gaat of wanneer uw kind te weinig slikt, kan dit leiden tot slikproblemen en/of kwijlen. Als kinderen rond de 3 jaar zijn, kwijlen ze meestal niet meer of een stuk minder dan in het begin. Ze hebben dan geleerd om het speeksel te voelen, verzamelen en automatisch door te slikken. Kinderen met een motorische of verstandelijke beperking kunnen blijven kwijlen. Dit kan hinderlijk zijn voor zowel uw kind als voor zijn of haar omgeving. Ook kan uw kind zich verslikken in het speeksel, wat luchtweginfecties tot gevolg kan hebben.

Speekselverlies verminderen wat kunt u zelf doen?

Er zijn verschillende manieren om speekselverlies bij een kind te verminderen. Veel kunt u al zelf inzetten, waardoor er soms snel een oplossing is voor het overmatige speekselverlies.

lees meer

Voorlezen

Speekselverlies verminderen wat kunt u zelf doen?

De wachttijd voor een afspraak op de slik- en kwijlpoli is op dit momenten 4-6 maanden.

Er zijn verschillende dingen die u als verwijzer of als ouder zelf al kunt inzetten, waardoor soms al snel een oplossing gevonden wordt voor het overmatige speekselverlies.

Het is belangrijk dat een kind rechtop zit, met het hoofd rechtop. Een juiste houding helpt het kind om het speeksel in de mond te houden en goed te kunnen slikken.

Bij kinderen die zich verslikken in het speeksel is het juist belangrijk dat zij niet te ver naar achteren geleund zitten. Zij kunnen beter op de zij of buik dan slapen op de rug.
Bij braken of reflux komt voedsel vanuit de mag via de slokdarm omhoog. Het maagzuur prikkelt het slijmvlies van de slokdarm waardoor de hersenen het signaal krijgen om meer speeksel te gaan produceren om het maagzuur te neutraliseren. Behandelen van reflux en braken kan helpen om speekselverlies te verminderen.
Voorkom of behandel obstipatie en zorg dat het kind regelmatig poept. Door obstipatie ontstaat druk op de maag waardoor reflux kan ontstaan en er meer speeksel wordt gevormd.
De luchtwegconditie kunt u verbeteren door:
- Neusspray met zoutoplossing (NaCL) te gebruiken om het slijm te verdunnen.
- De slaapkamer te bevochtigen.
- De neus en zo nodig de keel uit te zuigen. Dit kan in overleg met de verwijzer.
Een fysiotherapeut kan ondersteunen met een PEP masker (speciaal ademmasker) waardoor er meer lucht in de longen achterblijft en het kind het slijm gemakkelijker kan ophoesten en infecties verminderd worden. Dit kan de behandelend arts oppakken met een fysiotherapeut in een revalidatiecentrum, 1e lijn of eigen ziekenhuis.
Sommige medicatie hebben als bijwerking toename van speeksel. Als het verantwoord is adviseren we om in overleg met de behandelend arts de medicatie die invloed heeft op de productie van speeksel af te bouwen .
Als een kind veel bovenste luchtweginfecties (verkoudheden) heeft kan er meer slijm zijn. Kinderen hebben vaak een verstopte neus (of vergrote neusamandel) en gaan daardoor door hun mond ademhalen. Hierdoor kan speeksel makkelijk uit de mond lopen. Bij opgezette keelamandelen is het moeilijker om te slikken. Daardoor gaan kinderen minder slikken en meer kwijlen.

De KNO-arts kan onderzoeken of de keel- en/of neusamandelen te groot zijn.
Pijn in de mond door gaatjes of ontstoken tandvlees zorgt voor de aanmaak van meer speeksel. Een kind kan eventueel verwezen worden naar een Centrum voor Bijzondere Tandheelkunde (CBT).

Het is belangrijk om de mond en tanden goed te verzorgen. Etensresten die lang in de mond achterblijven zorgen voor meer speeksel en cariërs. Ouders kunnen aan de behandelend logopedist of mondhygiënist vragen naar therapeutisch tandenpoetsen. Hierover kan de logopedist meedenken.
Geïrriteerde slijmvliezen zorgen voor extra speekselafzetting. Geïrriteerde slijmvliezen kunnen ontstaan door een allergie.
Door vingers of speelgoed in de mond wordt extra speeksel aangemaakt. Daarnaast beïnvloedt het de ademhaling waardoor speeksel indroogt en slikken moeilijk wordt.
Bij verdenking op verslikken kan de verwijzer een kind doorsturen voor een slikvideo. Bij ondervoeding of aanpassingen in de voeding kan een diëtist helpen. Soms helpt blended diet (fijn gepureerde voeding) om spugen te verminderen of omschakeling op sojavoeding om speeksel te verminderen.
Glycopyrronium is een middel om de speekselproductie te verminderen, zonder dat er een tekort aan speeksel ontstaat. De behandelend arts kan in overleg met u dit middel voorschrijven.

Dit middel kan ingezet worden als bovenstaande opties niet voldoende werken of tijdens de wachttijd voor de kwijlpoili. Bij ongeveer 7 op de 10 kinderen werkt het medicijn goed. Er zitten wel mogelijke neveneffecten aan dit medicijn.